|
|
بی توجهی دولت خليج فارس را در شرايطی خطرناک قرار داده است
ورود سالانه 1.5ميليون تن نفت به خليج‌فارس
خليج فارس 47 هفت بار آلوده تر از آب های آزاد است
از: اسد افلاكي
سالانه 1.5ميليون تن نفت وارد خليج‌فارس مي‌شود. اين پهناب به‌اندازه‌اي آلوده است كه برخي ميزان اين آلودگي را چهل و هفت برابر آب‌هاي آزاد اعلام مي‌كنند.
رقمي كه البته هماهنگ‌كننده دائمي كنوانسيون منطقه‌اي كويت آن را بي‌اساس مي‌داند. در عين حال سازمان منطقه‌اي راپمي و نهادهاي رسمي ديگر منكر اين آلودگي‌ها نيستند و آن‌را نگران‌كننده مي‌دانند، به همين دليل است كه كارشناسان همواره در باره اين منابع آلاينده خليج‌فارس و تبعات ناگوار آن بر اين زيستبوم هشدار مي‌دهند؛ هشدارهايي كه گاه از زبان مديران سازمان حفاظت محيط‌زيست هم شنيده مي‌شود، با اين همه هنوز اقدامي كارساز در اين زمينه صورت نگرفته است.
«سفر وزير محيط‌زيست قطر به ايران نقطه عطفي براي رفع اين آلودگي‌هاست؛ حداقل فتح بابي است كه مي‌تواند تلاش براي پاكسازي خليج‌فارس يا حداقل جلوگيري از آلايندگي بيشتر آن را سمت و سويي مثبت بدهد.» اين نظر مهندس اميد صديقي، مديركل دفتر اكوبيولوژي دريايي سازمان حفاظت محيط‌زيست است.
وي در گفت‌وگو با همشهري عنوان كرد: اين نخستين باري است كه تفاهنامه‌اي دوجانبه براي حفظ محيط‌زيست دريايي بين ايران و يكي از كشورهاي عضو كنوانسيون كويت امضا مي‌شود و اين گام مهمي است زيرا به‌رغم آنكه كشورهاي عضو هريك به‌تنهايي در اين زمينه مشغول فعاليت هستند اما تاكنون امضاي تفاهمنامه دو جانبه سابقه نداشته است.
صديقي، گرچه اين تفاهمنامه را مثبت ارزيابي مي‌كند اما مباحث آن را كلي دانست و گفت: تلاش سازمان محيط‌زيست اين است كه معضلات ناشي از پديده كشند قرمز، ساخت‌وسازهاي ساحلي، تخريب سواحل و كنترل آلودگي و اكوتوريسم را كه در قالب مباحث كلي در اين تفاهمنامه ديده شده به‌صورت جزئي‌تر مطرح شود. ارزيابي زيست‌محيطي هم موضوع ديگري است كه بايد در تفاهمنامه گنجانده شود.
وي در بخشي از اين گفت‌وگو به منابع آلاينده خليج‌فارس اشاره كرد و گفت: آلودگي‌هاي خليج‌فارس ناشي از عوامل متعددي است كه بخش عمده آن ناشي از تامين شصت درصد نفت جهان از اين منطقه و به تبع آن، تردد سالانه چهل هزار تانكر و كشتي در اين پهناب و عبور آنها از تنگه‌هرمز است. از آنجايي كه خليج‌فارس اكوسيستمي است كه فقط از طريق تنگه‌هرمز به آب‌هاي آزاد راه دارد پنج تا هفت سال طول مي‌كشد تا آب اين پهناب عوض شود و در نتيجه آلودگي‌ها ماندگارترند.
صديقي هرچند آلودگي‌هاي نفتي را مهم‌ترين منابع آلاينده خليج‌فارس مي‌داند اما تخريب ساحل و دست اندازي به سواحل دريا، خشك كردن دريا براي ساخت‌وساز و ايجاد جزاير مصنوعي را كه بيشتر در كشورهاي عربي اتفاق مي‌افتد از ديگر عوامل آلاينده عنوان و تصريح كرد: بخشي از آلودگي‌ها منشا خشكي دارد كه از آن جمله سرازير شدن فاضلاب‌هاي شهري به درياست؛
پديده كشند قرمز ناشي از همين فاضلاب‌هاست كه متأسفانه بخش عمده آن بدون تصفيه وارد خليج‌فارس مي‌شود، به اين موارد پساب‌هاي صنعتي و زهاب‌هاي كشاورزي را هم بايد افزود؛ به‌ويژه در خوزستان زهاب‌هاي كشاورزي آميخته به سموم دفع آفات و كودها با غلظت زياد از طريق كارون و اروندرود به خليج‌فارس راه مي‌يابد.
كنوانسيون 30 ساله شد اما مشكلات باقي است
دكتر صديقه ببران، مدير گروه مطالعات توسعه پايدار و محيط‌زيست مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، در باره آخرين وضعيت خليج‌فارس از نظر آلودگي به خبرنگار ما گفت: خليج‌فارس يكي از ارزشمندترين ذخاير تنوع زيستي و در عين حال از بزرگ‌ترين منابع انرژي جهان است كه همواره دستخوش توسعه ناپايدار بوده است.
به گفته وي، سالانه 5/1ميليون تن نفت از اين طريق وارد خليج‌فارس مي‌شود. اين آلودگي به حدي نگران‌كننده است كه سازمان دريانوردي جهاني (IMO) در سال 2007 خليج‌فارس را از نظر آلودگي و ميزان تردد شناورها، منطقه ويژه دريايي اعلام كرد؛ منطقه‌اي كه ميزان آلودگي آن براساس اعلام جهاني چهل و هفت بار بيشتر از حد متوسط بين‌المللي اقيانوس‌هاست.
وي استخراج نفت و نشت آن، تردد نفتكش‌ها و شناورها، رها كردن آب توازن كشتي‌ها، ورود فاضلاب‌ها و پساب‌ها، تخريب ساحل و ساخت‌وسازها، ورود گونه‌هاي غيربومي، مانورهاي نظامي و حضور كشتي‌هاي جنگي و زيردريايي و به‌خصوص نبود مديريت يكپارچه ساحلي را عمده‌ترين عوامل تهديد‌كننده اين پهناب دانست و افزود: در سال 1978، كنوانسيون كويت و در پي آن سازمان منطقه‌اي راپمي براي حفاظت از اين پهناب ايجاد شد اما با گذشت 30 سال همكاري كشورهاي عضو به‌گونه‌اي نبود كه اين مشكلات برطرف شود
همشهری
فرستنده، احمد همراه کميته نجات، ايران
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
