رفتگران طبیعت ایران یک گروه داوطلب مردمی است که با پاکسازی محیط زیست ایران از زباله تشکیل شد. این گروه در سال 1391 به ابتکار کاظم نجاریون و با راه‎اندازی صفحه‎ای در فیس‌بوک با شعار «ما دیگه آشغال نمی‌ریزیم» فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در 31 استان ایران شعبه دارد.

کاظم نجاریون پیش از راه‎اندازی رفتگران طبیعت ایران هنگام طبیعت‎گردی همراه با خانواده اقدام به پاکسازی طبیعت از زباله می‌‎کرد. او در 28 خرداد سال 1391 هنگام بازدید از دریاچه «چورت» مازندران صحنه‌هایی از انباشت زباله‎ها در آن منطقه را با دوربین گوشی تلفن همراهش ضبط و سپس عکس‌ها را در حساب شخصی‌اش در فیس‌بوک منتشر کرد.

پس از اینکه نجاریون استقبال کاربران از عکس‎‌ها را در صفحه شخصی‌اش دید، صفحه‎ای به نام «رفتگران طبیعت ایران» در فیس‌بوک ایجاد کرد. در چند ساعت نخست بیش از هزار کاربر این صفحه را پسند کردند و عملا هسته اولیه این گروه شکل گرفت. این صفحه هم اکنون نزدیک به 10 هزار عضو دارد.

کاظم نجاریون در خصوص مهمترین فعالیت‌های این گروه توضیح می‌دهد: گروه «رفتگران طبیعت ایران» با هدف فرهنگسازی زیست‌محیطی تشکیل شده است و بر همین اساس در سه سال گذشته با اجرای هزار و 150 برنامه، توانسته‌ 31 استان کشور را پاکسازی کند.

نجاریون می‌گوید که نخستین برنامه پاکسازی این گروه در بوستان سوهانک (شرق تهران) سازماندهی شد که 70 داوطلب در آن شرکت کردند. سپس، پیرو درخواست‎‎های زیاد داوطلبان از شهرهای دیگر، برای هر استان یک گروه راه‎اندازی شد و سازمان‎دهی برنامه‎های پاکسازی محیط زیست آن‎ استان به گروه مربوط به آن استان واگذار شد. هم اکنون، 31 استان ایران این گروه را دارند و در هر یک از آن‎‌ها دست‌کم یک برنامه پاکسازی انجام شده است.

موسس انجمن غیر دولتی «رفتگران طبیعت» معتقد است که با پاکسازی مناطق هم طبیعت پاکیزه می‌شود و هم می‌توان مشارکت مردم را در این خصوص جلب کرد زیرا بسیاری از کسانی که حین پاکسازی این اقدام مردمی را مشاهده می‌کنند، نسبت به همکاری در آن علاقه نشان می‌دهند.

نجاریون تاکید می‌کند که سیستم حمل‌ و جمع‌آوری زباله در بیشتر شهرهای کشور بسیار ضعیف است و گاهی اصلا وجود ندارد. به عنوان مثال در برخی از روستاهای کشور جمع‌آوری زباله از سوی مردم انجام می‌شود اما کسی برای بردن آن‌ها اقدام نمی‌کند و شهرداری یا دهیاری‌ها هم به بهانه کمبود بودجه از این کار سرباز می‌زنند. همین می‌شود که زباله‌ها یا دفن یا از سوی مردم محلی سوزانده می‌شوند که این خود اثرات مخرب بسیاری برای محیط‌زیست به دنبال دارد.

او می‌گوید: به همین علت انجمن رفتگران طبیعت آنچه در توان دارد را برای مقابله با افزایش خطرات زیست‌محیطی تولید زباله در کشور به کار بسته است و اولین قدم در این راه هم پاکسازی مناطق و فرهنگسازی در این زمینه است.

این فعال محیط‌زیست با تاکید بر اینکه زباله‌ها سرمایه ملی هستند، یادآور می‌شود که وقتی یک بطری نوشابه خریداری می‌کنیم، هزینه جزء به جزء آن را می‌پردازیم اما بعد از مصرف به طور کامل آن را در طبیعت رها می‌کنیم. این یعنی سرمایه‌ای که برای ساخت و خرید آن صرف شده را به هدرداده و به طبیعت هم آسیب‌ رسانده‌ایم.

هدف اصلی گروه رفتگران طبیعت به گفته نجاریون این است که با فعال‌سازی سازمان‌های مردم نهاد در استان‌های کشور و با کمک آنها بتوانند فعالیت‌های زیست‌‌محیطی را تقویت کنند.

او بر این باور است که ایجاد شهرها و تمدن شهرنشینی و دور ماندن از منابع پایدار و طبیعت، باعث شده تا مردم اغلب از ظروف بسته‌بندی پلاستیکی و وسایلی که تاکنون در زندگی‌شان وجود نداشته استفاده کنند و این خود معضلات تولید بیش از حد پسماند و زباله را دو چندان کرده است.

این فعال محیط‌زیست تصریح می‌کند: کشورهای قدرتمند جهان برای کسب درآمد بیشتر، مصرف‌گرایی و استفاده از اجناس با عمر کم که زودتر به زباله تبدیل می‌شود را در دنیا رواج داد‌ه‌اند. متاسفانه مردم ما نیز تحت تاثیر این جریان قرار گرفته و بنابراین باید برنامه‌ای مدون برای مدیریت پسماند در کشور داشته باشیم تا دچار مشکلات ناشی از تولید بیش از حد پسماند نشویم

گفتگو از آنا: