محوطه ی تاريخی دوران صفويه آشغالدانی شده است

و دو سال پس از کشف پر سر و صدای آن سازمان ميراث ومسئولين اصفهان کمترين اهميتی به آن نمی دهند.

عکس و گزارش از: محمد مهدی حبیبی

 کميته بين المللی نجات پاسارگاد

www.savepasargad.com

  چهارشنبه بازار که یکی از بازارهای سه گانه ی پر رونق و محلی همایوشهر(سده پیشین) است، از زمانی اهمیت پیدا کرد که بخشی از سقف عصارخانه زیر زمینی چهارشنبه بازار در اسفند هشتاد و شش فرو ریخت و عصارخانه چهارشنبه بازار که متعلق به زمان صفویان است از زیر زمین نمایان شد. به زودی این خبر در میان مردم و مسئولین شهری پیچید و در 18/12/86 تارنمای chn.ir خبری خوشحال کننده زیر عنوان "کشف یک عصارخانه از زمان صفون" از زبان ایمان پیمان(نمايندگي ميراث فرهنگي صنايع دستی و گردشگري شهرستان همایونشهر اصفهان) درج کرد و آن اینکه:« طرح حفاظت از اين اثر ارزشمند به صورت اوژانسي و تعيين حريم تاريخي اين اثر ارزشمند با همكاري فرمانداري و شهرداري خميني شهر از اقدامات انجام شده در طي چند روز  اخیر است.» و در جایی دیگر از این گزارش آمده است:« كارشناسان با تحقيق و اثبات اينكه اين اثر تاريخي مربوط به دوره صفوي است نسبت به ثبت اين اثر ارزشمند اقدام كردند.»

     اما حتما در عکس ها که بیستم فروردین هشتاد و هشت گرفته شده می بینید که اورژانس حکومت برای میراث تاریخی ما چقدر دیر قرار است برسد و شاید هیچگاه این اورژانس به این اثر ارزشمند نرسد و همچنان عصارخانه چهارشنبه بازار در زیر باران و رفت آمدهای ماشین های سنگین باقی بماند.

     این عصارخانه در زیر بازاری است که از دیر زمان تا امروز محل کسب بازاریان محلی بوده است. به نظر می رسد که تا حدود چهل سال پیش در آن کار گرفتن روغن از دانه های روغنی برقرار بوده اما به دلیل آب افتادن در اين محل دیگر قابل استفاده نبوده و به همان حال رها شده است. شهرداری همايونشهر با وجود آگاه بودن از این عصارخانه زیر زمینی بارها بخش هایی از آنرا که فرو می رفت با خاک پر می کرد و روی آن آسفالت می کشید؛ به طوری که بخش بزرگی از 2-3 هزار متر مکعب آن ویران شده است و قابل بازسازی نیست. اما با فروریختن بخشی از سقف این عصارخانه مسئولین دیگر توان انکار این میراث تاریخی را نداشتند و به ناچار مجبور به اذعان اهمیت این اثر شدند و با هم رده خواندن آن با میدان نقش جهان و سی و سه پل اصفهان رفع تکلیف کردند و با آب تاب زیاد در تلویزیون و رادیو و نشریات محلی از طرح نگاهداری از این اثر و "تعیین حریم تاریخی" برای آن سخن گفتند.

     این محوطه ای که در عکس ها می بینید روزهای چهارشنبه پر از ماشین های باری بازاریان و اتومبيل های مردم خریدار می شود که خود وزنی بسیار سنگین به روی اين محل تاريخی  است. همچنین متاسفانه این حفره محل ریختن زباله های بازاریان شده است. ساخت و سازهای بلند دور این میدان هم یکی دیگر از مواردی است  که اين محل را مورد تهديد قرار می دهد. مردم محلی می گویند که تازه قرار است که دقیقا روی همان حفره ایجاد شده(یعنی همین محوطه بازی که در عکس ها می بینید) میدانی ساخته شود که بتواند خیابان شریعتی و منتظری را به هم برساند.

     بنا به گفته کارشناسان و مردم قدیمی محل این عصارخانه از میدان آزادی تا مادی گاردژ ادامه داشته و دقیقا همین مکانی که ریزش کرده به حالت میدانی برای این عصارخانه بوده است. بازار روی این عصارخانه که شامل حجره هایی برای فروشنده گان بوده به کل ویران شده و کوچکترین اثری از آن

 برجای نمانده است. اما به گفته آقای پیمانی :« عصارخانه داراي چندين طاق سالم و قابل مرمت است.»

     از زمان فروریختن و نمایان شدن این عصارخانه تلاش های زیادی در نشریات محلی ، دانشجویی و اینترنتی شهرستان شده است که مسئولین به داد این اثر تاریخی برسند، اما همچنان این اثر در معرض نابودی کامل است. مسئولین حتی از قرار دادن سرپوشی برای همین حفره چند متری خودداری می کنند و شاید منتظرند تا این اثر زیر آوارها مدفون شود و آنها بتوانند به راحتی خیابان کشی خود را آغاز کنند. پرسش من از مسئولین شهر (فرماندار،شهردار،مسئول میراث فرهنگی) و در نهایت از مسئولین میراث فرهنگی این کشور است که آیا نجات آثار تاریخی ما جزو شرح وظایف آقایان قرار ندارد؟ حالا که خود عصارخانه پس از قرن ها دهان باز کرده و از ما یاری می خواهد که او را برای آیندگان نگاه داریم، چرا شما اینقدر بی تفاوت هر روز از کنار آن رد می شوید؟ آیا شما فریاد نسل های گذشتۀ این شهر را که می خواهند در تاریخ بمانند و با نسل های آینده پیوند بخورند را نمی شنوید؟