مسئولين دولتی اجازه ساخت بيش از 60 مغازه را روی حريم درجه يک  سومين بنای بزرگ آجری جهان را داده اند

از: حسن ظهوري

ساخت و سازهاي اخير در عرصه شهر تاريخي سلطانيه و حريم درجه يک گنبد سلطانيه به حدي شدت گرفته است که احتمال آن مي‌رود اين اثر ميراث جهاني، در خطر پيوستن به فهرست ميراث در خطر يونسکو قرار گيرد.

"حسن محب علي"، مدير پايگاه ميراث فرهنگي و گردشگري گنبد سلطانيه در اين باره گفت: «مسئولان شهر سلطانيه طي مجوزي، اجازه ساخت بيش از 60 مغازه روي عرصه شهر تاريخي سلطانيه را داده‌اند. اين مغازه‌ها درست در حريم درجه يک گنبد سلطانيه ساخته مي‌شوند و جزء منظر فرهنگي اين اثر ميراث جهاني هستند. به همين علت مي‌توانند باعث پيوستن گنبد سلطانيه به فهرست ميراث در خطر شوند.»

اين مجوزها از سوي کميته‌اي متشکل از مديران پيشين و فعلي شهر سلطانيه و استان زنجان به شصت و چهار مغازه روي عرصه شهر تاريخي سلطانيه داده شده است.

شهر تاريخي سلطانيه به دوره ايلخاني مربوط مي‌شود و اکنون زير خاک مدفون است.

گمانه‌زني‌هاي باستان شناسي نشان مي‌دهد بقاياي اين شهر همراه آثار قابل توجهي در زير خاک مدفون مانده و مي‌توانند مورد مطالعه قرار گيرند.

بر اساس اين مجوز چندي پيش بخشي از شهر تاريخي گنبد سلطانيه که مملو از آثار است، به عمق دو متر و سطح وسيع خاکبرداري شد که با نمايان شدن آثار باستاني، مسئولان ميراث فرهنگي استان زنجان جلوي فعاليت خاکبرداري را گرفتند.

محب علي به خبرگزاری ميراث فرهنگی گفت: «اين خاکبرداري باعث شد بخشي از آثار ارزشمند دوره ايلخاني که به شهر سلطانيه مربوط مي‌شود از بين برود. در حال حاضر با پيگيري‌هاي انجام گرفته، محل خاکبرداري دوباره پر شده است اما همچنان ساخت و سازها ادامه دارد.»

وي گفت: «ما مدام در حال مبارزه با اين ساخت و سازها هستيم و چندي پيش هنگامي که کاميون ها آجر در عرصه شهر تاريخي سلطانيه خالي کردند، پيگيري‌ها بار ديگر آغاز شد و موفق شديم آجرها را از محل عرصه بيرون بريزيم.»

به گفته محبعلي هم اکنون مجوزها درست روي محوطه "طالبيه" و "مسجد جامع" داده شده است که دو محوطه بسيار مهم دوره ايلخاني در شهر مدفون سلطانيه محسوب مي‌شوند.

مدير پايگاه ميراث فرهنگي و گردشگري سلطانيه همچنين گفت: «پيگيري قضايي اين ساخت و سازها به سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري زنجان مربوط مي‌شود و پايگاه ميراث فرهنگي گنبد سلطانيه قادر به انجام اين کار نيست. ما مي‌توانيم به عنوان اطلاع دهندگان در اين زمينه فعاليت داشته باشيم که تا کنون تمام موارد نه تنها اطلاع داده شده که پيگيري هاي مکرري نيز شده است.»

گنبد سلطانيه هفتمين اثر ثبتي ايران در فهرست ميراث جهاني است که ارگ سلطانيه و منظر فرهنگي آن را دربر مي‌گيرد.

 بر اساس مصوبات دفتر ميراث جهاني يونسکو هرگونه تخطي در حريم درجه يک و منظر آسماني و فرهنگي آثار ثبتي مي‌تواند منجر به پيوستن يک اثر ميراث جهاني به فهرست ميراث در خطر شود.