International Committee to Save

the Archeological Sites of Pasargad

 

 

 

Link to English Section

 

      يبانيه ها  |   آرشيو  پاسارگاد  |  آرشيو خبرها  |  مقالات   |   آرشيو هنر و ادبيات   |   آرشيو تاريخ  زدايي   |   ديداري ـ  شنيداري  |   |  تماس  جستجو   پيوند به صفحه اصلی

 

ارگ عليشاه که به دليل مقاومت در برابر خطرات طبيعی و غير طبيعی نماد مقاومت شناخته می شد در دوران جمهوری اسلامی مورد تخريب و ويرانی های کاملا عمدی قرار گرفته است

 

نماينده تبريز در جلسه علنی مجلس:

هشتاد در صد اارگ عليشاه در ابتداي انقلاب به دستور امام جمعه و استاندار وقت و با 25 كيلوگرم تي‌ان‌تي فرو ريخت و اکنون دولت وقت با ساخت يک مصلی در حريم آن در حال تخريب بقيه آن است

 

اكبر اعلمي نماينده تبريز در جلسه علني امروز از وزير ارشاد در مورد دلايل تخريب ارگ عليشاه و ساخت يك مصلي در حريم تاريخي اين اثر تاريخي سوال كرد.

عضو كميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به عضويت صفار هرندي در شوراي عالي ميراث فرهنگي خواستار پاسخگويي و وزير ارشاد شد اما صفار هرندي با  استناد استناد به اين كه رئيس سازمان ميراث فرهنگي بايد پاسخگوي اين سوال باشد و با انحلال شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وي وظيفه پاسخگويي ندارد، در اين مورد توضيحي نداد.

اكبر اعلمي نماينده تبريز در خصوص اقدامات شوراي عالي ميراث فرهنگي در برابر اقدامات غيرمسوولانه در ساخت و ساز در حريم قانوني ارگ عليشاه در تبريز از وزير ارشاد سوال كرد كه به دليل قانع نشدن، اين موضوع به كميسيون فرهنگي ارجاع شد.

اعلمي در ابتداي طرح سوال خود از وزارت ارشاد با تاكيد بر اينكه ميراث فرهنگي هر جامعه‌اي قسمتي از تاريخ ارزشمند همه نسل‌هاي يك جامعه محسوب مي‌شود و نمادي از واقعيات تاريخ و رنجهاي نسل‌هاي پيشين جزيي از هويت ملي به شمار مي‌آيد افزود: اهميت آثار فرهنگي و تاريخي تا آن‌جا است كه كنوانسيون‌هاي بين‌المللي هم تمهيدات لازم را براي صيانت از اين آثار در نظر گرفته‌اند .

اعلمي افزود برخي از مسوولان و متوليان فرهنگي آنگونه كه بايد حساسيت‌هاي لازم را نداشته و وظايف خود را براي صيانت از آثار ملي و تاريخي نشان نمي‌دهند.

اعملي به عنوان نمونه به موضوع ارگ عليشاه اشاره كرد: وزير ارشاد به خاطر جايگاه فعلي و قبلي خود نسبت به  ارگ آشنايي دارند و واقف هستند كه ارگ عليشاه از بناهاي كم‌نظير خشتي كشور است.

وي با اشاره به سوابق  ساخت اين اثر تاريخي با استناد به اينكه اثر طي سال‌هاي 716 قمري ساخته و در 15 دي سال 1310 فهرست آثار ملي درآمده گفت: نقشه حريم اين اثر در تاريخ 29/3/58 مشخص و تاييد شد و حداقل براي مردم آذربايجان و ملت ايران يكي از مهم‌ترين آثار تاريخي است چون اين اثر شاهد به شهادت رسيدن بسياري از رهبران مشروعيت از جمله ثقه‌الاسلام به دستور روس‌ها و شجاع‌الدوله بوده است .به گفته وي ارگ عليشاه يكي از پايگاه‌هاي مقاومت نيروهاي ستارخان و باقرخان بوده است.

در دي 1290 اين بنا شاهد به دار آويختن سيروس خان‌ملك اندرسيان از مبارزين و مشروطه‌خواهان شاخص تبريز دوره مشروطيت بوده است .

به گفته اعلمي زلزله 40 سال قبل تبريز را با خاك يكي كرد اما اين بنا مقاوم ماند و براي مردم تبريز هم نماد مقاومت است .

به گفته اعلمي در ابتداي انقلاب به دستور امام جمعه و استاندار وقت در سال 1360 اين بنا در برابر ستيزه‌گران تاريخ ناب مقاومت پيدا نكرد و علي‌رغم اينكه در برابر حوادث تاريخي مقاوم ايستاده بود اما با برخوردهايي كه با آن شده، بخش عمده‌اي از آن فرو ريخت. نماينده تبريز در يادآوري آن دوران گفت: چنان برخوردي با اين بنا شد تا آن‌جا كه چندين سوارخ در بدنه آن ايجاد كردند و در مركز دو سوراخ حدود 25 كيلوگرم تي‌ان‌تي جاسازي شد تا 80 درصد بناي تاريخي را از بين ببرند. با وجود اينكه 20 درصد از بنا باقي مانده است. اما اگر مسوولان توجه لازم را مي‌كردند. اين بنا هم چنان مي‌توانست به عنوان نماد مقاومت مردم آذربايجان در پيشاني شهرستان تبريز بدرخشد و توريست‌ها را جذب كند.

اعملي به مجلس ششم و سوال آن دوران از وزير ارشاد اشاره كرد: در آن زمان از وزير ارشاد وقت سوال شد كه چرا يك اسكلت فلزي در اطراف ارگ ساخته شده كه در آن زمان در حد دو طبقه بود. اما مسوولين با حضور در كميسيون فرهنگي قول دادند كه اين سازه بيش از اين ساخته نشود تا چشم‌انداز ارگ كور نشود اما افراد خودسر با حمايت برخي از مسوولان هم‌چنان به احداث مصلاي تبريز در حريم قانوني ارگ مبادرت كردند تا جايي كه چشم‌اندازي از ارگ باقي نمانده است .

اعلمي خطاب به صفار هرندي گفت: علت دعوت شما اين است كه به موجب قانون تشكيل سازمان ميراث فرهنگي مصوب 23/10/82 شوراي عالي ميراث فرهنگي و گردشگري تشكيل شده كه رياست آن به عهده رياست جمهوري يا معاون رئيس جمهور است و البته وزراي مختلفي در آن عضو هستند.

اعلمي با استناد به اينكه وزير ارشاد وزير امور خارجه، مسكن، راه و ترابري كشور، علوم و تحقيقات، امور اقتصادي آموزش و پرورش و 4 كارشناس حضور دارند، گفت: اين‌ها حكايت از آن دارد كه آثار تاريخي براي قانون‌گذاران حائز اهميت است. همينطور وزير در جريان است كه به موجب اصل 137 قانون اساسي هريك از وزيران مسوول وظايف خاص خويش در برابر مجلس هستند.

اعلمي با اشاره به جاذبه‌هاي استانهاي آذربايجان شرقي-غربي و اردبيل از ميراث فرهنگي تاريخي و جاذبه‌هاي گردشگري به اين موضوع اشاره كرد كه تدابير لازم مي‌تواند به شكوفايي اين استان و بهبود گردشگي آن بيانجامد.

اعلمي سپس به اصل موضوع پرداخت و گفت: برخي از دست‌اندركاران مصلاي تبريز با بي‌توجهي مديريت، استاندار و مسوولان ذيربط سبب شده‌اند تا اين اثر تاريخي در انبوهي از
آهن  پنهان شود و هرگونه بازديد عمومي از آن نامسير است .

وي سپس به سرمايه‌گذاري‌هاي دولتي، خصوصي و تعاون در امور مربوط به ميراث فرهنگي اشاره و پرسيد كه چه اقداماتي تاكنون براي اين امر صورت گرفته است؟

اعلمي هم‌چنين از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي پرسيد كه چه برنامه‌هايي براي تبليغ ملي و بين‌المللي آثار تاريخي آذربايجان و اردبيل از طريق رسانه‌ها صورت گرفته است .

محمدحسين صفارهرندي وزير ارشاد هم در پاسخ به سوال اعلمي بخش قابل توجهي از گفته‌هايش را به نامرتبط بودن اين سوال با حوزه عملكردش اختصاص داد.

وي افزود: زماني كه اين سوال از وزير ارشاد سابق پرسيده شد، شخص وزير ارشاد متولي امور ميراث فرهنگي وگردشگري هم بودند و وزير موظف به پاسخگويي بود اما براساس قانون مصوب مجلس در سال 82 سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تشكيل شد. صفار هرندي با بيان اينكه براين اساس سازمان مذكور جداگانه از وزارت ارشاد، زير نظر رئيس جمهور تشكيل مي‌شود كه براين اساس اختيارات و وظايف سازمان جديد همه به مسوولان آن منتقل مي‌شود.

صفار هرندي سپس به استناد ماده 193 قانون اساسي مبني بر پاسخگو بودن وزير در برابر اختيارات خود گفت: بر اين اساس يك وزير در برابرمسووليت ساير وزرا يا معاونان رئيس جمهور پاسخگو نيست!

البته صفار هرندي به عضويت خود و شوراي عالي ميراث فرهنگي اشاره كرد : وزير ارشاد همراه با ساير وزرا و رئيس جمهور تركيب 17 نفره شوراي عالي ميراث فرهنگي را تشكيل مي دهند و بايد در برابر آن شورا پاسخگو باشند.

وي افزود: شوراي نگهبان قائل به چنين پاسخگويي از سوي اعضاي شوراها در قبال مجلس نيست. اين طور نيست كه هر عضوي توانايي پاسخگويي به چيزي را داشته باشد كه تركيب 17 نفره آن با مسووليت رئيس جمهور است.

وزير ارشاد به طرح اين سوال گفت كه وزير با مسووليت‌هاي زيادي كه مجلس و قانون متوجه او كرده چه طور مي‌تواند در قبال اختيارات و وظايف مسوول ديگري پاسخگو باشد.

صفار هرندي هم‌چنين نسبت به آنچه به عنوان ميراث فرهنگي است، احساس دين خود را عنوان كرد:  با تدبير رئيس جمهور بسياري از شوراها منحل شده‌اند و از جمله آن‌ها شوراي عالي ميراث فرهنگي است كه به بالطبع بنده از چنين مسووليتي خلع شده‌ام و در آن جايگاه نيستم كه پاسخگوي اين سوال باشم.

البته اعلمي در پاسخ به وزير ارشاد گفت: شما در برابر شوراي نگهبان مسوول نيستيد. عضو شوراي عالي ميراث فرهنگي هستيد و ما مي توانيم از هريك از اعضا آن  حتي رئيس جمهور سئوال كنيم بپرسيم.

اعلمي اعلام  كرد كه در چنين شرايطي چه كسي بايد سوال كرد و با بيان اينكه از اين پاسخ قانع نشده خواستار ارجاع آن كميسيون فرهنگي شد. البته محمدرضا باهنر هم خطاب به اعلمي عنوان كرد كه وزير گفتند كه اين سوال در محدود كار ايشان نيست .