|
|
جشن جهانی
شدن سازه های آبی شوشتر به هم خورد
آب رودخانه‌ي «گرگر»
شوشتر در همان روزهايي كه قرار بوده برايش جشن
بگيرند، مملو از
زباله است و
از: آرش آقايي
سازه‌هاي آبي شهر شوشتر به عنوان دهمين ميراث جهاني ايران در فهرست سازمان يونسكو در سال هزار و سيصد و هشتاد و هشت به ثبت رسيد. به همين مناسبت قرار بود در روز پانزده آذر سال جاري هزار و سيصد و هشتاد و هشت و هم‌زمان با عيد غدير، جشني در اين شهر با حضور رييس جمهور برگزار شود كه نهايتا اين مراسم لغو شد.
عدم برگزاري جشن "ثبت جهاني سازه‌هاي آبي شوشتر"، بهانه‌اي است تا نگاهي به وضعيت گردشگري استان خوزستان بيندازيم كه همچون استان فارس و آذربايجان غربي، دو اثر ثبت شده جهاني را در دل خود جاي داده است.
كساني كه در صنعت گردشگري كشور فعال هستند مي‌توانند به ذهن خود رجوع كنند و اسامي شهرهايي همچون شوش، شوشتر، دزفول، مسجد سليمان، ايذه، شادگان، آبادان و خرمشهر و منابع گردشگري فرهنگي و طبيعي موجود در اين شهرها را به ياد بياورند. زيگورات چغازنبيل با قدمت سه هزار و دويست و پنجاه سال، تپه‌هاي باستاني متعدد هفت تپه، تپه‌ها و آثار تاريخي شهر شوش، نقش‌برجسته‌هاي ايلامي شهر ايذه، آثار باقي‌مانده از آتشكده‌هاي ساساني در مسجد سليمان، نقش برجسته‌هاي اليمائيدي در ارتفاعات سوسن، شهر تمام آجري دزفول و سيستم مهندسي منحصر به فرد آبشارها و آسياب‌هاي‌شوشتر، تنها بخشي از سايت‌هاي گردشگري اين استان به حساب مي‌آيند.
اگر كمي بينديشيم متوجه مي‌شويم كه انواع گوناگون فعاليت‌هاي گردشگري در اين استان قابل اجراست؛ از گردشگري جنگ در شهرهاي فكٌه و چزابه و شلمچه و سوسنگرد و خرمشهر و آبادان گرفته تا ماجراجويي در صخره‌هاي شگفت «لالي» و قايقراني در رودهاي پرخروش دز و كرخه و كارون.
اين استان پرآب‌ترين استان كشور محسوب مي‌شود و در شهرهاي دزفول، شوش، شوشتر، خرمشهر و اهواز، رودها از وسط شهر مي‌گذرند و مناظري پديد مي‌‌آورند كه در ديگر شهرهاي ايران كمتر مي‌توان نمونه‌اش را يافت. تنها در اين استان كشور است كه مي‌توان سوار بر كشتي شد و در رودها، از ميان شهرها عبور كرد.
تنوع غدايي و همچنين تنوع محصولات
باغي و كشاورزي (در اين استان خرما و
پرتقال و موز و برنج با هم
به عمل مي‌آيند) در شهرهاي خوزستان قابل توجه
است و در شهرهايي همچون
دزفول و بهبهان گل‌هاي زيبا و خوشبو نيز پرورش
مي‌يابند.
عشاير بختياري، قبايل عرب و
امتزاج اين دو، عرب-بختياري در شهرهاي مختلف
خوزستان حضور دارند و انواع
مراسمي كه شايد در هيچ‌كجاي ديگر كشورمان نامي
از آن‌ها نشنيده باشيم،
همچون مراسم «قهوه‌خوري» اعراب، در اين استان هنوز
كه هنوز است برگزار مي‌شود.
در خوزستان پل‌هاي مستحكم و
زيبايي از دوران ساسانيان تا پل‌هايي كه در
روزگاران معاصر ساخته
شده‌اند را در يك‌جا مي‌بينيم. در شهري همچون
خرمشهر و در كنار رود كارون
كه گام برداريم با يك رود-موزه مواجه مي‌شويم
كه در هر قدمي خاطره‌اي
نهفته است و بي‌روايت كسي، خود سخن مي‌گويد.
زمين خوزستان زادگاه گوزن زرد و
آسمانش جولانگاه عقاب‌هاي پرابهت و در
روزگاراني نه چندان دور،
دشت‌هايش ميزبان شير ايراني بوده است و اين خود
از تنوع زيستي خوزستان
حكايت مي‌كند.
با اين همه در بسياري از
گشت‌نامه‌ها (itinerary)
كه براي گردشگران ورودي
طراحي مي‌شود، نامي از
خوزستان نيست. هم‌وطنان هم براي سفر به اين استان
دچار ترديد هستند و
اطلاعاتشان در مورد خوزستان كم است. ظاهرا منابع
گردشگري موجود در اين
استان، جزو مقاصد اوليه گردشگري نيستند و اين در
حالي است كه شهري همچون
آبادان در دوران پيش از انقلاب، از لحاظ گردشگري
يكي از پررونق‌ترين شهرهاي
ايران بود.
حداقل براي هفت‌ماه از سال،
استان خوزستان مي‌تواند، يكي از مقاصد گردشگري
براي گردشگران داخلي و
خارجي باشد، با اين‌حال اگر همچون نگارنده در
روزهاي تعطيل آذرماه (يكي
از بهترين زمان‌ها براي سفر به خوزستان) به
شهرهاي اين استان سفر كنيد،
با گردشگران چنداني مواجه نمي‌شويد.
گويي هيچ تفكري براي رونق گردشگري در اين استان وجود ندارد و از طرفي براي حفظ ميراث طبيعي و فرهنگي تلاش چنداني صورت نمي‌گيرد. در «هفت تپه» مسيري براي بازديد گردشگران طراحي نشده و اين باعث مي‌شود كه گردشگران به آن‌چه بر رويش گام برمي دارند، توجهي نداشته باشند. نگارنده شاهد بودم كه حداقل پنجاه تن از دانش‌آموزان مدارس يكي از شهرهاي استان خوزستان كه با معلمانشان براي ديدار از چغازنبيل آمده بودند، بر بالاي زيگورات رفتند و بر روي آن با هياهوي بسيار مي‌دويدند.
آب رودخانه‌ي «گرگر» شوشتر در همان
روزهايي كه قرار بوده برايش جشن
بگيرند، مملو از زباله است
و به نقش‌برجسته‌هاي ايلامي ايذه كه بنگريم
ردپاي بي‌توجهي مردم و
مسوولين را به روشني در‌مي‌يابيم. خانه‌هاي زيباي
شهر آجري دزفول به حال خود
رها شده‌اند و جز چند خانه‌ي قديمي كه سازمان
ميراث فرهنگي، صنايع دستي و
گردشگري آن‌ها را مرمت كرده، بقيه به سوي
نابودي و زشتي پيش مي‌روند.
جالب اين است كه فعاليت انجمن‌هاي مختلف دوست‌داران محيط زيست و ميراث فرهنگي و انجمن‌هاي كوه‌نوردري و ادبي و ... در شهرهاي مختلف استان خوزستان به تناسب ديگر استان‌ها از جايگاه خوبي برخوردار است و هر كدام مي‌توانند براي معرفي سايت‌هاي طبيعي و فرهنگي گردشگري مفيد باشند ولي كماكان در گير و دار مشكلاتي هستند كه نحوه‌ي عملكردشان را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد.
كافي است به تالاب شادگان برويد و ببينيد كه با توجه به ظرفيت طبيعي موجود براي گردشگري، بهره‌‌ي چنداني نصيب مردم بومي نمي‌شود و فقري كه با درايت و به سادگي مي‌تواند ريشه‌كن شود، چگونه بر چهره‌ي كودكان همواره سيلي مي‌زند.
خلاصه اين‌كه، خوزستان يكي از غني‌ترين استان‌هاي كشور است كه نفت دارد و آب دارد و زمين دارد و از اين‌ها هم كه بگذريم از لحاظ گردشگري حداقل مي‌تواند هم‌رتبه با استان فارس قلمداد مي‌شود، با اين حال جاي افسوس و هزاران افسوس باقي است.
http://www.chn.ir/news/?section=1&id=32326
