|
|
استاد ايرج افشار هشتاد مهرگان را پشت سر گذارده است
از: دکتر تورج پارسی
وقتي پسرم روزبه روي تز دكترايش كار مى كرد از من خواست كه او را به استاد ايرج افشار معرفي كنم تا درباره ي رفرانس هاي مورد نيازش ياري بخواهد . چرا كه يك بخش كارش رد يابى تجدد در مقالات مجله آينده بود . نامه اي به استاد نوشتم ،و روزبه هم به زبان انگليسي نامه اي نوشت وراهنمايى خواست استاد افشار پاسخى فرستادند به مهر و روزبه توانست از ياري ايشان برخوردار گردند . نامه را با «آقاى گراميم روزبه پارسي» آغازيده .....متاسف از ديركرد پاسخ نامه كه علتش مسافرت هاي ضرورى داخل ايران و سپس رفتن به لوس آنجلس جهت معالجه ى ناراحتي قلبى و ... و در پايان نوشته بود : ببخشيد كه بنده نامه ي خود را هم به زبان پدري و البته مادرى نوشتم ، ضمنا فرصتي را پيش مي آورد كه شما با خواندن نامه ها به خط فارسي بيشتر با روحيه ي ايراني آشنايي بيابيد " پاسخ نامه دقت و تسلط و مسئوليت بي دريغ ايشان را در گسترش تاريخ و فرهنگ ايران زمين نمايان مي ساخت .
در سال شمار زندگي ايرج افشار آمده است كه ايشان متولد ۱۶ مهرماه ۱۳۰۴ هستند . شانزدهم مهر ماه در فرهنگ ايراني روز ي است خجسته ، روزمهرگانست ، همان مهرگاني كه بيروني در آثار باقيه جشن دوستي جان "ش مي نامد و فرهنگ جهانگيري تاكيد دارد كه "جشني از اين بزرگتر بعد نوروز نباشد ". ايرج افشار دو ماه و بيست و يك روزش بود كه مجلس موسسان پهلوي اول را به پادشاهي بر مي گزيند . با اين حساب استاد افشار هشتاد مهرگان را پشت سر نهاده اند در اين عمر پر بارو بر مهرگاني " ۲۶۰ عنوان تاليف و تصحيح ، ۱۲۱ مقدمه بر آثار ديگران ، سردبيري ۱۰ مجله ماندگار ، عضويت در ۳۲ شورا و انجمن ايراني و جهاني در حوزه ي كتاب ، تاريخ ، نسخه پژوهشي و شرق شناسي ، نظارت بر انتشار ۱۹ مجموعه ، نگارش حدود ۲۰۰۰مقاله و گزارش كوتاه و بلند به زبان فارسي و ۶۴ مقاله به زبان هاى ديگر و ياد اورى ۱۰۰۰نكته تازه ها و پاره هاى ايرانشناسى از جمله تلاش هاى قلمي انتشار ايشان است او اكنون نيز پايدار و اميدوار پيوسته و آهسته يكان يكان ۲۶ اثر ناتمام خود را آماده سازى مى كند ، مقاله مى نويسد و به مرور گنجينه ى پژوهشى اش را براى استفاده عموم به دايرالمعارف بزرگ انتقال مى دهد . نه تنها كارنامه آثار بلكه رفتار افشار درس آموزست " كىهان لندن شماره ۱۰۹۰ ، ۲۵ ژانويه ۲۰۰۶
اين مرد پر تلاش ، پژوهشگر ، كتاب شناس ، مورخ ، ايران شناس ايران دوست كه در گردشگري چه در ايران و برون مرز همواره سعى دارد برگي بر تاريخ و فرهنگ ايران زمين بيفزايد ، درباره اش نوشته شده است كه : اهل مدح و قدح، تعارف و وقت گذرانى نيست. روح معتدلش اجازه نمى دهد واله و شيدا شود و خردمندى در گفتار و كردار او هويدا است. بى تكلف، هوشمند و واقع بين ايام را مى گذراند. پست و بلند زمانه را به هيچ مى گيرد. . اىن ويژگي ها كه بر شمرده شد درخوراوست ، درخور آدماني چون ايرج افشار كه شرف كتاب و قلمند .در پايان بايد افزوده شود كه در سال ۱۳۰۴ دو رويداد خوب در خانواده ي دكتر محمود افشار به وقوع پيوست كه يكي زايش ايرج و ديگري زايش ماهنامه ي آينده است. اين دو رويداد در گسترش فرهنگ و ادب ايران زمين تعيين كننده بوده و هستند.به پاره اي از سخنان ايرج افشار در نشست بزرگداشت استاد احمد منزوي توجه بشود تا بزرگي و گستره ي ديد اين مرد پژوهش و قلم آشكار تر گردد
دوستان! من قلمى را مي بوسم كه به دست او بود و هست و هماره آن را با شورى آتشين براى پايدارى زبان فارسى بر روى كاغذ گريانيده. اميدوارم دانشوران ايرانى و فارسي زبانان سراسر جهان و هم ايران شناسان فرنگ، مواقعى كه كتابهاى ارجمند او را به دست مي گيرند و به آسانى آگاهي هاى دلخواه خود را در آنها مى يابند ياد رنجهاى اين كشّاف ظنون زمان باشند ودست كم آوردن نام او از قلم شان فرو نيفتد كه هر سطر ازين كتابها نتيجه گشت و گذار در چندين كتاب و نسخه و خواندن سطور بىى شمارى بوده است كه خود او هم نمى تواند شمار آنها را بداند. اگر ملول شده ايد ببخشيدم، پاى احمد منزوى در ميان بود.
و در واقع نيازست فرياد اهل قلم را بشنويم و عادت كنيم به شنيدن و انديشيدن ، در همان نشست سخن را به استاد منزوي مي سپرند ، در اينجا بخشي از گفتار ايشان كه دردست و فرياد براي ثبت در تاريخ و براي بررسي پژوهندگان ، آورده مي شود .راستي بايد فرياد برآريم ، فرياد بر آنچه در عصر پر شتاب كنوني ، عصر اوج گيري انسان در همه ي زمينه ها ، عصر عزت انسان ، بر ايران زمين مي گذرد ، راستى :به كجاي اين شب تيره بياويزم قباي ژنده ي خود را ؟
"" حقوق يك ليسانسيه ادبيات با صد ساعت اضافه كار كفاف كرايه يك اطاق را نمي دهد. در گذشته من با حقوق معلمى خانه اى مي خريدم، با حق التاليف هر عنوان كتاب پنج تومان سال به سال زندگى من بهبود مي يافت. كسانى كه دوستار ايران و فرهنگ ايرانى بودند و جوياى نام و نان كه حق هر انسانى است و انگيزهاىي براى پويايى يك فرهنگ، مجالى براى كار در زمينه دلخواه خود را داشتند .بد روزگارى است، ارزشها دگرگون شده است. ايران دوستى و دوستدار فرهنگ ايرانى بودن، از ياد رفته و به فراموشى سپرده شده. كسانى كه از مليت ايرانى سخن گفته اند مورد بي ىمهرى قرارگرفته و مى گيرند."
در اينجاا ين كوچك باز به سوي ايرج افشار بر مي گردد و اجازه مي خواهد كه آنچه در بزرگداشت استاد منزوي بيان داشتند درباره ي خود ايشان بكار برد :
دوستان! من قلمى را مي بوسم كه به دست او بود و هست و هماره آن را با شورى آتشين براى پايدارى زبان فارسى بر روى كاغذ گريانيده. اميدوارم دانشوران ايرانى و فارسي زبانان سراسر جهان و هم ايران شناسان فرنگ، مواقعى كه كتابهاى ارجمند او را به دست مي گيرند و به آسانى آگاهي هاى دلخواه خود را در آنها مى يابند ياد رنجهاى اين كشّاف ظنون زمان باشند ودست كم آوردن نام او از قلم شان فرو نيفتد كه هر سطر ازين كتاب ها و پژوهش ها نتيجه گشت و گذار در چندين كتاب و نسخه و خواندن سطور بىى شمارى بوده است كه خود او هم نمى تواند شمار آنها را بداند. اگر ملول شده ايد ببخشيدم، پاى ايرج افشاردر ميان بود.
مهرگان بر او هميشه خجسته باد
سالشمار زندگى ايرج افشار
http://www.ketabname.com/
1304 (16 مهر): زاده شدن در تهران (پدر: محمود - مادر: نصرت)
1312- 1324: آموزش ديدن دبستانى و دبيرستانى (دبستان: زرتشتيان، شاهپور تجريش - دبيرستان: فيروز بهرام)
1323- 1325: مدير داخلى مجله «آينده»
1324: دريافت گواهينامه دبيرستانى (رشته ادبى)
1324 (15 آذر): پيمان همسرى با شايسته افشاريه
1324- 1328: آموزش ديدن دانشگاهى (دانشكده حقوق دانشگاه تهران: رشته قضايي، رساله: اقليتها در ايران)
1325- 1334: همكارى با مجله «جهان نو» (صاحب امتياز: حسين حجازى)
1326 (آبان): تولد بابك
1328 (مهر): تولد بهرام
1329: استخدام در وزارت فرهنگ به عنوان دبير دبيرستانها، تدريس در دبيرستانهاى شرف و قريب (ايرانشهر)
1330- 1339: كتابدار كتابخانه دانشكده حقوق دانشگاه تهران (به تشويق و اشراف دكتر محسن صبا و محمدتقى دانش پژوه)
1331- 1332: سردبير مجله «مهر» (صاحب امتياز: مجيدموقر)
1331تاكنون: بنيادگذارى مجله «فرهنگ ايران زمين» (باهمكارى محمدتقى دانش پژوه، منوچهر ستوده، مصطفى مقربى وعباس زرياب خويى ومدير آن)
1332 (شهريور): تولد كوشيار
1333- 1345: انتشار «كتابهاى ايران» (كتابشناسى سالانه)
1333- 1335: سردبيرمجله «سخن» (صاحب امتياز: دكتر پرويز ناتل خانلرى)
1334- 1340: مديرمجله «كتابهاى ماه» (نشريه انجمن ناشران كه با همكارى موسسه انتشارات فرانكلين نشر مى شد)
1335- 1342: قائم مقام موقت مدير عامل «بنگاه ترجمه و نشركتاب» (مواقع نبودن ايشان)
1335- 1336: گذراندن دوره آموزشى و تجربى كتابدارى يونسكو در اروپا
1336- 1337: همكارى در تاسيس «كلوب كتاب» كه بعدها «انجمن كتاب» نام گرفت
1337- 1348: تدريس مواد كتابدارى در دانشسراى عالى وابسته به دانشگاه تهران
1337- 1357: مدير و سردبير مجله «راهنماى كتاب» (صاحب امتياز: دكتر احسان يارشاطر)
1337- 1357: دبير «انجمن كتاب»
1340- 1357: تاسيس «نشريه نسخه هاى خطى» كتابخانه مركزى دانشگاه تهران (باهمكارى محمدتقى دانش پژوه)
1340- 1341: رئيس كتابخانه دانشسراى عالى
1341(هفت ماه): رئيس كتابخانه ملى (تاسيس شعبه ايرانشناسي-كتابشناسى ايران وآغاز فهرست نگارى نسخه هاى خطى آنجا به همت عبدالله انوار)
1341: بازگشت به تدريس در دانشسراى عالى
1342 (تير): تولد آرش
1342- 1343: بازگشت به دانشگاه تهران و رئيس مركز تحقيقات كتابشناسى
1342: فهرست نگارى مجموعه كتابهاى چاپى فارسى دانشگاه هاروارد(امريكا)
1343: مديرفنى دوره كتابدارى «شوارى خواندنيهاى نوسوادان» (كميسيون ملى يونسكو)
1343- 1350: رئيس اداره انتشارات و روابط فرهنگى (بعدتر به نام اداره انتشارات و روابط كتابخانه ها)
1344- تير 1358: رئيس كتابخانه مركزى و مركز اسناد دانشگاه تهران
1344- 1352: تدريس در دانشكده علوم اجتماعى
1345- 1357: تاسيس مجله «كتابدارى»، نشريه كتابخانه مركزى دانشگاه تهران
1348: رئيس مركز ملى كتاب وابسته به كميسيون ملى يونسكو
1348- 1357: دانشيار و سپس استاد رشته تاريخ در دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، همچنين تدريس در دانشكده علوم تربيتى (نسخه هاى خطى در رشته كتابدارى)
1348- 1351: مدير مجله «ايرانشناسى»، نشريه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران
1348- 1357: دبير ثابت كنگره تحقيقات ايرانى (نه دوره سالانه)
1357- 1361: تاسيس «سازمان كتاب» (بطور مستقل)
1357- 1372: انتشار مجله «آينده»
1362(28 آذر): مرگ پدر (دكتر محمود افشار)
1368(زمستان): تدريس در دانشگاه برن (سويس)
1372(26 دى): مرگ همسر (شايسته افشاريه)
1374: فهرست نگارى نسخه هاى خطى فارسى در كتابخانه ملى اتريش (وين)
عضويت:
1330: انجمن ايرانشناسى (به رياست ابراهيم پورداود و دبيرى دكتر محمد معين)
1334- 1357: از مؤسسين و عضو انجمن ايرانى فلسفه و علوم انسانى وابسته به كميسيون ملى يونسكو
1337(يك سال): شوراى كتابخانه وزارت امور خارجه
1341: شوراى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران
1341: شوراى «مؤسسه تحقيق در ادبيات و زبانهاى ايرانى» (وزارت فرهنگ و هنر)
1343- 1357: هيأت انتخاب كتاب (وزارتخانه هاى فرهنگ ـ آموزش و پرورش ـ فرهنگ و هنر)
1344: شوراى اجرايى «مركز تحقيق و معرفى تمدن و فرهنگ ايران» (وزارت فرهنگ وهنر)
1344: هيأت مؤسسان انجمن ايرانى تاريخ علوم و طب
1351- 1355: شوراى كتابخانه هاى عمومى تهران
1351- 1357: كميته جايزه كتاب سال
1351- 1355: انجمن كتابداران ايران
1353- 1357: هيأت اجرايى «انجمن تاريخ» وابسته به فرهنگستان «زبان و ادب» و دبير آن
1353: هيأت امناى كتابخانه اهدايى مجتبى مينوى به «بنياد شاهنامه»
1355: هيأت امناى چاپ آثار سيد محمدعلى جمال زاده سپرده به دانشگاه تهران
1356: ناظر استصوابى خوابگاه اهدايى محمدصادق فاتح به دانشگاه تهران
1356- 1357: هيأت امناى «بنياد فرهنگ ايران»
1356- 1357: شوراى عالى «سازمان اسناد ملى ايران»
1358- 1361: هيأت مؤسسان «انجمن آثار ملى»
1358: انجمن ايرانشناسى اروپا
1362: شوراى توليت موقوفات دكتر محمود افشار (از متوليان منصوص)
1368: عضو افتخارى مؤسسه مطالعات آسياى مركزى و غربى دانشگاه كراچى (Institute of Central and West Asian Studies)
1369: هيات كارشناسان بنياد ميراث اسلامى (الفرقان ـ لندن)، (Board of Experts ، Islamic Heritage Foundation ، Al - Furqan)
1376: عضو افتخارى انجمن مطالعات ايرانى Society for Iranian Studies (امريكا)
1376: شوراى علمى دائرةالمعارف بزرگ اسلامى
Goods and services provided by Persian-Culture (CA, United States). Sold by 2CheckOut.com Inc. (Ohio, USA).
Ketabname Online -- Copyright 2000-2005 -- Powered By Persian-Culture.com
http://iranshenakht.blogspot.com/2006/02/237.htm
کمیته بین المللی نجات پاسارگاد
