|
|
حالا نوبت تخريب محيط زيست به وسيله ی سد ها شده است
سی سال است که ساخت سدهای برقابی در جهان منسوخ شده و در ايران مرتب از اين سدها می سازند
در
پي درج خبري با عنوان جنگل‌هاي زاگرس زير آب غرق مي‌شود كه در تاريخ دهم شهريور
گذشته در روزنامه همشهري به چاپ رسيد، شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران جوابيه‌اي
ارسال كرده كه در ذيل مي‌آيد.
يادآور مي‌شود طي خبر ياد شده، مديركل جنگل‌هاي خارج از شمال سازمان جنگل‌ها و
مراتع، براساس مستندات علمي به برخي پيامدهاي ناگوار زيست‌محيطي سد كارون چهار
اشاره كرده بود.
260 هزار بلوط كهنسال؛
قرباني آبگيري كارون
نكته در خور اشاره آنكه اكنون بيش از 30 سال است كه ساخت سدهاي برقابي در جهان منسوخ شده است. چرا كه اين سدها نه‌تنها تبعات زيست‌محيطي فاجعه بار دارند كه از نظر اقتصادي هم مقرون به صرفه نيستند به‌ويژه در كشور ايران كه از انرژي بيكران خورشيدي و نيز گاز برخورداراست چنين سازه‌هايي چه‌توجيهي‌مي‌تواندداشته باشد؟
متن‌جوابيه
دراين جوابيه آمده است: «پروژه‌هاي سد‌سازي نيز همچون ساير پروژه‌هاي عمراني داراي مزايا و معايبي است كه صرفاً با نگاهي منصفانه و واقع‌بينانه مي‌توان به نتيجه‌گيري درستي درخصوص تداوم ساخت سدها به‌خصوص سد و نيروگاه‌هاي برقآبي در كشور دست يافت.
شكي نيست كه تأمين انرژي يكي از چالش‌هاي جدي فعلي و آينده كشور خواهد بود. در شرايطي كه راه‌هاي شناخته‌شده توليد انرژي معدود و هر كدام داراي مزايا، معايب و محدوديت‌هاي مخصوص خود است، قاعدتا مي‌بايست، با لحاظ شرايط و واقعيت‌هاي كشور، به دنبال تأمين انرژي پاك با منابع تجديد‌پذير، ارزان و همراه با كمترين خسارات زيست‌محيطي براي كشور بود.
طرح سد و نيروگاه كارون 4 با ارتفاع 230 متر بلندترين سد بتني در حال ساخت كشور است كه با هدف توليد انرژي برقابي و كنترل سيلاب روي رودخانه كارون احداث گرديده و در حال حاضر مراحل پاياني ساخت خود را طي مي‌نمايد.
به جرأت مي‌توان گفت كه توليد سالانه بيش از دو هزار گيگاوات ساعت انرژي پاك، بزرگ‌ترين مزيت زيست‌محيطي سد و نيروگاه كارون چهار محسوب مي‌گردد. اين در شرايطي است كه براي توليد همين ميزان انرژي از طريق نيروگاه‌هاي حرارتي، سالانه حدود بيست و هفت ميليون بشكه نفت خام لازم است، كه از سوختن اين ميزان نفت خام، حدود صد و پنجاه و هفت تن گاز گلخانه‌اي سی. او. دو ، بيست و دو تن ذرات معلق، نوزده تن گوگرد و يك تن اكسيد نيتروژن در محيط پراكنده مي‌شود.
و اين موضوع در كنار ساير مزاياي پروژه‌هاي برقابي، خود بهترين دليل در تاييد ضرورت ساخت و توسعه نيروگاه‌هاي برقابي جهت تامين نياز كشور به انرژي‌هاي پاك است. مزيت مهم ديگري كه احداث سدها خواهند داشت بحث كنترل سيلاب و جلوگيري از خسارات ناشي از آن است، سيلاب‌هايي كه در گذشته‌هاي نه چندان دور به‌خصوص در حوزه‌هاي كرخه، دز و كارون هرساله خسارات جاني، مالي و زيست‌محيطي فراواني به پايين‌دست خود به‌خصوص در استان خوزستان وارد مي‌كرده است.
كمااينكه در سيلاب‌هاي سال‌هاي هشتاد و سه و هشتاد و چهار كرخه و كارون، بنا به اظهارات مسئولين استاني در مصاحبه با مطبوعات سراسري و محلي، درصورت عدم‌احداث سدهاي كارون3 و كرخه، فاجعه انساني در استان خوزستان رخ مي‌داد.
مقايسه مختصر بين انرژي برقابي با ساير انواع انرژي ازجمله انرژي حرارتي و درنظر گرفتن مزايايي همچون عدم‌مصرف سوخت و در نتيجه عدم‌وجود آلودگي ناشي از آن، هزينه‌هاي بسيار كم در زمان بهره‌برداري به‌همراه راندمان و عمر مفيد بالا، ارائه خدمات ديناميك به شبكه برق، كنترل فركانس و توليد توان رآكتيو، امكان همزمان برآوردن تقاضاي آب و انرژي به‌عنوان دو چالش اساسي كشور، توسعه منطقه‌اي و همچنين درنظر گرفتن محدوديت‌هاي تكنولوژيك در زمينه ساخت ساير نيروگاه‌ها، اهميت و اولويت ساخت نيروگاه‌هاي برقابي جهت تامين انرژي مورد نياز كشور را به‌خوبي نمايان مي‌سازد. گفتني است سهم نيروگاه‌هاي برقابي در تامين برق مورد نياز كشور، نسبت به متوسط جهاني آن، كمتر از 50 درصد است.
نكته ديگري كه لازم است بدان اشاره شود آمار نادرست و غيرواقعي است كه از تعداد درختان مستغرق در درياچه سد ذكر گرديده است. براساس نتايج مطالعات مشاور اين طرح و با توجه به اينكه سطح وسيعي از درياچه كارون4 در دره‌اي نسبتاً باريك، صخره‌اي، با اراضي شيبدار و پوشش كم تراكم درختان جنگلي واقع است،
درختان مستغرق در درياچه سد كارون چهار بسيار كمتر و در حدود يك چهارم آمار ادعا شده است كه البته اين موضوع جزء خسارات ناشي از احداث سد محسوب مي‌گردد.
لكن در اين زمينه توجه به اين مسئله را نيز بايد مدنظر قرار داد كه با توجه به ايجاد درياچه در پشت سد و افزايش سطح تبخير آب و بالارفتن رطوبت در منطقه، شرايط اقليمي منطقه تا حدودي بهبود يافته و در آينده سطح پوشش گياهي افزايش خواهد يافت.
با اين حال شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران در راستاي كاهش و جبران خسارت زيست‌محيطي طرح كارون4، اقدام به انجام مطالعات آبخيزداري، به‌منظور بررسي اقدامات بيولوژيكي و مكانيكي مورد نياز در حوزه كارون4 نيز نموده است.»
همشهری
فرستنده، احمد همراه کميته نجات، ايران
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
