بیانیه بنیاد میراث پاسارگاد به مناسبت شانزدهم مهر، روز ملی مهرگان
مهرگان بزرگ، جشنی ایرانی و امروزی
بار دیگر در آستانه ی روز مهرگان ایستاده ایم، روزی که قرن هاست ایرانیان هر ساله آن را گرامی می دارند و با همه ی سختی ها و ممنوعیت هایی که برای اجرای جشن های ملی خود داشته اند، آن را در حد امکان، و در آشکار و نهان، جشن گرفته اند.
مهرگان، چون دیگر جشن های ملی ما، ریشه ای انسانی و مردمی داشته است. این جشن که در ابتدا برای ستایش مهر یا میترا بوده است، به مرور، و به خاطر پیام ارزشمندی که در آن هست، تبدیل به جشنی ملی و غیر مذهبی شده است.
مهرگان برای ایرانیان کهن علاوه بر بزرگداشت «روشنایی و مهر» که در بیشتر جشن های ایرانیان وجود داشته است، روز گرامیداشت «وفای به پیمان» نیز بوده است.
مادران و پدران ما، در ایران باستان، همانگونه که دروغ و ویرانگری را از بدترین گناهان می شمردند، پیمان شکنی را نیز چون گناهی نابخشودنی برنمی تافتند. آن ها معتقد بودند که پیمان شکن ها سرزمین ها را به شکست و ویرانی می کشانند. که به نظر می آید این سخن اشاره به حکام و رهبرانی است، که پیمان خویش با مردمان شکسته و ویرانی و تباهی برای مردمان می آورند. چنان که در مهریشت باستانی می خوانیم که: «پیمان شکن نابکار سراسر کشور را ویران می سازد»
و چنین است که پیام مهرگان، اکنون، و در آغاز قرن بیست و یکم نیز، پیامی انسانی و امروزی است.
بنیاد میراث پاسارگاد، همانند هر ساله از ایرانیان و به ويژه فرهنگ دوستان ایرانی تقاضا می کند به هر شکلی که می دانند در بزرگداشت مهرگان شرکت کرده و به ماندگاری و گسترش هر چه بیشتر پیام های راستین آن یاری رسانند. در عین حال از کوشندگان میراث فرهنگی می خواهیم که از تقاضای ثبت «مهرگان» در میراث معنوی جهانی پشتیبانی کنند. این تقاضا در مهرگان سال 2010، به وسیله بنیاد میراث پاسارگاد به یونسکو فرستاده شده است.
مهرگان تان خجسته باد
با مهر و احترام
شکوه میرزادگی
از سوی بنیاد میراث پاسارگاد
اکتبر 2013 (مهرگان 1392)
کمیته بین المللی نجات پاسارگاد