Save  Pasargad Committee

سایت رسمی بنیاد میراث پاسارگاد

دکتر محسن بنائی

برنده جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد

به عنوان بهترین شخصیت سال 1399 (2020)

در رشته ی میراث فرهنگی

دکتر محسن بنائی (مزدک بامدادان) پژوهشگر، تاریخدان، نویسنده، پزشک، جایزه نوروز بهترین شخصیت سال در رشته ی میراث فرهنگی را دریافت کرده اند به خاطر:

 ـ سال ها تلاش برای آموختن زبان های مختلف، در جهت دستیابی بیشتر به یافته های علمی در ارتباط با تاریخ مذاهب.

ـ مجموعه ی پژوهش ها و آثاری معتبر در ارتباط با تاریخ و فرهنگ ایران.

ـ داشتن نگاهی نو، روشن و امروزین به تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام.

ـ رویارویی منطقی و منتقدانه با کسانی که با تاریخ قبل از اسلام  دشمنی دارند و یا ایران ستیز هستند.

ـ شهامت کم نظیر در گفتن حقایقی تاریخی در چارچوب یک نوع تاریخ نویسی علمی.

ـ و انتشار کتاب ارزشمند «مغاک تیره تاریخ»  و مطرح کردن یافته هایی کم نظیر در مورد یکی از مهمترین مذاهب ایران برای اولین بار به زبان فارسی.

****

    در شرایطی که به دلیل سلطه ی یک حکومت مذهبی بر ایران نواندیشان مذهبی، وحتی بیشتر دانشمندان و پژوهشگران سکولار ایرانی از رویارویی و یا گفتن و نوشتن ساده ترین مسایل در ارتباط با مذهب اسلام پرهیز می کنند، دکتر محسن بنائی با انتشار کتاب «مغاک تیره تاریخ» جنبشی به هنگام را بوجود آورده که نه تنها به آگاهی های عمومی در مورد اسلام کمک زیادی می کند بلکه می تواند شیوه ی تاریخ نگاری مذهبی را  نیز دگرگون کند.

    کتاب «مغاک تیره تاریخ» دریچه ای روشن و شفاف است برای شناخت یکی از مذاهب مهم در سرزمین ما، مذهبی که به عنوان دین رسمی شناخته شده، و تا کنون هیچ کدام از پژوهشگران ایرانی (مذهبی یا بی مذهب) با آن این گونه عمیق و شفاف روبرو نشده اند.

    علاوه بر این بیشتر کتاب هایی که در ارتباط با مذاهب مختلف در ایران و به زبان فارسی منتشر شده است، یا با جهت گیری های کاملا مثبت نسبت به آن مذهب بوده و یا کاملا نگاهی منفی داشته است. نکته دیگر بسیار درخشان کار بنائی در کتاب مغاک تیره تاریخ این است که او بدون استفاده از روش های ستیزه جویانه، یا ستایشگرانه، صادقانه و بدون کمترین محافظه کاری خوانندگان کتاب را در جریان پژوهش های کم نظیر خود قرار داده است.

    اگر چه برخی از آن چه را که در کتاب «مغاک تیره تاریخ»  آمده ممکن است در آثار پژوهشگران غیرایرانیِ ِ رشته ی اسلام شناسی و انگشت شماری از پژوهشگران دهه های اخیر ایرانی نیز پیدا کرد، یا «ایده» کتاب (همانگونه که دکتر بنائی گفته) از  پژوهش های «موسسه پژوهشی اناره»* گرفته شده باشد، اما مجموعه ای از یافته های پژوهشی موجود در کتاب و کار عظیمی که بنائی برای اثبات «ایده»ی پژوهشگران اناره انجام داده تحسین برانگیز، کم نظیر و غیرقابل انکار است.   

    بنایی با مقایسه ی آن چه که در قرآن، احادیث و سیره هایی آمده (که همگی مورد قبول باورمندان مذهب اسلام است)، با دقتی در حد یک «کامپیوتر»، تاریخ بوجود آمدن اسلام و مسلمانی را کاویده و بی طرفانه، شفاف و منطقی آن ها را بیان کرده است. بنایی خودش به این شیوه از پژوهش در مورد اسلام می گوید: «اسلام از منظر درون دینی» یعنی نگاه کردن به مذهبی از طریق «کتاب مقدس» و اسناد و مدارک دیگری که باورمندان به آن مذهب یا آیین گفته یا نوشته و یا جمع آوری کرده اند.

روش پژوهشی دکتر بنائی در ارتباط با مذهب اسلام در عین حال می تواند آغازگاه بوجود آمدن نوعی پژوهش علمی مدرن و متفاوت باشد در مقابل پژوهش های سنتی که در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران (و حتی برخی از کشورهای غربی)  برقرار است.

-----------

* Enareh اناره «روشنگری» یک سازمان پژوهشی غیر انتفاعی ست که در سال 2007 در شهر «زاربروکن» آلمان تاسیس شد. هدف از تاسیس این سازمان، بررسی علمی، انتقادی در مورد ریشه های بوجود آمدن قرآن و اسلام و تاریخ آن است.

این سازمان معتقد است که :«تحقیقات ما به روشنی نشان داده است که روایت سنتی درباره ی محمد، قرآن، و ظهور اسلام در حقیقت هیچ ارتباطی با واقعیات تاریخی ندارد و حتی با پارامترای تثبیت شده دوره ی باستان نیز نمی خواند.»