به دليل بی توجهی و ناکارآمدی  سازمان ميراث فرهنگی

 نقش واره های  تخت جمشيد درخط نابودی اند

سنگهاي جان سخت تخت جمشيد که 2300 سال پيش يورش اسکندر مقدوني و 1400 سال پيش حمله ي آتشبار اعراب را به خود ديده اند در آغازين ماههاي دهمين سال قرن بيست و يکم بار ديگر مورد حمله اي آرام اما ويرانگر قرار گرفته اند، حمله اي که در آن سربازان لشکر دشمن را گلسنگ ها تشکيل مي دهند. هجوم آرام و بي سر و صداي لشکر ويرانگر گلسنگ ها بر ديواره هاي تخت جمشيد و گسترش روز به روز آنها در حالي که هيچ مانعي جلودارشان نيست، نقش و نگار اين کاخ پرشوکت هخامنشي را هدف قرار داده است. تصاوير حکاکي شده ي گلهاي لوتوس و سربازان ارتش جاويدان هخامنشي در بخشهايي از تخت جشميد اصلي ترين اهداف تخريبي اين گلسنگهاي سمج هستند.

در کتابهاي تاريخي در ستايش از گارد هخامنشي نوشته شده: " اين گارد شامل سربازان و نيروهاي خبره اي بود که هم به عنوان گارد شاهنشاهي و هم به عنوان عضوي از ارتش در جنگهاي ايران و يونان استفاده مي شد"، از همين رو نيز اين گارد و اعضايش در آن دوران اهميت و اعتبار فراواني داشت. اينگونه شد که نقشواره اين ارتش بر ديوارهاي هخامنشي حک شد تا براي هميشه ي تاريخ جاودان بماند.سربازان ارتش هخامنشي بعد از آن همه جانفشاني و جهانگشايي و سر فرو نياوردن در برابر دشمنان حالا که تنها نقشي از آنها بر ديوارهاي تخت جشميد به يادگار مانده مورد هجوم بي امان و موريانه اي گلسنگ ها قرار گرفته اند تا در بي خبري و شايد بي تفاوتي متوليان امور همين آخرين نشانه از آنها نيز از ميان برداشته شود." گلسنگ موجودي متشکل از قارچ و جلبک است که با سرعت بسيار کم رشد مي کند و مي تواند در زيستگاههاي نامناسب مثل کوير و نواحي قطب جنوب زنده بماند. بسياري از گونه هاي اين گياه روي سنگها مي رويند و مواد معدني آنها را جذب مي کنند که در نتيجه فعل و انفعال گلسنگ، سنگها مي شکنند و به خاک تبديل مي شوند." اکنون اين موجودات ساده تشکيل شده از قارچ و جلبک بر سر روي تخت جمشيد چمبره انداخته تا آخرين نگاره هاي بازمانده از قدرتمندترين ارتش دنيا در 2500 سال پيش را که توسط هنرمندان خوش ذوق هخامنشي آفريده شده است به خاک تبديل کرده و محو کنند.

دکتر پريسا محمدي ميکروبيولوژيست و عضو هئيت علمي دانشگاه الزهرا در گفتگو با خبرنگار مهر در همين رابطه با اشاره به آسيبي که گلسنگ ها مي توانند به يک اثر تاريخي وارد کنند مي گويد: گلسنگ ها به دو روش فيزيکي و شيميايي قادر به تخريب بستر خود هستند. در روش فيزيکي ريسه و يا بافت گلسنگ به درون سنگ نفوذ مي کند و به واسطه فشار مکانيکي که به لايه هاي سنگ وارد مي کند باعث خرد شدن و تخريب سنگ مي شود اين عمل را مي توان به مته اي تشبيه کرد که با فشار بر لايه هاي دروني راه پيدا مي کند و باعث خرد شدن بستر مي شود.گل لوتوس اصلي ترين نماد به کار رفته در نقشوارهاي هخامنشي است که.دکتر محمدي مي افزايد: گلسنگ ها از لحاظ ظاهري به چند دسته تقسيم مي شوند. نوع اول کاملا به بستر خود مي چسبند که اين بستر مي تواند سنگ، صخره و يا تنه درخت باشد و نوع دوم آن شبيه برگ است و دسته ديگر آن نيز ساختار بوته اي يا درختچه اي دارد.اين استاد دانشگاه که تحقيقات مفصلي در رابطه با آثار سنگي تاريخي انجام داده است در مورد دليل وجود گلسنگ ها بر روي بسترهاي سنگي صخره اي معتقد است: مکانسيمهاي شيميايي تخريب سنگها توسط گلسنگ ها نسبتا پيچيده است. ترکيبات مختلفي شناسايي شده که در حين رشد و نمو گلسنگ توليد و به بيرون ترشح مي شود که اين ترکيبات غالبا اسيدي بوده و موجب حل شدن بستر سنگي که متشکل از مواد معدني است مي شود و از سوي ديگر ترکيباتي نيز توليد و ترشح مي شود که قادر به استخراج کاتيونها از بسترهاي سنگي است.

در نهايت مجموع اين عوامل بيولوژيکي به همراه عوامل فرسايش شيميايي و فيزيکي موجب تخريب صخره با سنگ مي شود.در همين حال نيز بنا بر عقيده تعدادي ديگر از کارشناسان و آنگونه که نتيجه برخي پژوهشها در اين زمينه نشان مي دهد نمي شود گلسنگ ها را به طور کامل از روي آثار تاريخي برداشت و آن را از بين برد بلکه تنها مي توان رشد آنها را متوقف کرد به همين دليل بايد براساس نوع و مدل هر گلسنگي براي برداشتن آن اقدام کرد.براي علاقمندان دل نگران ميراث فرهنگي کشور اين روش يا آن روش فرقي نمي کند، گلسنگ هاي در حال رشد بر بستر ديواره هاي تخت جمشيد که گويا کمر به محو نقش و نگارهاي زيبا و شکوهمند هخامنشي بسته اند را بايد به هر شکل ممکن پاک کرد.گلسنگ ها اگر چه آرام و نامحسوس رشد مي کنند اما با اين همه مي توانند حامل آسيبهاي دهشتناکي براي بناي پراهميتي چون تخت جمشيد باشند و اگر در همچنان بر همين پاشنه بچرخد و متوليان امور فکري براي جلوگيري از تاخت و تاز ميليمتري آنها در اين بناي باستاني نکنند، گلسنگ ها بزودي کل کاخ را فتح خواهند کرد

خبرگزاری مهر