|
شب یلدا ، ریشه کریسمس
از:
توران شهریاری
مهر رخشا ، نكوترين چهر است / شب يلدا تولد مهر است
چون كه از روز اول دی‌ماه / روز گردد بلند و شب كوتاه
گرچه يلدا شب دی آمده است / نيست پيدا كه از كی آمده است؟
اين همايون شب خيال انگيز / هست در آخرين شب پاييز
بيخ و بن در حماسه گستردست / در نهادش حماسه پروردست
لفظ يلدا اگرچه سُريانی‌ست / شب مهرآفرين ايرانی‌ست
به دَری معنی‌اش بود زادن / زندگانی به ديگری دادن
اين شب تيره و بلند و دراز/ صدفی هست پر ز گوهر راز
ره به استوره برده آغازش / پر از استوره‌ها بُوَد رازش
همچو تاريخ ما ، كهنسال است / مهر و شادی و جذبه و حال است
در طلوع و غروب ، رنگ سپهر / می‌شود سرخ ، رنگ مكتب مهر
صبح و شب ، چون سيه خورد به سپيد / رنگ قرمز بياورند پديد
آن سپيد و سياه رازآلود / بوده و هست و باز خواهد بود
اين دو در روزگار سرمدی‌اند / خود نمادی ز خوبی و بدی‌اند
تا جهانست ، نيک و بد هستند / اين دو همزاد ، تا ابد هستند
زان كه از روز خلقت عالم / هر دو گوهر پديد شد با هم
كه از آغاز در ستيز بُدند / سخت در جنگ و در گريز بُدند
در پی اين نبرد بی‌پايان / گاه اين چيره می‌شود گه آن
گاه شب آيد و زمانی روز/ گاه آن ، گاه اين شود پيروز
سرخ رنگی است زين نبرد و ستيز / كه در آيين مهر هست عزيز
خوان يلدا كه خوان ايراني ست / اين شب آماده بهر مهماني ست
ميوه بر آن نهند و شيرينی / با دگر خشكبار آيينی
آنچه سنت بود در اين شب تار / خوردن هندوانه هست و انار
زانكه اين هر دو سرخ و گلفام اند / ميوه لعل فام ايام اند
هر كه او راه مهر را سپرد / شب يلدا از اين دو ميوه خورد
تا گرامی بدارد اين شب را / شب يلدای پر ز كوكب را
مهر، پيوند مردمان و خداست / مهر، پيمان مردمی و وفاست
مهر، نيرو و نور و آزادی است / مهر، پاكی و نيكی و شادی است
دوستی هست و مهر ورزيدن / همه را بيشتر ز خود ديدن
به خدا و به خلق دل بستن / عهد و پيمان خويش نشكستن
مظهرش حلقه‌ای چو خورشيد است / كه نشان از وفای جاويد است
اينک اين حلقه خجسته اثر/ هست آذين دست هر همسر
كيش مهر است بر چنين بنياد / بر چنين پايه خجسته نهاد
گرچه آيين مهر از ايران است / گرچه ميراثی از نياكان است
گرچه آغاز و اصلش از ما بود / دين گسترده در اروپا بود
قرن ها مهر در اروپا ماند / ساليان دراز بر جا ماند
دين عيسا پس از سه قرن ، گذشت / دين رسمی روم و يونان گشت
پيش از آن كيش مهر فرمان راند / همه جا دوستی و مهر افشاند
آن همه رسم و سنت و آيين / رفت در تار و پود دين نوين
مهر تاثير در مسيحا كرد / بس اثرها به دين عيسا كرد
پرتو كيش مهر چون كم شد / زايشش زانِ پور مريم شد
كه به نام كريسمس ماندست / در جهان نور و شادی افشاندست
پاپ با آن ردای قرمز رنگ / خود نمادي ست زان كهن فرهنگ
رخت بابانوئل همان رنگ است / با پگاه و پسين هماهنگ است
حلقه مهر و شمع و كاج و سرود / از نشان های كيش مهری بود
كه كنون در كريسمس برجاست / ژرف بنگر كه ريشه‌ها ز كجاست
نام يكشنبه مسيحی نيز / هست گويای نام مهر عزيز
رونق از كيش مهريان چون كاست / خويشتن را مسيحيت آراست
بين اين هر دو ، ژرف پيوندي ست / بستگی‌های گوهر آكندي ست
زايش مهر و عيسی مريم / هست آغاز دی ، مقارن هم
دو تولد به هم چه نزديكند / نوربخش شبان تاريكند
آن همه رسم و شيوه و رفتار / يافت در عيسويت استمرار
شب يلدا اگرچه پيشتر است / عمر آن در زمانه بيشتر است
پيشتر بودنش بجا و نكوست / چون كه پيشينه تقدم از اوست
www.savepasargad.com
|
