|
|
|
اصفهان در سال 88 ؛ چوب حراج بر سر میراث اصفهان
از: سپهر سلیمی اصفهان در سالی که گذشت همچنان از نگاه هایی که توسعه ظاهری و مقطعی را به توسعه پایدار ترجیح می دهند و قدردان میراث فرهنگی و طبیعی نیستند رنج برد. در این سال مصائب نصف جهان نه تنها التیام نیافت که زخمی بر زخم های کهنه آن نیز افزوده شد ، البته بی شک اقدامات مثبتی هم انجام شده است اما نتیجه اقدامات منفی بسیار اثرگذارتر از کارهای خوب انجام شده است . در اینجا نگاه کوتاهی داریم بر مهمترین مشکلات اصفهان در حوزه میراث فرهنگی و طبیعی در سال 88 : تونل مترو هر کجا می خواهد می رود پس از آنکه بر خلاف نظر کارشناسان ، مصوبه شورای عالی ترافیک و دستور قضایی ، تونل متروی اصفهان از محور تاریخی چهار باغ عباسی عبور کرد ، در ادامه مسیر و در نزدیکی سی و سه پل بیش از 30 متر منحرف شد و از مسیری که مدیران متروی اصفهان پیش بینی می کردند دور شد. انحراف تونل متروی اصفهان یکی از دردناکترین خبرهای میراث فرهنگی کشور در سال گذشته بود. برخی اخبار حکایت از آن داشت که بخشی از پایه های سی و سه پل آسیب دیده است . حتی اگر سی و سه پل آسیب ندیده باشد ، عبور روزانه مترو در نزدیکی این پل تاریخی می تواند منجر به مرگ تدریجی سی و سه پل شود. پس از انحراف ایجاد شده در نزدیکی سی و سه پل ، پروژه متروی اصفهان در این بخش چند ماهیست که متوقف شده است و مدیران متروی اصفهان به دنبال راهی برای خلاصی از وضعیت موجود هستند. کارشناسان و متخصصان معتقدند بخشی از مسیر که از زیر بافت تاریخی عبور کرده باید به موزه تاریخ تبدیل شود و مسیر جدیدی از محور خیابان شمس آبادی (که بافت تاریخی ندارد) ایجاد شود. سازمان میراث فرهنگی همچنان سیاست یک بام و دو هوا را ادامه می دهد و در این میان همچنان سرنوشت بخشی از میراث تاریخی اصفهان در هاله ای از ابهام وجود دارد پالایشگاه در 5 کیلومتری آلوده ترین شهر ایران حالیکه بر اساس آمار ، اصفهان در تعداد داشتن روزهای هوای ناپاک از تهران پیشی گرفته ، طرح توسعه پالایشگاه اصفهان یا در واقع طرح ایجاد پالایشگاه جدیدی در کنار پالایشگاه قدیمی اصفهان در فاصله حدوداً 5 کیلومتری شهر اصفهان آغار به کار کرد .در حالیکه طبق قانون توسعه یا ایجاد صنایع در شعاع 50 کیلومتری شهرهای بزرگ ممنوع است ، طرح توسعه پالایشگاه اصفهان علیرغم مخالفت های شدید کارشناسان و سازمانهای غیر دولتی زیست محیطی و با وجود مخالفت های اولیه اداره محیط زیست اصفهان و شهرداری و شورای شهر اصفهان آغاز شد .افزایش بیماری های ناشی از آلودگی محیط زیست طی سالهای گذشته در شهر اصفهان رشد چشمگیری داشته است و احداث این پالایشگاه جدید در منطقه ای که در جهت باد غالب شهر اصفهان قرار دارد می تواند در کوتاه مدت و بلند مدت عواقب نامطلوبی برای محیط زیست اصفهان به همراه داشته باشد .سایه سنگین جهان نما بر سر نقش جهان جهان نما ، همان ساختمان بی قواره ای که در حریم میدان نقش جهان ساخته شده است ، سایه اش همچنان بر سر میدان نقش جهان سنگینی می کند. تعدیل جهان نما هنوز به میزان لازم انجام نشده است . نمایندگان یونسکو در آخرین بازدید از جهان نما که در اواسط اسفند سال گذشته انجام شد وعده دادند که نتیجه نهایی در خصوص حذف یا ابقاء میدان نقش جهان از فهرست آثار جهانی را در فروردین ماه اعلام خواهند کرد . آیا نقش جهان از فهرست آثار جهانی حذف خواهد شد؟ زاینده رود در کما در اواسط آبان ماه سال گذشته بالاخره زاینده رود آب را به خود دید و پرآب ترین رودخانه فلات مرکزی ایران پس از ماهها خشکی پر آب شد! زاینده رود سالهاست که از سوء مدیریت مدیران رنج می برد و خشکسالی های اخیر این مشکلات را پررنگ تر کرده است .انتقال آب زاینده رود به استانهای همجوار ، توسعه صنایعی با نیازهای فراوان آبی در مجاورت رودخانه زاینده رود ، عدم نگاه علمی در کشاورزی و کاشت محصولاتی با نیاز بالای آبی از مشکلاتی بوده که زاینده رود در سالهای گذشته با آن دست به گریبان بوده است . در کنار همه این مشکلات در یکی دو سال گذشته نگاه استانی و بخشی برخی مدیران به زاینده رود باعث تشدید مشکلات شده است در کنار خشکی زاینده رود ، مشکلاتی نظیر ادامه روند بلند مرتبه سازی در حاشیه رودخانه و عدم رعایت حریم طبیعی و ورود پساب های شهری و صنعتی به زاینده رود باعث ایجاد مشکلات فراوان برای زنده رود ایران شده است. میدان عتیق ، پروژه ای از جنس جهان نما میدان عتیق اصفهان با سابقه ای بیش از 700 سال بخشی دیگر از میراث تاریخی شهر اصفهان بود که در سال گذشته خبر ساز شد. طرح احیای میدان عتیق با سرو صدای فراوان و تبلیغات انبوه از سوی شهرداری اصفهان آغاز شده است ، قرار است در این طرح و در محل این میدان تاریخی مراکز تجاری گسترده ای ایجاد شود و در کنار آن نیز به مانند بسیاری از پروژه های شهرداری اصفهان در سالهای گذشته یک پل زیر گذر نیز احداث شود .پروژه احیای میدان عتیق شباهتهای فراوانی به پروژه مجتمع جهان نما دارد ، در این پروژه نیز بافت تاریخی قربانی احداث مراکز تجاری می شود . اینها طرح هایی هستند که در ازای نابودی میراث فرهنگی باعث درآمد زایی برای شهرداری و مجریان طرح می شوند. درباره پروژه میدان عتیق ، مهدی حجت رييس ايكوموس ايران (ايكوموس شوراي بين‌المللي بناها و محوطه‌هاي تاريخي است كه در سال 1965 ميلادي تشكيل شد و ايكوموس ايران از 29 فروردين‌ماه 1381 فعاليت خود را آغاز كرده است) اینگونه گفته بود: "وسعت دخالت، شكل دخالت، نوع كاربري درنظر گرفته‌شده در اين محل ارزشمند تاريخي و به‌طور كلي، اصل اين تصميم زير سؤال است و بايد در آن تجديد نظر شود. به‌نظر مي‌رسد، ضوابط نحوه‌ي مواجه شدن با يك شهر تاريخي و ارزش‌هاي شهري در سطح و كلاس اصفهان، به‌درستي رعايت نمي‌شوند. البته افرادي در تمام شهرها هستند كه بايد تصميم‌هاي اجرايي بگيرند و اين موضوع را كتمان نمي‌كنم كه برخي مسايل مالي و نوع سرمايه‌گذاري‌ها در چنين تصميم‌گيري‌هايي مؤثرند، ولي وقتي با جواهري مانند اصفهان و ارزش‌هاي تاريخي آن كه مورد شناخت همه‌ي دنيا، بويژه كارشناسان حوزه‌ي شهرسازي و معماري است، روبه‌رو هستيم، طبيعتا بايد با احتياط بيش‌تري عمل كنيم. "پل خواجو "نوسازی" شد ! در حالیکه همه نگاه ها نگران سی و سه پل بود ، پل خواجو نیز مورد تعرض قرار گرفت. پروژه "مرمت" پل خواجو به "نوسازی" تبدیل شد و در آن بسیاری از سنگ های قدیمی پل خواجو که بر اثر گذر زمان صیقلی شده بود ، تخریب و حذف شدند و جای آنها را سنگ های جدیدی گرفت که هیچ سنخیتی با پل پیرخواجو نداشتند. این عملیات به بدترین شکل انجام شد و بجای استفاده از مرمت گران و متخصصان مجرب ، عده ای بنا و سنگ تراش بی تجربه متولی انجام این کار بودند که در طی انجام پروژه از وسایل و تجهیزاتی نامناسب استفاده کردند. نظیر این اتفاق را پیش از این در مرمت پاسارگاد شاهد بودیم
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
|
