|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
تجمع اعتراضی دوستداران محیط زیست در حمایت از زیست بوم تالاب گاوخونی
تالاب بین المللی گاوخونی و اکوسیستم بی نظیر جزء سرمایه های ملی وطبیعی است و متعلق به عموم مردم است و نباید سود آن به جیب عده ای خاص برود
در پی بهره برداری و تخریب کوه سیاه که تنها کوه مجاور تالاب گاوخونی می باشد و بخشی از اکوسیستم آن می باشد روز گذشته بیش از هزار نفر از دوستداران محیط زیست ورزنه و تالاب گاوخونی در محل دستگاههای تخریب کننده کوه سیاه تالاب گاوخونی اجتماع کرده و پس از تشکیل زنجیره انسانی حول وسایل تخریب کننده با در دست داشتن پرچم و پلاکارد اعتراض خود را به بهره بردار و مسئولین صادر کننده مجوز بهره برداری اعلام داشتند .
تجمع کنندگان در پایان این مراسم بیانیه ای به شرح ذیل صادر کردند:
زاينده رود شاهرگ حياتي اصفهان با شاخ آبه‌هاي پرثمرش مايه حيات را در پيخ و خم رگ‌هاي اندام شهر و روستا جاري مي‌سازد و با ترنم نغمه‌اي شادي‌بخش و رقص دلكش از دامنه‌هاي برف‌پوش زردكوه تا كوهپايه‌هاي «آيد و غميش»، برنج‌زارهاي چشم‌نواز «لنجان»، باغها و بيشه‌زارهاي فرحبخش «ماربين»، شاليزرهاي ثمربخش «جي»، كشتزارهاي سرسبز «براآن»، و دشتهاي گسترده «رويدشت» به صد جلوه مي‌گذرد تا در آغوش نيزارهاي «تالاب گاوخوني» آرام گيرد.
تالاب گاوخوني و حوضه پيرامون آن يكي از اولين مناطق سكونت بشري در حوضه داخلي ايران است كه به خاطر دوري از شهر اصفهان و پيرامون آن به صورتي بكر و دست نخورده باقي مانده و از تخريبهاي تاريخي كه ديگر مناطق حوضه زاينده‌رود را دگرگون ساخته به دور مانده است. اين دور ماندگي موجب شده است كه منطقه به صورت گنجينه‌اي حفاظت شده از چشم اندازهاي طبيعي و آثار تمدن مردم منطقه در جلوه‌هاي طبيعت كويري (آب‌نماي تالاب، علفزارها و جنگلهاي كويري، چشم‌انداز بي انتها از افق چشم نواز، تپه‌هاي شني به طول بيش از 70 كيلومتر و عرض متفاوت و در مجموع اكوسيستم مناطق كويري تا کنون باقی مانده باشد .
تالاب گاوخوني يكي از اكوسيستم‌هاي طبيعي استان اصفهان است كه پاياب زاينده‌رود و در فاصله 130 كيلومتري شرق شهرستان اصفهان واقع گرديده است. اين تالاب به عنوان اكوسيستم آبي طبيعي واقع در يك منطقه خشك مي‌تواند و بايد در توسعه پايدار منطقه نقش مهمي داشته باشد كه تاكنون و چنان كه بايد با آن پرداخته نشده است وتوسعه پايدار بنا به تعريفي كه از سوي مجامع جهاني براي آن داده شده نوعي توسعه اجتماعي و اقتصادي است كه ضمن تأمين نياز‌هاي نسل كنوني، حقوق نسلهاي آينده نيز براي استفاده از منابع تضمين گردد.
تالابها اكوسيستم‌هاي طبيعي هستند كه نقش‌هاي متعدد و متنوعي دارند. مهمترين ويژگي تالابها، وابستگي آنها به منابع آب جاري و نيز آسيب‌پذير بودن آنها در برابر ناملايمات زيست محيطي (آلودگي و تخريب) است. از اين رو اين تالابها نيازمند حفاظت و توجه بويژه مي‌باشند
تالاب گاوخوني يك تالاب طبيعي، داخلي، آزاد و با آب شور است كه نام آن از نظر حفاظتي در تاريخ 23/6/1975 ميلادي مطابق 1354 شمسی با كد ZIR.18 ليست تالابهاي بين‌المللي كنوانسيون رامسر به ثبت رسيد.
تاكنون بيش از 1220 تالاب از سوي كنوانسيون رامسر مورد شناسايي قرار گرفته كه 22 مورد آن مربوط به ايران بوده و گاوخوني يكي از آنهاست و این تالاب در حاشيه فلات مركزي ايران و در فاصله 145 كيلومتري جنوب شرقي شهر اصفهان و در 30 كيلومتري شهر ورزنه واقع شده است
لزوم تجديد نظر در مديريت زيست‌بوم‌هاي طبيعي و انجام اصلاحات ساختاري در استفاده بهينه و چند جانبه از ميراث‌هاي طبيعي به دليل رشد فراينده جمعيت در كره مسكون و گسترش بي‌رويه صنعت و تكنولوژي در دنيا و پيدايش كلان شهرهاي پر ازدحام و ماشيني امروزه با آلاينده‌هاي گوناگون حتمي و اجتناب‌ناپذير مي‌كند. مي‌گويند انسان عصر حاضر در فرايند ارتباط خود با طبيعت به مرحله‌اي رسيده است كه ميتوان آن را دوران (درك مفاهيم زيست محيطي و احساس مسئوليت) دانست و مفهوم آن اين است كه بشريت دوران‌‌هاي بهره‌كشي از طبيعت و تامين انرژي و تسلط بر طبيعت را كه باعث تخريب محيط زيست مي‌شده پشت سرگذاشته و تدريجا با شناخت بهتر از طبيعت و درك مفاهيم و دور انديشي توانسته است تهديدات ناشي از بدرفتاري با عناصر اكوسيستم و محيط طبيعي خود را درك كند. گرچه اين مرحله در كشورهاي جهان سوم دوران مقدماتي و ابتدائي خود را شروع كرده است ولي چنانچه آموزش و برنامه‌ريزي صحيحي به طور مستمر وجود داشته باشد كشورهاي ياد شده مي‌توانند مراحل آغازين اين دوره را پشت سر بگذارند.
فوايد و نقش تالابها در طبيعت بسيار زياد است كه از جمله مهمترين آنها به موارد زير ميتوان اشاره نمود:
تغذيه سفره‌هاي آب زيرزميني، تنظيم جريانهاي سطحي، كنترل سيلابها، جلوگيري از نفوذ آبهاي شور به آبهاي سطحي و زير زميني، حفظ سيماي طبيعي منطقه در برابر عوامل فرسايندة طبيعي (باد و طوفان)، نگهداري رسوبها، نگهداري مواد غذايي مورد نياز آبزيان، توليد تودة زيستي (بيوماس)، پاكسازي مواد سمي و آلوده، توليد فرآورده‌هاي طبيعي، حفظ فرايندهاي طبيعي، توليد علوفه، ايجاد بانك ژن، جاذبه‌هاي گردشگري، حمل و نقل، اهميت اجتماعي و اقتصاد ،تعدیل کننده آب وهوا خصوصاًٌ در منطقه کویری ورزنه ، محل تخم گذاری و جوجه آوری مرغان مهاجر خصوصاً فلامینگوها و ....
بهره‌برداري از تالابها
بهره‌برداري از طبيعت و منابع موجود در آن را ميتوان از جمله حقوق طبيعي انسان دانست. واقعيت اين است كه بهره‌برداري انسان از اين حق، در طول تاريخ و در مناطق مختلف جهان به گونه‌اي بوده كه همواره به سود انسان و به زيان طبيعت تمام شده است. بهره‌برداري بي‌روية انسان از منابع طبيعي و محيط زيست موجب گرديده كه اين منابع در بسياري از موارد با دشواريهاي جدي مواجه شوند. گونه‌هاي گياهي و جانوري متعددي كه در نتيجة دخالتهاي نابجاي انسان منقرض گرديده‌اند نمونه‌اي از بهره‌برداري نادرست انسان از طبيعت است. علاوه بر اين به دو پديده آلودگي و تخريب محيط زيست ميتوان اشاره نمود كه نمونه‌هاي آن تقريباً در همه جا قابل مشاهده است.
بنابراين، بهره‌برداري انسان از طبيعت آنگاه مي‌تواند بادوام و در راستاي توسعة پايدار باشد كه متناسب با ظرفيت قابل تحمل آن باشد. اين موضوع در ارتباط با تالابها- با توجه به آسيب‌پذير بودن آنها- البته اهميت بيشتري دارد. استفاده از اين اكوسيستم‌هاي آبي بايد به گونه‌اي باشد ه ويژگيهاي طبيعي آنها حفظ گرديده و بقاي آنها نيز تضميم گردد.
تالاب گاوخوني از اين نظر داراي اهميت ويژه‌اي مي‌باشد زيرا همانند قطره‌اي در دل كوير تقريباً همة فوايدي را كه براي تالابها بر شمرده شد دارد. متأسفانه تا چندي پيش و پيش از آن كه تالاب گاوخوني خشك شود، تلقي برخي افراد و حتي معدودي از مسئولان و تصميم گيران از اين اكوسيستم آبي، گودالي بود كه براي تخلية فاضلاب ايجاد شده است.خوشبختانه اين طرزتلقي امروزه اصلاح شده هر چند بهاي گزافي براي آن پرداخت شده است.
تالاب گاوخوني به عنوان بخشي حساس و مؤثر از طبيعت شرق اصفهان چنانچه مورد توجه و شناسايي دقيق قرار گيرد و برنامه‌اي جامع براي بهره‌برداري پايدار از آن تدوين گردد اثر بسيار زيادي در رشد و شكوفا كردن منطقه خواهد داشت.
در پایان توجه مسئولین ذی ربط خصوصا" سازمان محیط زیست ،اداره منابع طبیعی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را به موارد زیر معطوف می دارد وخواهان اجرای آنیم:
پیشنهادها:
1- ما خواهان اجرای اصل پنجاهم قانون اساسی هستیم که بیان شده است " حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند ، وظیفه عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است و بر اساس اصل 8 قانون اساسی تجمع کنندگان وظیقه مذهبی و ملی خود می دانند که در مقابل این عمل غیر قانونی اعتراض کنند .
2- مجموعه اکوسیستم تالاب شامل زاینده رود،گزستان،دلتای رسی ،کوه ،تلماسه و غیره است که در صورت تخریب کوه سیاه و اکوسیستم تالاب این تالاب از لیست تالابهای بین المللی رامسر حذف خواهد شد و در لیست تالاب هایی که به حالت ناپایداری کامل درآمده اند (سایت مونترو) در خواهد آمد بنابرین کوه سیاه باید جزیی از اکوسیستم تالاب باقی بماند.
3- تالاب بین المللی گاوخونی و اکوسیستم بی نظیر جزء سرمایه های ملی وطبیعی است و متعلق به عموم مردم است و نباید سود آن به جیب عده ای خاص برود لذا در اسرع وقت خواهان توقف عملیات تخریب کوه سیاه که به مثابه چشم تالاب محسوب می شود هستیم و در صورت حذف تنها چشم انداز تالاب به فرارسیدن مرگ حتمی تالاب کمک کرده ایم و در غیر این صورت و عدم توجه به خواسته مردم و دوستداران محیط زیست تالاب عواقب بعدی متوجه شخص بهره بردار خواهد بود.
4- با توجه به اینکه در سفر استانی ریاست محترم جمهور منطقه تالاب بین المللی گاوخونی به عنوان یکی از مناطق نمونه بین المللی گردشگری استان اصفهان به تصویب رسید ولی متاسفانه پس از گذشت چندین ماه از اجرایی شدن مصوبات خبری نیست و چون این منطقه دارای اقتصاد تک محصولی کشاورزی است و در برابر خشکسالی بسیار آسیب پذیر است با ایجاد تاسیسات و زیر ساخت های گردشگری و صنعت شرایط اشتغال را در این بخش فراهم آورند.
5- باعنایت به اینکه در صورت احیا مسیر تاریخی جاده ابریشم از فاصله مسیر اصفهان _ یزد حدود 70 کیلومتر کاسته می شود و مسئولین نیز بارها وعده احداث و آسفالت این مسیر را داده اند و تالاب نیز در این مسیر واقع شده است ،خواهان تسریع در احداث مسیر ورزنه _ ندوشن یزد هستیم .
6- متاسفانه عدم تامین حق آبه تالاب در سالهای اخیر صدمات زیادی به اکوسیستم تالاب وارد نموده به طوری که برای چندین سال متوالی با گرم شدن هوا شاهد نابودی هزاران ماهی کپور در تالاب هستیم لذا خواهان برقراری سهم آب تالاب و حداقل آب مورد نياز آن توسط سازمانهاي مربوطه و تسریع درسرمايه‌گذاري‌هاي مربوط به انتقال آب از سرچشمه‌هاي مجاور زاينده‌رود هستیم ودرخواست داریم سهم مناسبي از آب رودخانه به حفظ حيات تالاب و امور گردشگري آن اختصاص داده شود.
7- از آنجا كه آلودگيهاي صنعتي، شهري، روستائي و زه كشي اراضي شور خصوصا" زهکش شور سگزی و انتقال مستقيم و غير مستقيم آنها به زاينده‌رود از مهمترين موانع توسعه گردشگري حوضه تالاب گاوخوني به شمار مي‌رود تدابيري سهل الحصول و لازم الاجرا براي جلوگيري از ورود آن آلودگيها به زاينده‌رود و در نهايت به منطقه تالاب انديشيده و اجرا شود.
8- با توجه به احداث شبكه جديد آبياري رودشتين، ترتيبي اتخاذ گردد كه بندهاي سنتي آبياري منطقه‌اي همچنان جلوه‌هاي دل‌انگيز گردشگري خود را حفظ نمایند.
9- با تبديل علفزارهاي طبيعي منطقه به پارك ملي و توسعه جنگلهاي كويري حوضه تالاب (با استفاده از منابع آب سرريز بند شاخ ميان و شاخ كنار و چاه آرتزين شور حاشيه تا لاب، به تجديد حيات وحش تالاب انواع گورخر، اسب، قاطر، غزال و ديگر جانداراني كه بومي اين علفزارها بوده‌اند) و در اواخر رژيم گذشته و اوايل پيروزي انقلاب اسلامي طي شكار مفرط منقرض شدند، بذل توجه ويژه گردد ود را حفظ كند
10- چون توانهاي نهفته تالاب گاوخوني از نظر علمي از جمله خواص درماني لجن‌ها و ديگر منابع طبيعي آن به درستي شناخته نشده است، اولويت مطالعات كوير شناسي مذكور به كشف اينگونه توانهاي نهفته حوضه تالاب اختصاص يابد.
11- تالاب گاوخوني به عنوان يك اكوسيستم طبيعي و بخش فعال از حوضه زاينده رود شناخته شودو تصور عمومي نسبت به اين آبگير به عنوان باتلاق اصلاح شود.
12- قوانين و مقررات مربوط به حفاظت از اين اكوسيستم بطور جي و مداوم اجرا شود وزمينه‌هاي لازم براي تبديل اين تالاب به عنوان يك منطقه حفاظت شده فراهم شود.
13- با توجه به استعداد بالقوه تالاب و تنوع اکوسیستم آن که شامل رودخانه ، تالاب،گزستان،استپ،تلماسه، نمکزار و کوه است و می توان تفریحات سالم مانند قایق سواری ،شتر سواری ،موتورسواری ،تماشای آسمان صاف وپر ستاره کویر و موارد متعدد دیگری روی پتانسیل های گردشگری تالاب مطالعه شود و شرایط توسعه گردشگري طبيعي (با حفظ شرايط طبيعي آن) مورد بررسي قرار گيرد.
14- شهرتاریخی ورزنه نزدیکترین شهر به تالاب گاوخونی است و از قدیم الایام کشاورزان و دامداران ورزنه در منطقه تالاب حضور داشته اند ونام شهر ورزنه با تالاب گاوخونی عجین شده است و گاوخونی جزء تفکیک ناپذیر ورزنه است لذا خواهان اصلاح نقشه سیاسی شهرستان اصفهان و الحاق مجدد بخش از گاوخونی به بخش بن رود و تفکیک آن از بخش جلگه می باشیم و در پایان جهت حفظ هویت تاریخی این منطقه پیشنهاد می نماییم نام بخش بن رود به بخش ورزنه با گاوخونی تغییر یابد.
15- با توجه به همجواری دو بخش وسیع و پرجمعیت بن رود و جرقویه با تالاب گاوخونی، خواهان تبدیل این دو بخش به شهرستان جهت ایجاد امکان رسیدگی بیشتر به وضعیت تالاب می باشیم.
جمعی از اهالی شهر ورزنه و دوستداران محیط زیست تالاب
جمعه مورخ27/2/87 در محل کوه سیاه جنب تالاب گاوخونی
منبع خبر : روابط عمومی انجمن حمایت از حیوانات استان اصفهان
