|
|
يبانيه ها | آرشيو پاسارگاد | آرشيو خبرها | مقالات | آرشيو هنر و ادبيات | آرشيو تاريخ زدايي | ديداري ـ شنيداري | | تماس | جستجو پيوند به صفحه اصلی
14 فروردين 1387 (2547 سال پاسارگارد) 4 مه 2008************************** کميته نجات پاسارگاد هيچ گونه وابستگی مذهبی و سياسي ندارد
يک فاجعه ی محيط زيستی
آلودگی مرگبار تهران را تهديد می کند
از:
سميه شرافتي
نخستين
كارگاه
مديريت زباله‌ها و مواد زايد بيمارستاني روزپنجشنبه در حالي از طرف جهاد
دانشگاهي دانشگاه علوم پزشكي ايران به كار خود پايان داد كه اكثر كارشناسان بهداشت
محيط،
از دانشگاه‌هاي مختلف علوم پزشكي، بر لزوم توجه بيشتر به انواع روش‌هاي
بيخطرسازي، دفن و سوزاندن زباله تاكيد داشتند.
البته معضل زباله‌هاي بيمارستاني در ايران با برگزاري همايش و ميزگرد حل نمي‌شود. حجم انبوه اين زباله‌ها و نگراني از عواقب دفن ناصحيح آن‌ها دغدغه‌اي است كه به گفته كارشناسان بايد خيلي پيش‌تر از اينها براي آن چاره‌انديشي مي‌شد.
در حالي كه در اكثر كشورهاي دنيا زباله‌هاي بيمارستاني پس از تفكيك، استريل و به روش‌هاي اصولي دفن مي‌شوند، در كشور ما هنوز زباله‌هاي بيمارستاني و عفوني با روش‌هاي غير بهداشتي و كاملا غيراصولي دفن مي‌شوند.
به گفته كارشناسان به طور متوسط روزانه در تهران حدود 75 تن زباله بيمارستاني توليد مي‌شود؛ زباله‌‌هايي كه به دليل دارا بودن آلودگي‌هاي متعددي از قبيل آلودگي‌هاي بيولوژيك (شامل انواع ويروس‌ها، باكتري‌ها و انگل‌ها و قارچ‌هاي بيماري‌زا، نسوج و ضايعات پاتولوژيك)، مواد شيميايي و تركيبات خطرناك از حساسيت ويژه‌اي برخوردارند و دفن غير اصولي آن‌ها مي‌تواند سلامت انسان را به‌طور جدي تهديد كند.
اگرچه ظاهرا مسئوليت جداسازي و جمع‌آوري اين زباله‌ها كه تا چند ماه پيش محل اختلاف وزارت بهداشت و شهرداري بود، مشخص شده، به طوري كه طبق آيين‌نامه جديد زباله‌هاي بيمارستاني جداسازي زباله‌ها بر عهده بيمارستان‌ها و جمع‌آوري آن‌ها به عهده شهرداري است، اما عملا اتفاقي نيفتاده است.
مسئله ديگر اختلاف بر سر انتخاب روش امحاي زباله‌هاست. در اين ميان با وجود اينكه مسئولان شهرداري از بين تمام روش‌هاي بيخطرسازي زباله و سوزاندن و دفن آن‌ها، بهترين روش را روش زباله‌سوز مي‌دانند، بخصوص زباله‌سوز‌هايي كه در دماي 800 و هزار و 100 درجه زباله را مي‌سوزاند، وزارت بهداشت سيستم زباله‌سوز را به كلي نفي و سيستم غير‌سوز كه طي آن زباله فقط ضدعفوني مي‌شود را مناسب‌ترين راه مي‌داند.
توجيه كارشناسان وزارت بهداشت در مورد استفاده از اين روش هم اين است: فن‌آوري‌هاي جديد اتوكلاو و ماكروويو كه در دسته‌بندي روش‌هاي بيخطرسازي زباله هستند، استانداردهاي حفاظت از محيط زيست را در حد تقريبا مطلوبي حفظ مي‌كنند.
دكتر قاسمعلي عمراني، كارشناس بهداشت‌محيط و استاد دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران در گفت‌وگو با همشهري، با تاكيد بر اين كه زباله‌هاي مراكز بهداشتي - درماني جزء دسته‌بندي مواد زايد خطرناك هستند كه جمع‌آوري و حمل و نقل آن‌ها قوانين خاص خود را دارد، مي‌گويد: در مصوبه قانون و آيين‌نامه پسماندها آمده است كه اصولا توليد‌كننده زباله بايد مسئوليت جمع‌آوري آن را به عهده بگيرد و اين كار جزء وظايف وزارت بهداشت است، پس شهرداري در اين ميان فقط نقش پيمانكار را دارد.
به گفته وي ما نمي‌توانيم هيچ كدام از روش‌هاي سوزاندن زباله يا بيخطرسازي را نفي كنيم بلكه هر دوي آن‌ها مي‌توانند مورد استفاده قرار گيرند منتهي با اعمال ضوابط و امكاناتي كه وجود دارد. دكتر عمراني ادامه مي‌دهد: البته الان روش بيخطرسازي زباله بخصوص روش اتوكلاو مقدم بر همه روش‌ها است چون روش زباله‌سوز به دليل مشكلاتي كه از نظر آلودگي ايجاد مي‌كند و همچنين به دليل استاندارد نبودن، از طرف وزارت بهداشت و سازمان محيط زيست مردود است. ولي مشكل ما اين است كه مراكز درماني خود را منحصر به استفاده از يك نوع روش مي‌كنند.
يكي از معمول‌ترين روش‌هاي دفن زباله، سوزاندن زباله است كه وقتي با درجه حرارت بالايي انجام شود، زباله‌سوز باعث از بين رفتن عوامل بيولوژيك بيماري‌زا مي‌شود. اما به عقيده كارشناسان علاوه بر اين كه اين زباله‌سوزها منجر به توليد آلودگي‌هايي از قبيل دي‌اكسين‌ها و فوران مي‌شوند، هنوز در كشور ما كاركنان و پرسنل در اين جهت آموزش لازم را نديده‌اند و نمي‌دانند چطور بايد از روش زباله‌سوز استفاده كنند چون ناقص سوختن زباله منجر به توليد مواد سمي مي‌شود. به طوري كه خطر اين مواد سمي حتي از تصفيه نكردن زباله هم بيشتر است.
زباله‌ها همچنان تلنبار مي‌شوند!
با وجود اين علاوه بر اينكه هنوز استفاده از روش‌هاي بيخطرسازي و سوزاندن زباله بين مسئولان سازمان‌هاي مرتبط محل اختلاف است، در حال حاضر ظاهرا بحث بر سر اين است كه جداسازي زباله‌هاي بيمارستاني هم در داخل همان بيمارستان يا مركز درماني انجام شود.
دكتر عباس شاهسوني، كارشناس بهداشت‌محيط و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شيراز با ابراز تاسف از اين كه در اين مورد هم بين مسئولان شهرداري و مديريت بيمارستان‌ها اختلاف وجود دارد، به همشهري مي‌گويد: الان متاسفانه در بعضي بيمارستان‌ها زباله‌ها جدا مي‌شوند ولي ماموران شهرداري هنگام جمع‌آوري زباله آن‌ها را مجددا با هم مخلوط مي‌كنند و يا عكس اين عمل صورت مي‌گيرد يعني زباله‌ها از طرف بيمارستان‌ها جداسازي نمي‌شوند و شاكي اصلي در اين حالت شهرداري است.
به گفته اين كارشناس از طرف ديگر هر بيمارستاني موظف است اتاقك مخصوص زباله داشته باشد ولي مشكل بيمارستان‌ها اين است كه اين اتاقك در اغلب آن‌ها كوچك است براي همين در اكثر موارد زباله‌ها روي هم تلنبار مي‌شوند. از طرفي اگر ظرفيت اتاقك كافي نباشد، حتي اگر عمليات جداسازي هم انجام شود، زباله‌ها دوباره تلنبار مي‌شود.
دكتر شاهسوني با اشاره به اين كه ماشين‌هاي حمل زباله هم براي انواع زباله‌ها مشخص نشده‌اند، ادامه مي‌دهد: شهرداري كه مسئوليت جمع‌آوري زباله‌ها را بر عهده دارد، بايد يك ماشين مخصوص جمع‌آوري زباله‌هاي عفوني داشته باشد و يك ماشين مخصوص جمع‌آوري زباله‌هاي غير عفوني ولي حتي در صورت جداسازي زباله از طرف بيمارستان‌ها، شهرداري از يك ماشين براي جمع‌آوري زباله‌ها استفاده مي‌كند.
كدام كم‌خطرتر است؟
در عين حال اگرچه روش بيخطرسازي زباله بيشتر مورد تاييد است، اما در اين زمينه هم به عقيده كارشناسان بهداشت محيط مشكلات زيادي وجود دارد. دكتر عمراني در اين رابطه توضيح مي‌دهد: مسئله مهمي كه در بحث بيخطرسازي زباله‌ها بايد به آن توجه داشت حفاظت و ايمني كاركنان و پرسنل شاغل است و اينكه نظارت شود كه چه كسي در امر جداسازي زباله‌ها اشتباه مي‌كند.
به گفته اين كارشناس البته در اين ميان مديران بيمارستان‌ها هم نمي‌توانند روي تمام اين مسائل نظارت كنند و مديران بيمارستان‌ها هم در امر جداسازي و بي‌خطر كردن زباله‌ها ضعيف عمل مي‌كنند.
استاد دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران با بيان اينكه علاوه بر اين متاسفانه ماموران شهرداري در اكثر موارد اين زباله‌ها را به صورت غيرقانوني جداسازي و بازيافت مي‌كنند، خاطر‌نشان مي‌كند: در بيشتر موارد هم زباله‌ها بخصوص در بيمارستان‌ها به صورت غير علمي پرس مي‌شوند در حالي كه تكليف شيرابه آن‌ها كاملا نامشخص است.
به عقيده دكتر عمراني در حال حاضر تمام اصرار ما بر اين است كه بتوانيم زباله‌هاي عفوني را از غير عفوني‌ها تفكيك و جداسازي كنيم چون 12نوع زباله عفوني داريم كه هر كدام از آن‌ها از طرف سازمان جهاني بهداشت تعريف خاص خود را دارند. با اين حال در شرايطي كه فقط 20 تا 30 درصد زباله‌هاي بيمارستاني را زباله‌هاي عفوني تشكيل مي‌دهند ما به راحتي مي‌توانيم با صرف هزينه، آن‌ها را بي‌خطر كنيم
همشهری
فرستنده، احمد همراه کميته نجات، از تهران.
