ماجرای کشف منشور و اولین رونمایی آن در 29 اکتبر، در قرن نوزدهم

Save Pasargad Committee

پيوند به خانه

در هفتم آبان ماه (29 اکتبر 2013) به همت دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران همایشی به عنوان «یادواره استوانه کورش» برگزار شد که چند تن از تاریخدان ها و باستانشناسان، از جمله دکتر شاهرخ رزمجو، یکی از بهترین باستانشناسان معاصر در آن شرکت داشتند.

دکتر رزمجو: در سال 1879 میلادی «هرمزد رسام» باستان‌شناس کلدانی در منطقه‌ی «بابل» این استوانه را کشف کرد. در کتاب‌های منتشرشده درباره‌ی این استوانه، محل کشف آن نزدیک روستای «جمجمه» آورده شده است. هرچند تعیین محل دقیق کشف این استوانه مشکل است، اما عقیده‌ی غالب این است که منشور کوروش داخل یک دیوار در بخش جنوبی این روستا کشف شده است. رسام پس از کشف استوانه، آن را بسته‌بندی کرد و به موزه‌ی بریتانیا فرستاد. این استوانه برای نخستین‌بار توسط «تئو فیلوس پینچز» خوانده شد. او متخصص خط میخی بود و در ابتدا فکر می‌کرد که این منشور نیز مانند دیگر منشورها، اطلاعاتی درباره‌ی یک علم را دارد؛ ولی وقتی به نام کوروش رسید، متوجه شد این استوانه اهمیت بیشتری نسبت به دیگر استوانه‌های کشف‌شده دارد. به همین دلیل، استوانه را به «سر هنری راولینسون» (کسی که خط میخی را رمزگشایی کرد) برد.

شاهرخ رزمجو، با بیان این‌که استوانه‌ی کوروش پس از خوانده شدن و رسیدن به این حقیقت که به ایران و کوروش بزرگ متعلق است، در روز فتح بابل «هفتم آبان‌ماه» توسط «سر هنری راولینسون» {شرق شناس و دیپلمات} در یک جلسه‌ی رسمی در آلمان، {در اواخر قرن نوزدهم } به مردم جهان معرفی شد.

رزمجو سپس قدیمی‌ترین عکسی را که از استوانه‌ی کوروش وجود دارد، به حاضران در همایش «یادبود استوانه کوروش» که در تالار فردوسی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران برگزار شده بود، نشان داد. این عکس که پیش از آغاز مرمت منشور کوروش گرفته شده،‌ شکستگی‌های کامل روی این بنای تاریخی را نشان می‌دهد که اکنون مرمت شده است.

او در ادامه اظهار کرد: با معرفی منشور کوروش به دنیا، این اثر تاریخی در گالری شماره‌ی 51 موزه‌ی بریتانیا به‌نمایش درآمد. از آن زمان تا کنون، این استوانه یکی از 10 اثر برتر موزه‌ی بزرگ بریتانیا است که هرچند یک‌سوم متن آن مفقود شده، ولی یکی از کپسول‌های اطلاعاتی موجود در دنیا است که با وجود آن‌که نوشته‌ها و زبانش بابلی است، ولی به معرفی هویت ملت ایران پرداخته است.

این عضو هیأت علمی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران که تالار کتیبه‌ها را در موزه‌ی ملی ایران راه‌اندازی کرده است، با اشاره به این‌که اروپایی‌ها کوروش را قبل از پیدا شدن این منشور، از طریق متون «عهد عتیق» می‌شناختند، گفت: بسیاری از پادشاه‌های پس از کوروش، مانند اسکندر هرچند رفتارشان کاملا متضاد با رفتار کوروش بود، ولی همیشه به او احترام می‌گذاشتند.

وی همچنین درباره‌ی استوانه‌ی کوروش، بیان کرد: در 19 سطر اول این منشور، کاهنان کوروش را معرفی کرده‌اند و از سطر بیستم به بعد، کوروش خود به‌صورت مستقیم درباره‌ی فتح بابل، دیدگاهش درباره‌ی آن جنگ و چگونگی رفتارش با مردم صحبت می‌کند. سطر 36 منشور کوروش نیز جای مناقشات زیادی دارد.

او افزود: هشت‌ماه پیش، برای آخرین‌بار منشور کوروش بازخوانی شد و از آن، یافته‌های جدیدی به‌دست آمد.