|
|
روز جهانی اثار و محوطه های تاريخی، امسال از آن میراث کشاورزی است
به گزارش ايكوموس مراسم بزرگداشت روز جهاني آثار و محوطه‌هاي تاريخي كه هر ساله 18 آوريل (برابر با 29 فروردين‌ماه) درسرتاسر جهان برگزار مي‌شود، امسال در حمايت از سال جهاني تنوع زيستي كه پيشتر از سوي يونسكو اعلام شده، به موضوع ميراث كشاورزي اختصاص دارد.
طبق همين گزارش طي دو دهه اخير در جريان تشكل‌هاي مردم نهاد و غير دولتي در سرتاسر جهان در حمايت از ميراث فرهنگي تعريف و نگرش تازه‌اي از ميراث كشاورزي مطرح شد و دركنار آن معيارها و ابزارهايي كه امكان شناخت و ارزيابي ارزش‌ها و نيز روش‌هاي حمايت از آن را به وجود مي‌آورد شکل گرفت.
نتيجه نهايي اين فعاليت‌ها آن بود كه اين موضوع در تحقيقات و پروژه‌هايي كه بر اساس همكاري اين تشكل‌ها با يونسكو و ايكوموس و ديگر سازمان‌هاي جهاني جريان داشت، اهميت ويژه‌اي يافت.
بنابراين توجه به ارتباط متقابل ميان دارايي‌ها و ميراث فرهنگي با كشاورزي و صنايع وابسته به آن نظير دامپروري، اقدامات انجام شده وتقويت اين فعاليت ها ضرورتي جدي يافته است.
اين تلاش‌ها بر محور اقدامات جهاني برجسته‌اي كه دراين حوزه صورت گرفته استوار است. نظير معرفي و ثبت اين قبيل آثار شاخص كشاورزي در فهرست ميراث جهاني يونسكو و نيز ثبت برخي فعاليت هاي مرتبط در فهرست ميراث معنوي و همچنين توجه وحمايت از آن‌ها از طريق برنامه سيستم‌هاي ابتكاري درميراث كشاورزي جهاني (GIAHS) به رهبري و هدايت فائو (سازمان غذا و كشاورزي سازمان ملل متحد) و ديگر سازمان‌هاي همكار نظير برنامه توسعه سازمان ملل متحد و مركز ميراث جهاني يونسكو، ايكوروم (مركز جهاني بررسي و حفاظت و احياي آثار فرهنگي) و نيز بنياد جهاني حفاظت از گونه‌ها(IUCN) و همچنين گروه مشاوره‌اي تحقيقات جهاني كشاورزي كه همگي نقش موثري در حمايت از ميراث كشاورزي داشته اند.
حمايت از ميراث كشاورزي خواست بحق اجتماعي و علمي تلاش‌هاي جهاني براي استقرار و استحكام ارزش‌هاي وابسته به ميراث كشاورزي بوده و بدون ترديد ناشي از تقاضاي بجا و بحق اجتماعي و محافل علمي است. همچنين نياز به حمايت از تمام سرمايه‌ها و ميراث برجسته طبيعي و ميراث فرهنگي كه در طول تاريخ از طريق فعاليت هاي كشاورزي فراهم شده نيز بيش از پيش بر اهميت ميراث كشاورزي تاكيد مي كند.
طبق معيارها و تعريف متخصصان ، آثاري نظير خانه‌هاي روستايي، انواع آسياب‌هاي بادي و آبي، انواع باغ‌هاي ميوه‌دار، انواع دانه‌ها و غلات و محصولات كشاورزي، سيستم‌هاي آبياري، روش‌هاي ايجاد چاه، تراس‌ها ، نحوه شكل‌گيري و نگاهداري از مزرعه‌ها، جشن‌ها و مراسم سنتي كشاورزي، انواع غذاها و آشپزي و گونه‌هاي منحصر به فرد بومي، چشم اندازهاي طبيعي و ... ازجمله موضوعاتي هستند كه در مقوله ميراث كشاورزي گنجانده شده‌اند.
به هرروي ايجاد و تعيين معيارهاي راهنما و چارچوب‌هاي مشخصي براي شناسايي و معرفي آثاري كه مي توان آن ها را در شمار «ميراث كشاورزي» به حساب آورد با درنظر گرفتن تمام جنبه‌هاي مرتبط و مظاهر آن در تمايز و تباين با ساير دستاوردهاي موجود در ديگر زمينه‌هاي ميراث بشري، نظير ميراث صنعتي يا ميراث زبان مادري، از موضوعات مهمي است كه در بيانيه 2010 ايكوموس مورد بررسي و تاكيد قرار گرفته است.
دراين بيانيه تاكيد شده است كه فقدان راهكارهاي ويژه و مناسب براي تعريف ميراث كشاورزي به عنوان ميراثي با ابعاد متعدد كه گونه‌هاي مختلفي از ميراث فرهنگي مادي و معنوي و نيز دارايي‌ها و گنجينه‌هاي طبيعي و فرهنگي را در بر مي گيرد، سبب سهل‌انگاري و ناديده گرفتن نقش و اهميت واقعي اين ميراث مهم بشري شده است.
اين بي‌توجهي و ناچيز انگاشتن اهميت كشاورزي، با توجه به اهميت نقش ميراث كشاورزي و فعاليت‌هاي وابسته به آن در توسعه پايدار و توجه به چشم اندازها و ميراث طبيعي و نقش آن كيفيت زندگي و جمايت از توع زيستي و فرهنگي و مانند آن و ارتباط متقابل با ارزش‌ها و گونه‌هاي مختلف، با فعاليت هاي جاري در موارد ياد شده، در تناقض بوده است.
با توجه به موارد ياد شده ايكوموس به عنوان يك تلاش جدي براي بازنگري در نگاه به كشاورزي و نقش تعيين كننده آن در فعاليت‌هاي فرهنگي و ميراث مادي و معنوي بشري در همكاري با ساير سازمان‌هاي جهاني مرتبط و در حمايت از سال جهاني تنوع زيستي، امسال سال 2010 را سال ميراث كشاورزي اعلام كرده است تا با استفاده از فرصت ايجاد شده براي اطلاع رساني و آگاهي عمومي، توجه مردم و دولت‌هاي جهان را به اين موضوع جلب كند
خبرگزاری میراث فرهنگی
کمیته بين المللی نجات پاسارگاد
