|
|
|
مادر کاروان سراهای ايران را به بخش خصوصی می سپارند
سازمان ميراث اثری تاريخی را با معماری بديع و هزار و هشتصد سال قدمت را به سوداگران می دهد
كاروانسراي ديرگچين كه به جهت ويژگي‌هاي خاص معماري و قدمت هزار و هشتصدساله به مادر كاروانسراهاي ايران معروف است، تا قبل از ثبت در فهرست ميراث فرهنگي تبديل به آغل چارپايان شده بود و كمتر كسي براي رسيدگي براي اين بناي نفيس پيش‌قدم مي‌شد. اما همزمان با زمزمه‌هاي احداث جاده قم_گرمسار كه براساس نقشه از كنار اين كاروانسرا گذر مي‌كرد به يكباره نگاه حفاظتي و حمايتي از مادر كاروانسراهاي ايران شكل ديگري به خود گرفت.
سال‌هاي هشتاد و دو تا هشتاد و چهار به احيا و باز زنده‌سازي كاروانسراي دير گچين گذشت. مدير وقت اجرايي پروژه كاوش و ساماندهي کاروانسراي ديرگچين در اين باره گفت:« بناي اوليه اين كاروانسرا مربوط به دوره ساساني است و در زمان ساخت به عنوان دژ مورد استفاده بوده است. در زمان سلجوقي تغييراتي در اين دژ داده مي شود تا به‌صورت كاروانسرا درآيد. درنهايت در دوره صفوي تغييرات نهايي داده مي شود تابه صورت چهار ايواني و شكل امروزي درآيد.»
نقل است در دوره صفوي نهصد و نود و نه كاروانسرا ساخته شده اما همه اين نهصد و نود و نه كاروانسرا جديد نيست بلكه تعدادي برسر جاي قبلي ها ساخته شده، برخي مرمت شده و تعدادي هم جديد ساخته شده‌ا‌ند. كاروانسراي دير گچين ازجمله كاروانسراهاي مرمت شده در اين دوره است.
اميدعلي صادقي در ادامه با اشاره به اينكه در ايران نمونه اي تا اين حد قدمت داشته و به اين شكل مانده است نداريم، افزود:« طبق مطالعات باستانشناسي كه اسناد آن هم موجود است اين اثر يك بناي ساساني است كه در دوره اردشير بابكان ساخته شده و به دژ كرت شير، كرت به معناي ساختن و بنا كردن و شير به مناي اردشير يا ديرجسين، جس به معناي گچ نام داشته است.»
وي يادآور شد:« سه عامل وسعت، قدمت و وجود جميع احتياجات مسافران مانند حمام، دستشويي و مسجد اين كاروانسرا از ديگر كاروانسراهاي ايران متمايز كرده و عنوان مادر كاروانسراهاي ايران را براي آن نهاده است.»
زمزمه‌هاي تغيير كاربري كاروانسراي ديرگچين كه باستان شناسان از آن به عنوان نمونه‌اي نادر در ايران نام مي‌برند پس طرح احداث جاده قم گرمسار كه از كنار گذر مي كرد، شنيده شد، اما متقاضيان تغيير كاربري توفيقي براي تصاحب اين بنا حاصل نكرده بودند چراكه لازمه واگذاري ابنيه تاريخي به بخش خصوصي نفيس نبودن آن بناست.
خاص‌ترين كاروانسراي ايران به اذعان بسياري از كارشناسان، به كميته تشخيص نفايس ملي رفت و براي واگذاري به سرمايه گذار غيرنفيس تشخيص داده شد. گفتني است اعضاي اين كميته بدون هيچ گونه آئين نامه و ضابطه‌اي راي به نفيس يا غيرنفيس بودن يك اثر مي دهند.
صادقي درباره دليل واگذاري مادر كاروانسراهاي ايران به بخش خصوصي گفت:« ويژگي ممتازي كه اين بنا را در كانون توجه سرمايه‌گذار قرار داد، واقع شدن آن در مسير قم به گرمسار است بطوريكه جاده كويري در حال احداث قم به گرمسار از صد و هشتاد متري اين كاروانسرا مي گذرد. با اتمام اين جاده مسافران چهارده استان با تردد در اين مسير از كنار اين كاروانسرا مي گذرند. ازسوي ديگر كاروانسرا ميانه اين جاده قرار دارد يعني چه از قم به گرمسار و چه از گرمسار به طرف قم حركت كنيد ازنظر مكاني استراحتگاه بسيار مناسبي است كه مسافران در آن توقف كنند.» http://www.chn.ir/news/?section=2&id=50465
|
