|
|
جنگل‌هاي كرمان؛ چند قدم تا نابودي
ايران از نظر تخريب جنگل جزو 6 كشور اول دنياست
از:
محسن احمدي
براساس آمار، ايران از نظر تخريب جنگل جزو 6 كشور اول دنياست.
در بيابان‌زايي از نظر تاثير عامل انساني نخستين كشور، از نظر فرسايش خاك دومين كشور و در نابودي حيات‌وحش نيز باز هم مقام اول دنيا شناخته شده است.
عدم توجه به حفاظت محيط‌زيست در ايران به جايي رسيده كه بايد گفت متاسفانه ايران از نظر شاخص‌هاي پايداري محيط‌زيست با كسب رتبه ۱۳۲ در بين ۱۴۶ كشور دنيا، در انتهاي جدول جهاني قرار گرفته است.
مي‌گويند هر جنگلي براي خود يك جامعه زنده به حساب مي‌آيد و اگر اين جامعه نباتي تنها از طريق عوامل طبيعي مورد تهديد قرار گيرد بنا به طبيعت و سرشت خود، قابل ترميم است، مگر اينكه انسان نيز به كمك عوامل طبيعي تخريب گر بشتابد، در اين صورت جامعه نباتي به يكباره يا به تدريج از بين مي‌رود و اميدي براي تجديد حيات آن در مدت محدود نخواهد بود.
در اين ميان جنگل‌هاي كهور و گز كرمان نيز از اين قاعده مستثني نيست. در خبري كه خبرگزاري مهر آن را به نقل از رئيس منابع طبيعي بم و ريگان منتشر كرد، آمده است: «30 درصد از جنگل‌هاي كرمان در معرض نابودي قرار گرفته است.»
مسعود قابيلي با اشاره به خشكسالي پياپي، گسترش كشاورزي در مناطق جنگلي و برداشت بي‌رويه از منابع آب زيرزميني در محوطه جنگل كهور، نسبت به نابودي 30 درصد از جنگل‌هاي كهور و گز ريگان هشدار داد.
جنگل‌هاي منحصربه‌فرد كهور و گز در ريگان 30 هزار هكتار از پوشش گياهي استان كرمان را به خود اختصاص داده‌اند و اين در حالي است كه 30 درصد از اين عرصه‌هاي طبيعي در حال نابودي است. اين جنگل‌ها محل زندگي گونه‌هاي منحصربه‌فرد جانوري و گياهي است كه با تخريب آن به اين منابع نيز آسيب مي‌رسد.
نعمت‌الله مددي، كارشناس منابع طبيعي شهرستان جيرفت است. او مي‌گويد:
«سال‌هاي
گذشته بارندگي 180ميليمتر در سال بوده اما امسال ميزان بارندگي
به 50 ميليمتر
كاهش يافته است.
به‌دليل همين خشكسالي‌هاي پياپي در چند سال اخير و كاهش بارندگي خسارت‌هاي زيادي به جنگل‌ها وارد شده است. از سوي ديگر بسياري از دامداران نيز براي تامين علوفه دام‌هاي خود سر شاخه درختان را از بين مي‌برند كه اين خود موجب صدمه زدن به درختان مي‌شود.
شيوع آفت در منطقه نيز يكي ديگر از عوامل خشكيده شدن سرشاخه درختان شده است. همچنين افت سطح آب‌هاي زيرزميني به‌دليل كف‌شكني چاه‌هاي اراضي كشاورزي كه بين 12 تا 20 متر صورت گرفته موجب برداشت بي‌رويه و نامطلوب از آب‌هاي زير زميني شده و به دليل عدم تجديد اين منابع عملا با كاهش منابع آبي مواجه شده‌ايم كه اين مسئله نيز در مناطق جنگلي موجب بروز خسارت به جنگل شده است.»
از ديگر عوامل مهم تهديد كننده جنگل‌ها در اين منطقه گسترش اراضي كشاورزي به درون جنگل است كه باعث بالا رفتن درصد خسارت روي اين پوشش گياهي شده است.
مددي تقويت گياه پزشكي، ساماندهي اراضي كشاورزي، تقويت نيروهاي منابع طبيعي در راستاي جلوگيري از تخريب جنگل‌ها و مديريت بحران در خشكسالي را از عوامل مهم جلوگيري از نابودي منابع طبيعي دانست.
او با اعلام اينكه 35 درصد از اعتبار گياه پزشكي در سال جاري كاهش پيدا كرده است خواستار نگاه ويژه مسئولان به اين بخش شد.
خاك كرمان بي‌رمق شد
محمد كوشافر، كارشناس محيط‌زيست نيز با اعلام اينكه از بين رفتن جنگل‌ها عواقب بدي در پي دارد، مي‌گويد:« با نابودي جنگل‌ها احتمال افزايش فرسايش خاك را خواهيم داشت كه خود نيز موجب پيامدها و زيان‌هاي ديگري مي‌شود.
از سوي ديگر ما شاهد افزايش غبار و بر هم خوردن تعادلات بيولوژيك و كاهش توان خاك خواهيم بود. همچنين نابودي جنگل‌ها باعث از بين رفتن لطافت هوا و چشم‌انداز زيبا كه مي‌تواند در روان آدمي تاثير بسزايي داشته باشد، مي‌شود. به نظرم مديريت منابع آب و استفاده از گونه‌هاي مناسب كه با اقليم كرمان سازگار باشد، مي‌تواند جلوي بسياري از اين نابودي‌ها را بگيرد.»
اما گويا اين رشته سر دراز دارد چرا كه چند وقت پيش نيز شاهد قطع شدن ۸ هزار اصله درخت نارون در شهر كرمان به‌علت آفت گياهي بوديم. كارشناسان معتقدند كه با تدبير به موقع مي‌توانستيم جلوي اين نابودي را بگيريم چرا كه درختهاي ضعيف در مقابل اين آفت آسيب‌پذيري بيشتري دارند و با آبياري به موقع آنان، كوددهي و كنترل آفت كه موجب ضعف درخت مي‌شود، تا حدودي مي‌شد از حمله اين آفت جلوگيري كرد.
از سويي ديگر آنان بر اين باورند كه كاهش تعداد پرندگان نظير گنجشك و ياكريم در شهر كرمان باعث شده است تا آفت درختان با سرعت بيشتري گسترش پيدا كنند.
نابودي جنگل و تالاب‌ها، انقراض گونه‌هاي نادر حيات‌وحش، فرسايش خاك بر اثر جنگل‌تراشي و غارت جنگل‌ها و تشديد آلودگي آب‌ها و رودخانه‌ها تنها بخشي از عواملي هستند كه دست به دست هم داده تا محيط‌زيست ايران، كه همگان آن را در دنيا كم نظير مي‌خوانند، رو به زوال رود.
هواداران محيط‌زيست معتقدند كه دستگاه‌هاي مسئول در امر حفاظت از زيست‌بوم‌ها در ايران عزم خود را براي نابودي محيط‌زيست جزم كرده‌اند! به‌طوري كه هرگز اين هشدارها نتوانسته سازمان حفاظت محيط‌زيست را به‌عنوان متولي اصلي به خود آورد تا حداقل برنامه‌هاي در پيش گرفته شده طي سال‌ها را براي بهتر شدن روند موجود كنار گذارد.
آنچه مسلم است دوره تهديد و نواختن زنگ خطر گذشته و بايد ديگر به دنبال
اجرايي كردن راهكار اساسي و اصولي براي نجات محيط‌زيست باشيم، مواهب
خدادادي و طبيعت
خيره كننده‌اي كه فقط چند قدم تا نابودي كامل فاصله دارند
کميته بين المللی نجات پاسارگاد
