|
|
خليج هميشگي فارس رنگ ديگري به خود گرفته: «قرمز خوني»!
ديگر كسي خليج‌فارس را به رنگ آبي شفافش نمي‌بيند.
مدتي است خليج هميشگي فارس رنگ ديگري به خود گرفته: «قرمز خوني»! اين روزها خليج نيلگون فارس ميزبان ميهمان ناخوانده‌اي افسار گسيخته است تا امان از حيات ساكنانش بگيرد. اين جلبك‌هاي قرمز سمي كشند قرمز هستند.
از چند ماه پيش تاكنون گزارش‌هاي زيادي در مورد افزايش و گسترش اين كشند قرمز در سطح درياي عمان و سواحل خليج‌فارس نوشتم. از كشته شدن ماهيان و كساد شدن كسب و كار صيادان گرفته تا هشدار‌هاي كارشناسان در مورد آلودگي‌ها و مضرات اين آبها براي شناگران.
اما اين بار نوبت به لاك‌پشت‌ها رسيد. بر اساس اظهارات برخي كارشناسان زيست دريايي، گونه‌هاي مختلف اين جانور در خليج‌فارس به شدت رو به كاهش است و حتي احتمال خطر انقراض آنها در آينده نزديك نيز وجود دارد.
گونه‌هاي لاك‌پشت‌هاي ايراني
لاك‌پشت‌ها در ايران تنها 2 گونه دارند، يكي لاك‌پشت پوزه عقابي و ديگري لاك‌پشت سبز كه البته لاك‌پشت پوزه عقابي بيشترين تعداد لانه‌سازي يا به بيان ديگر بيشترين مناطق لانه‌سازي و تخم‌گذاري در ايران را به خود اختصاص داده است.
آنها با توجه به شرايط و تهديداتي كه زيست بوم آنها را تهديد مي‌كند مناطق نخليو و ام الگرم در بوشهر، قشم، شيدور، هندورابي، هنگام و هرمز در هرمزگان را براي تخم‌گذاري و رشد انتخاب كرده‌اند. در حال حاضر آمار دقيقي از تعداد آنها به‌دليل نبود مطالعات و اقدامات لازم، وجود ندارد! هرچند كه به اعتقاد برخي كارشناسان هر ساله حدود هزار لاك‌پشت براي تخم‌گذاري از مناطق مختلفي به ايران سفر مي‌كنند و پس از آن به محل زندگي خود باز مي‌گردند.
عوامل تهديد كننده جان لاك‌پشت‌ها
جالب است بدانيد لاك‌پشت‌ها در شرايط عادي و به دور از حضور انسان‌ها براي رشد و رسيدن به مرحله بزرگسالي تهديدات زيادي را به جان مي‌خرند تا جايي كه در دوره نوزادي آنها توسط انواع جانوران از جمله روباه، سگ، شغال، مارها و سوسمارها، پرستوهاي دريايي، خرچنگ‌ها و حتي حشرات خورده مي‌شوند و از بين 150 تخم هر لاك‌پشت تنها 4 الي 5 نوزاد به سن بزرگسالي مي‌رسند.
هرچند خوردن گوشت لاك‌پشت در ايران عموميت ندارد اما اعتقاد نادرست به ارزش غذايي و دارويي تخم اين آبزي در ميان برخي افراد، نسل آنها را به شدت تهديد كرده است. اين در حالي است كه با تلاش كارشناسان، بسياري از بوميان اين منطقه براي حفاظت از اين حيوانات با مسئولان همكاري مي‌كنند.
اما اين پايان تهديد‌ها براي لاك‌پشت‌ها نيست، در آخرين طبقه بندي اتحاديه جهاني حفاظت از حيوانات 2 زيست ( IUCN )، گونه اين لاك‌پشت‌ها در گروه بحراني و به شدت در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.
به گفته محمدمهدي جليلي، كارشناس زيست دريايي، با توجه به وضعيت خليج‌فارس از نظر آلودگي و گسترش كشند قرمز، اين جانور دچار كمبود زيستگاه و غذاي مورد نياز خود به علت مرگ و مير ماهيان و جانوران دريايي شده است. همين امر باعث شده تا گونه‌هاي مختلف لاك‌پشت در اين سواحل رو به نابودي رود.
او مي‌گويد: تمامي سياست‌ها و برنامه‌ريزي‌ها براي كاهش آلودگي موقتي بوده و روند آلودگي دريا ادامه دارد و اين موضوع در نهايت به انقراض گونه‌هاي مختلف دريايي مي‌انجامد.
اين در حالي است كه مهران ايوبي ديگر كارشناس زيست دريايي نيز با تاييد اين مطلب مسائلي را مطرح مي‌كند كه تائيدي بر نابودي لاك‌پشت‌ها در خليج‌فارس است.
وي به يكي از خبرگزاري‌هاي مستقل محيط زيست در ايران مي‌گويد: تردد نفتكش‌ها و متعاقب آن آلودگي نفتي در دريا از ديگر مشكلاتي است كه گسترش آلودگي را دامن مي‌زند. چرا كه پلانكتون‌ها، جلبك‌ها و موجودات ريز آبي در خليج‌فارس كه غذاي اصلي اين لاك‌پشت‌ها محسوب مي‌شوند بر اثر گرما و آلودگي نفتي ناشي از فاصله كم در تنگه هرمز (52 كيلومتر) و همچنين مسموميت آبي از جمله كشند سرخ از بين مي‌روند و اين جانور را با كمبود غذا مواجه مي‌كنند.
علاوه براين، اين جلبك‌هاي قرمز با كشتن زوپلانكتون‌ها، نرم‌تنان، بي‌مهرگان و خيارهاي دريايي، نيز باعث توليد انبوهي از كف آب‌هاي متعفن در مناطق ساحلي مي‌شوند كه اين امر خود موجب توليد گاز سولفور اكسيژن مي‌شود كه نه‌تنها براي كودكان و سالمندان مضر است بلكه باعث تلف شدن لاك‌پشت‌ها مي‌شود.
همشهری
فرستنده احمد، همراه کميته نجات، از تهران
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
