يبانيه ها  |   آرشيو  پاسارگاد  |  آرشيو خبرها  |  مقالات   |   آرشيو هنر و ادبيات   |   آرشيو تاريخ  زدايي   |   ديداري ـ  شنيداري  |   |  تماس |  جستجو   پيوند به صفحه اصلی

آرش و تیرگان

 از استاد توران شهریاری

به مناسبت جشن تیرگان

از دوره های دور که دوران رازهاست

در هر زمان نشان ز نشیب و فرازهاست

گاهی فروغ و پرتوی از چاره سازهاست

گه نیز جای پای بهین پیشتازهاست

آرش نژاده ای ست دلاور از آن زمان

او داد آب و رنگ حماسی به تیرگان

گاه پگاه بود

روزی ز روزهای خوش تیرماه بود

آغاز تیر روز

زیبا و خاطره انگیز و دل فروز

البرز پر صلابت و با فّر و جاه بود

همراه با سپیده دمان فروغ مند

شد آشکار بر رخ خورشید نوشخند

ماندست از آن طلوع رهایی به یادها

فرمان مینوی اهورا به بادها

کای باد تندسیر

سبکباز

تیزرو

زین کوه زی کرانه جیحون روانه شو

تا تیر جان آرش فرخ تبار را

بر ساقه تناور گردوبُنی بلند

نزدیک مرو ، ساحل جیحون ، کنار رود

تا نیمروز گرم و دمان آوری فرود

آنگه سروش ، پیک اهورایی از سپهر

این گونه داد مژده به ایرانیان ز مهر

کز تیر سرنوشت که نیروی جان در اوست

زنجیر و بندهای اسیری و بندگی

از دست و پای ملتی آزاده وا شود

آن شهر ها که خصم از ایران زمین گرفت

بعد از فرود تیر ، ز توران جدا شود

اکنون برای زود رسیدن به این هدف

تیر افکنی ست گُرد و کمان گیر و جان به کف

« آرش » همان دلیر ترین پهلوان شهر

در راه جاودانی ایران فدا شود

جان حماسه پرور و شور آفرین او

با تیر سرنوشت به خاور رها شود

هان ، باد ، تیر آرشی از عشق و آتش است

فریاد دادخواهی گردی کمان کش است

پاسش بدار چون که در آن جان آرش است

آن روز های تار و غم انگیز و جان گداز

بخشی ز خاک اهورایی وطن

هنگام جنگ در کف دشمن فتاده بود

ایران به سان مام ز فرزند مانده دور

دلشادی و توان خود از دست داده بود

زان سوز و درد غمش را به خون نوشت

بر خط سرخ و بر ورق لاله گون نوشت

دوران جنگ بود

ایران دلش ز دوری فرزند تنگ بود

بهر وطن شکست ز بیگانه ننگ بود

چون مهد جم چراغ ره فّرو هنگ بود

این سرزمین تحمل خواری نمی کند

در تنگنای حادثه زاری نمی کند

با دشمن شناخته یاری نمی کند

از چند گاه پیش در آن روزگار تار

در راه سازشی که شود صلح برقرار

افراسیاب بود و منوچهر شهریار

بستند عهدی آن دو به آیین و استوار

پیمان چنان بخواست که تیرافکنی دلیر

پرتاب سازد از تبرستان به شرق تیر

هر جا که تیر آمد و بر هر کجا نشست

آن جایگاه مرز و حریم دو کشور است

« آرش » کنار قله البرز سربلند

با قامتی به هیات سرو فرازمند

در هاله ای  ز نور سحرگاهی سپند

برپا ستاده بود

در چله کمان غرور آفرین خویش

تیر از پی رهایی میهن نهاده بود

با یاد و نام نامی دادار مهربان

سربرفراشت زمزمه خوان سوی آسمان

با نیروی خدایی و افزونترین توان

تیر از کمان کشید

آن را نه از کمان که ز ژرفای جان کشید

تا تیر جان خویش به باد وزان سپرد

شد پاره پاره پیکر و افتاد و جان سپرد

جان عزیز را به ره آرمان سپرد

اکنون هزاره ها سپری شد از آن زمان

آرش حماسه ای ست به تاریخ جاودان

ایران بجاست همچو مه و مهر و آسمان

بادا هزاره های دگر باز در جهان.