|
|
وضعیت دریاچه ارومیه؛ هر سال وخیم تر از پارسال
ساخت و سازهای صنعتی و عملیات بی رويه عمرانی، استفاده از آب های زيرزمينی از دلايل کمبود آب در درياچه اروميه است
كاهش
روزافزون آب درياچه اروميه و افزايش شوري آب اين
درياچه موجب نگراني دوستداران و كارشناسان محيط‌زيست شده است
در حال حاضر به دلیل کاهش بیش از حد آب دریاچه ارومیه میزان شوری آب این تالاب به 340 گرم در لیتر رسیده است.«
اين را مدیر کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی مي‌گويد. اظهارات حسن عباس نژاد البته به هيچ وجه تازگي ندارد. تمام دوستداران محيط زيست كه وضعيت اين درياچه را دنبال مي‌كنند، سالهاست كه مي‌دانند، بزرگترين درياچه داخلي ايران حال و روز خوشي ندارد.
در چنين شرايطي است كه عباس نژاد از كاهش 5/6 متري سطح آب دریاچه ارومیه در مقایسه با 14سال گذشته خبر مي‌دهد: « تراز ارتفاع فعلی آب دریاچه ارومیه از سطح دریاهای آزاد یک هزار و 271 و 48 صدم متر است که این میزان نسبت به تراز اکولوژیکی نیز 5/2 متر کاهش یافته است.»
کاهش نزولات جوی، کاهش روان‌آبهای سطحی و استفاده بی‌رویه از آبهای زیر‌زمینی از مهمترین علت‌هایي است كه كارشناسان محيط‌زيست براي کاهش میزان آب دریاچه ارومیه و افزايش شوري آب اين درياچه عنوان مي‌كنند. وضعيتي كه باعث شده میانگین نمک در آب دریاچه ارومیه كه در شرایط عادی بین 180 تا 220 گرم در لیتر است، در حال حاضر به ميزان فوق اشباع (بیش از 340 گرم در هر لیتر) برسد. این وضعيت حیات آرتميا تنها موجود زنده این زیست بوم را با تهدید جدی مواجه کرده است.
اما علاوه بر اين مسائل، برخي كارشناسان ساخت پل شهيد كلانتري بر روي اين درياچه و همچنين ساخت و سازهاي صنعتي در اطراف اين درياچه را از عوامل آسيب ديدن درياچه اروميه مي‌دانند: « چرخش آب درياچه اروميه به صورت پاد‌ساعتگرد است، اما پل شهيد كلانتري كه از سمت غرب حدود 12 كيلومتر و از سمت شرق حدود 3/2 كيلومتر خاكريزي شده مانع چرخش طبيعي آب است. اين پل در يكي از كمترين فاصله‌هاي گلوگاهي درياچه اروميه احداث شده و در واقع مانند يك طناب بر گردن اين درياچه چرخش آب را خفه كرده است.»
با وجود اعتراض‌هاي مكرر كارشناسان محيط‌زيست نسبت به تاثيرات مخرب اين پل بر زيست‌بوم درياچه اروميه، مسوولان وزارت راه طرح‌هايي براي گسترش ميانگذر درياچه اروميه دارد. تبديل اين ميانگذر به يك اتوبان دوبانده و گذشتن يك خط آهن از ميان درياچه از جمله اين طرح‌هاست.
عدم صدور مجوز استحصال نمك از درياچه اروميه از ديگر مواردي است كه برخي كارشناسان معتقدند در اين شرايط به آسيب بيشتر به اين درياچه مي‌انجامد. اقدامي كه مورد مخالفت سازمان حفاظت از محيط‌زيست كشور قرار دارد: درياچه اروميه به‌عنوان يك پارك ملي شناخته مي‌شود و طبق قوانين سازمان حفاظت محيط‌زيست امكان هيچ نوع بهره برداري از آن وجود ندارد و تاكنون مجوز و پروانه رسمي از طرف اين سازمان به بهره‌برداران نمك صادر نشده است.
كاهش مداوم آب درياچه و افزايش ميزان نمك موجب شده در حال حاضر 200 تا 250 هزار هکتار از زمین های اطراف دریاچه ارومیه به شوره زار تبدیل شود. اما اگر اين روند همچنان ادامه يابد و درياچه اروميه خشك شود، مشكلاتش تنها گريبانگير اروميه نخواهد بود و به‌دليل وجود 8 ميليارد تن نمك در درياچه، پس از خشك شدن، با وزيدن بادهاي فصلي تمامي زمين‌هاي استان آذربايجان غربي و 5 استان همجوار آن به شوره زار تبديل مي‌شود. در اين صورت حتي ممكن است دامنه تأثيرات پخش اين مقدار نمك به زمين‌هاي كشورهاي اطراف نيز خسارات جبران ناپذيري وارد كند.
مدیر کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی، انتقال آب از حوزه های اطراف، بارور کردن ابرها، افزایش راندمان آبیاری، بهبود الگوی کشت و رعایت حق آب دریاچه ارومیه را از مهمترین برنامه‌ها برای بر‌طرف کردن بحران آب دریاچه ارومیه در سالهای آینده عنوان مي‌کند
همشهری
فرستنده، احمد همراه کمیته نجات، از تهران
کمیته بين المللی نجات پاسارگاد
