پناهگاه نوش آباد
پناهگاه نوش آباد و یا اویی در شهر نوش‌آباد در استان اصفهان، شمال شهر کاشان ومیان شهرهای آران و بیدگل و سفیدشهر واقع شده‌است.
این مکان که در سال 1383 کشف شد، بزرگترین شهرزیرزمینی دستکن جهان و از بزرگترین سازه های دوران باستان است. پناهگاه زیر زمینی نوش آباد یا اویی به دلیل ساختارهای متراکم چون دالان های باریک تودرتو و اتاق هایی با ابعاد کوچک معروف است. مجموعه اویی در زیر بافت قدیم شهر شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر نیز گسترده شده است.
قدمت این پناهگاه به دوران ساسانیان بازمی گردد و احتمال داده می شود که در سیصد چهارصد سالی که ایرانیان در برابر اعراب مهاجم مقاومت می کرده اند به عنوان پناهگاه بوجود آمده باشد.
این مجموعه از طریق راه های ورود مخفی از منازل، قلعه خشتی مجاور شهر، چاه های داخل مساجد و باغها و بازارها در زمان حمله دشمن، امکان دسترسی سریع و فرار ساکنان را فراهم می کرده است.
باید توجه داشت که
بیشتر مساجد قدیمی بر روی آتشکده ها و یا نیایشگاه های دوران ساسانی ساخته شده اند.
پناهگاه نوش آباد شهری سه طبقه و
کاملا دست ساز است که طبقه اول
آن در عمق سه متری و طبقه سوم در عمق 16 متری از سطح زمین ساخته
شده و ارتفاع هر
طبقه حدود 180 سانتیمتر است.
شهر
زیرزمینی
نوش آباد «اویی»
نیز نامیده می شود. اویی
گویشی کاشانی است که همان «آهای» یا «های» فارسی است.
در زیر
بافت شهر نوش آباد در سه
طبقه با عمق بین چهار تا 18 متر بصورت دستکن ایجاد شده است.
.
تا سال 1381 هیچ اطلاعات مستندی از این مجموعه از
لحاظ سامانه دفاعی و پناهگاهی از آن در
دست نبود و به دخمه های اسرارآمیز شهرت داشت.
کمیته بین المللی نجات پاسارگاد
