|
|
وضعيت دردناک هنرمندان صنايع دستی و بی توجهی کامل سازمان ميراث فرهنگی
در حالی که هنرمندان صنايع دستی در فقر دست و پا می زنند
سازمان ميراث فرهنگی و صنايع دستی در تدارک بذل و بخشش به هنرمندان فرهنگ و هنر است
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درحالي به برخي هنرمندان وام پرداخت مي‌كند و صندوقي را براي حمايت از فعالان فرهنگي و هنري تشكيل مي‌دهد كه درخواست وام بسياري از هنرمندان صنايع دستي در بانك‌ها و معاونت طرح‌ها و سرمايه‌گذاري اين سازمان معطل است و هنوز برخي مصوبه‌هاي دولت مربوط به پرداخت وام به هنرمندان و كارگاه‌هاي صنايع دستي براي حفظ و احياي هنرهاي آن‌ها اجرا نشده است و هنرمندان پيش‌كسوت صنايع دستي بدون اين‌كه چشمي به حمايت ديگران داشته باشند، در رنج و سختي به كار خود ادامه مي‌دهند.
به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به گفته‌ي تمام مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از رؤساي كنوني و پيشين تا معاونان صنايع دستي اين سازمان، هنرهاي سنتي و صنايع دستي جزو رشته‌هايي است كه با كم‌ترين سرمايه، بيش‌ترين بازدهي اقتصادي و اشتغال‌زايي را براي كشور دارد؛ اما با تمام اين حرف‌ها، هنرمندان صنايع دستي و رشته‌هاي آن هم‌چنان در نظر مسؤولان رسمي كشور مغفول مانده‌اند.
پس از مسدود شدن تسهيلات بانك‌ها از حدود سه‌سال پيش تا كنون، بسياري از پرونده‌هاي وام هنرمندان صنايع دستي بلاتكليف مانده‌اند و با وجود تلاش‌ها و رايزني‌هاي معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي براساس آنچه تا كنون گفته شده، هنوز اتفاق خاصي در اين بخش رخ نداده و معاونت صنايع دستي هم‌چنان با انبوه درخواست‌هاي بدون پاسخ بانك‌ها روبه‌روست.
از سوي ديگر، درحالي‌كه برخي هنرمندان نام‌آور و حتا صنايع خاص كشور مي‌توانند از تسهيلات كم‌بهره و حتا بلاعوض سازمان‌هايي مانند ميراث فرهنگي و گردشگري بهره‌مند شوند، هنرمندان صنايع دستي كه بيش‌تر آن‌ها در مناطق دورافتاده، روستاها و كارگاه‌هاي خانگي با درآمد ناچيز فعاليت مي‌كنند، از مزاياي دريافت تسهيلات بانك‌ها و حمايتي بي‌بهره‌اند، چراكه به گفته‌ي مسؤولان صنايع دستي، بانك‌دارهاي كشور معتقدند، مبلغ وام‌هاي صنايع دستي كوچك است و اطمينان نسبت به بازگشت سود اين وام‌ها وجود ندارد!
صندوق‌هاي زودبازده اقتصادي نيز راه ديگري براي پرداخت تسهيلات به هنرمندان صنايع دستي بودند كه به‌دليل سياست‌هاي وزارت كار، منابع تخصيصي مربوط به بخش صنايع دستي مدتي است، از حساب آن‌ها حذف شده و با وجود اين‌كه سرپرست معاونت صنايع دستي از پرداخت حدود هفت‌ميليارد تومان وام به صنعت‌گران كشور در سال 1387 از صندوق مهر امام رضا (ع) و شكسته شدن سد اين صندوق سخن مي‌گويد، اما بسياري از هنرمندان و معاونان صنايع دستي در سراسر كشور حدود دوسال است كه از دريافت تسهيلات صندوق‌هاي زودبازده قطع اميد كرده‌اند. آن صندوق‌هايي هم كه هنوز وام‌هايي را مي‌دهند، آن‌قدر شرايط سخت و سود بالايي دارند كه دريافت آن از توان هنرمندان صنايع دستي خارج است.
به گفته‌ي سرپرست معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي، هنرمندان صنايع دستي فقط از وزارتخانه‌هاي بازرگاني، كار و صندوق مهر امام رضا (ع) مي‌توانند تسهيلات دريافت كنند. آن‌ها هم هنرمندان را به بانك عامل ارجاع مي‌دهند و براي رفع اين مشكل نياز است، با شوراي عالي بانك‌ها نشستي برگزار شود و بخشي از تسهيلات مورد نياز صنعت‌گران به‌صورت يارانه‌يي از طريق معاونت طرح‌ها و سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تقبل شود.
براساس گفته‌هاي مسؤولان صنايع دستي، معاونت طرح‌ها و سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در شرايط كنوني تنها بخشي است كه با توجه به اختيارات خود و اعتباري كه از دولت براي حمايت از صنايع دستي و گردشگري دريافت مي‌كند، مي‌تواند حامي صنايع دستي باشد؛ اما اين معاونت تاكنون چقدر از طرح‌هاي صنايع دستي با پرداخت تسهيلات حمايت كرده و چه ميزان سرمايه براي حمايت از طرح‌هاي صنايع دستي اختصاص داده است؟
اگر محدوديت‌هاي مربوط به اعطاي تسهيلات بانك‌ها را به سياست‌ها و دستورهاي خاص مرتبط بدانيم، درباره‌ي اجرا نشدن برخي مصوبه‌هاي مربوط به طرح‌هاي صنايع دستي كه اتفاقا دولت آن‌ها را صادر كرده و هم‌چنان درگير مذاكره‌ها و وعده‌هاي سازمان‌هاي مختلف و بانك‌ها هستند و به نتيجه نرسيده‌اند، چه مي‌توان گفت؟ آيا صرفا صادر كردن مصوبه را با هدف حمايت، عين حمايت و كمك به صنايع دستي مي‌توان دانست؟
مصداق اين مسأله، اعطاي تسهيلات به شعرباف‌هاي كاشان است. در دور دوم سفر رييس‌جمهور، موضوع تجهيز كارگاه‌هاي شعربافي مطرح و اطلاعات 60 نفر از اين هنرمندان جمع‌آوري شد كه براي هريك از آن‌ها قرار بود، پنج‌ميليون تومان اختصاص يابد. البته پيشنهاد اين كار، پس از بازديد سرپرست اسبق معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي در آبان‌ماه 1385 از كارگاه‌هاي شعربافي كاشان داده شد.
براساس مصوبه‌ي هيأت دولت قرار شد، 300ميليون تومان از محل وام‌هاي قرض‌الحسنه به اين كارگاه‌ها براي سامان‌دهي و حفظ اين رشته‌ي در حال منسوخ شدن داده شود. براساس توافق‌هاي انجام‌شده، به هريك از كارگاه‌هاي شناسايي‌شده بايد پنج‌ميليون تومان تعلق مي‌گرفت؛ اما پس از اين توافق، مسؤولان متوجه شدند، براساس قوانين موجود وام‌هاي قرض‌الحسنه، فقط 500هزار تومان مي‌توانند به شعرباف‌ها پرداخت كنند، بنابراين كار متوقف شد.
تهمينه دانيالي ـ سرپرست معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ مهرماه امسال با بيان اين‌كه با بانك ديگري مذاكره شده است، گفت: اين اعتبار از طريق بانك عامل پرداخت مي‌شود و استانداري اصفهان، خود تشخيص مي‌دهد كه كدام بانك مي‌تواند اين اعتبار را پرداخت كند. هم‌چنين اين اعتبار در رديف ملي قرار گرفته است و تا يك‌ماه ديگر ميان هنرمندان توزيع مي‌شود.
اما اكنون با گذشت حدود دوماه از سخنان سرپرست معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي هنوز خبري از اين وام نيست. اين درحالي است كه در اين سال‌ها كه مسؤولان درگير توافق و مذاكره بودند، برخي شعرباف‌هاي كهن‌سال خانه‌نشين شده‌اند و اوضاع كارگاه‌هاي شعربافي چندان خوب نيست. علاوه بر اين، بايد توجه كرد كه سه‌سال پيش، مسؤولان ارزيابي كردند با پنج‌ميليون تومان مي‌توان كارگاه‌هاي اين هنرهاي درحال منسوخ شدن را احيا كرد، اگر اين مبلغ اكنون پرداخت شود، آيا مي‌تواند چاره‌ي درد شعرباف‌هاي كاشان باشد؟
اگر موضوع حمايت از طرح‌هاي صنايع دستي با اعطاي تسهيلات مطرح است، بايد مشخص شود، بانك‌ها در چندسال گذشته كه شرايط پرداخت وام سخت‌تر شده است، به چند طرح صنايع دستي تسهيلات داده‌اند.
علاوه بر بي‌مهري‌هايي كه در برخي مواقع درباره‌ي كمك‌هاي مالي به هنرمندان صنايع دستي مي‌شود، نمايشگاه‌هاي صنايع دستي داخلي و بين‌المللي در اين اواخر كم‌رنگ شده‌اند و هنرمندان توجه بيش‌تري را از سوي مسؤولان صنايع دستي به اين مسأله انتظار دارند.
حضور رايگان هنرمندان در نمايشگاه‌هاي داخلي و خارجي اقدامي حمايتي بود كه تا سال پيش تقريبا به‌صورت منسجم انجام مي‌شد و بسياري از رشته‌هاي در حال منسوخ شدن صنايع دستي در اين فرصت، معرفي و تا حدودي احيا شدند؛ اما به گفته‌ي هنرمندان، وضعيت اين نمايشگاه‌ها امسال چندان تعريف‌كردني نيست. هنرمندان براي حضور در اين نمايشگاه‌ها بايد تمام هزينه‌ها را خود پرداخت كنند، درحالي‌كه بسياري از آن‌ها درآمد خوبي ندارند و شركت در نمايشگاه‌ها به اين شكل براي اين افراد سخت است.
درباره‌ي نمايشگاه‌هاي تخصصي بين‌المللي نيز معلوم نيست، آيا حضور معدود هنرمندان و مسؤولان سازماني را در ديگر نمايشگاه‌ها كه هدف‌شان بازاريابي براي صنايع دستي ايران نيست، جزو آمارهاي حضور در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي مي‌توان به‌شمار آورد؟
اكنون با توجه به تمام خلأ‌هاي مالي هنرمندان صنايع دستي كه معمولا مشكل‌شان با رقم‌هاي كوچك رفع مي‌شود، ولي هميشه گرفتار پيچ‌وخم‌هاي اداري هستند، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تصميم گرفته است، با راه‌اندازي يك صندوق، از طرح‌هاي فرهنگي فعالان عرصه‌ي فرهنگ و هنر و به اعتقاد خودش، از راه‌هاي مختلف و نه لزوما سرمايه‌گذاري مالي، حمايت كند؛ معلوم نيست صنايع دستي اصلا جزو هنر به‌شمار مي‌آيد كه طرح‌ها و درخواست‌هاي هنرمندان آن براي رونق دادن به كارگاه‌هاي‌شان، خريد ابزارهاي بهتر و مواد اوليه كه ضرورت كار آن‌ها به‌حساب مي‌آيد، همواره بلاتكليف است يا به آن‌ها دير رسيدگي مي‌شود.
اگر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري توان مالي براي رفع مشكلات صنايع دستي ندارد، چگونه براي ديگر هنرمندان دل مي‌سوزاند؟! اگر آن‌ها معتقدند، هنرمندان چه در رشته‌هاي صنايع دستي يا ديگر رشته‌ها از اين پس مي‌توانند با مراجعه به صندوق «حمايت از فعالان فرهنگي و هنري» نيازهاي خود را رفع كنند، چگونه تاكنون معاونت‌هايي مانند طرح‌ها و سرمايه‌گذاري كه براي حمايت از صنايع دستي وظيفه دارند، به مراجعه‌هاي هنرمندان پاسخ قطعي نداده‌اند؟!
از: ايسنا
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
