توضيحی درباره واژه «مهشيد» در خبر «پل خواجو»
نوشتار آقاي دكتر سپنتا و نگراني ايشان در زمينه پاسداشت هويت ملي و دستاوردهاي كهن، همچون هميشه با ارزش و خواندني بود. افسوس كه چنين بي‌توجهي‌ها و سپردن كارها به دست اشخاص ناآگاه، موجب آسيب‌ديدگي بسياري از بناهاي باستاني ايران شده است. اميدوارم كوشش ايشان و ديگر دوستان عزيز اصفهاني، بزودي منجر به جلوگيري از چنين عمليات تخريبي شود. اينگونه اعمال به ويژه براي اصفهان كه خاستگاه بزرگترين معماران و هنرمندان ايران است، بسيار غم‌انگيز و تأسف‌بار است.
اما نكته ديگري كه در نوشتار آقاي سپنتا به ديده مي‌آيد؛ استفاده از واژه «مهشيدي» بجاي گاهشماري «قمري» است. در هر دانش و تخصصي، شماري واژگان خاص وجود دارند كه صرف‌نظر از معناي ظاهري آن، در معناي اصطلاحي ويژه‌اي بكار مي‌روند. دانش ستاره‌شناسي و گاهشماري ايراني، يكي از گسترده‌ترين و تخصصي‌ترين مجموعه واژگان علمي را داراست. تغيير يا بكارگيري واژه‌اي ديگر در اين زمينه، مانند هر رشته ديگري، منحصراً مي‌بايد توسط اهل فن همان رشته انجام پذيرد. براي مثال برخي دوستان واژه‌هاي گاهشماري يا سالنما يا سالشمار را بجاي تقويم بكار مي‌برند، در حاليكه هر كدام از آن واژگان در علم نجوم معناي خاص خود را دارد و بهيچوجه معادل با تقويم (كه محصول يك نظام گاهشماري) نيست.
مجموعه واژگان و زبان و ادبيات فارسي، همانند بناهاي باستاني، دستاورد و ميراث نياكان ماست. واژه «مهشيد» در نجوم ايراني و در ايران باستان، براي روز دوم هفته (يعني دوشنبه) و نيز براي نوعي گاهشماري «خورشيدي- مهي»، يا شمسي- قمري بكار رفته است و نه براي گاهشماري قمري.
اينكه هر يك از ما به خود اجازه دهد كه به تشخيص و خواست خود در بكارگيري و تغيير واژگان، ذوق و سليقه شخصي را بكار بندد، هيچ تفاوتي با عمل كساني ندارد كه به ذوق و سليقه شخصي خود در معماري پل شاهي اصفهان دست برده‌اند و هر دو به يك اندازه كاري نادرست هستند.
با احترام،
رضا مرادي غياث‌آبادي