|
|
يبانيه ها | آرشيو پاسارگاد | آرشيو خبرها | مقالات | آرشيو هنر و ادبيات | آرشيو تاريخ زدايي | ديداري ـ شنيداري | | تماس | جستجو پيوند به صفحه اصلی
19 شهريور 1387 (2547 سال پاسارگارد) 9 سپتامبر 2008 ============ کميته نجات پاسارگاد هيچ گونه وابستگی مذهبی و سياسي ندارد
بررسی دیدگاه های کارشناسان درباره پرونده متروی اصفهان
همشهریان اصفهانی و دوستداران میراث فرهنگی، با توجه به اهمیت و جایگاه ویژه شهر اصفهان که گنجینه ارزشمند و یکتای فرهنگ و معماری در جهان است ، بی گمان ایجاد مترو در این کلان شهر از ضروری ترین و مفیدترین خدمات جهت رفاه شهروندان و حفظ محیط زیست این شهر یگانه است . اما با توجه به ارزش های والای خیابان چهارباغ به عنوان یک اثر شناخته شده جهانی که در سال 1310 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است ، عبور مترو را از این مسیر به زیان محور تاریخی چهارباغ و آثار ارزشمندی چون مسجد و مدرسه چهارباغ می دانیم و با توجه به مستندات و نظرات مستدل کارشناسان که برخی از مهم ترین آن ها در زیر برشمرده می شود ، تاکید داریم که مسؤولان شورای شهر ، شهرداری و مجریان پروژه مترو باید هرچه سریع تر نسبت به توقف احداث مترو در خیابان چهارباغ اصفهان و بافت تاریخی شهر و استفاده از مسیر جایگزین اقدام نمایند.
گزیده ای از دلایل و نظرات کارشناسان در مورد اثرات زیانبار گذر مترو از چهارباغ اصفهان و ضرورت تغییر مسیر آن به شرح زیر است:
1- بی توجهی به مصوبه شورای عالی ترافیک :
مصوبه چهل و دومین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور درباره متروی اصفهان چنین است : « در خصوص امتداد مسیر قطار شهری اصفهان ، به استناد بررسی های صورت پذیرفته و سوابق موجود از جمله صورتجلسه سی و پنجمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور و نامه شماره 9190- 1/1 مورخ 24/ 9/ 81 رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور ، پیشنهاد شماره 46006/1 مورخ 5/9/81 شهردار محترم اصفهان ، متضمن اعلام نظر مشاور فرانسوس سیسترا در خصوص به صرفه و صلاح بودن امتداد یافتن مسیر قطار شهری اصفهان در زیر محور شهید شمس آبادی ، با ملحوظ داشتن جنبه های ترافیکی ، فنی ، اقتصادی ، اجرایی ، زیست محیطی ، و حفظ بافت فرهنگی – تاریخی هسته مرکزی شهر اصفهان تصویب شد.»
چنانچه مشخص است در این مصوبه به صراحت بر عبور مترو از" زیر محور شهید شمس آبادی" تاکید شده و هیچ اشاره ای به غرب خیابان چهارباغ نشده ، با این همه " عباس حاج رسولی ها " رئیس فعلی شورای شهر اصفهان در تاریخ 27/ 6/ 87 در گفت وگویی با ایسنا با صراحت و برخلاف مصوبه شورای عالی ترافیک گفت: « مصوبه شوراي عالي ترافيك مشخص كرده است كه مترو به سمت خيابان شمس‌آبادي، يعني غرب خيابان چهارباغ حركت كند؛ ولي منظور اين نيست كه به خيابان شمس‌آبادي وارد شود. »
پس از این اظهارات ، در همین مورد ، سياوش صابري مديركل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي در تاریخ 14/ 7/ 87 به خبرگزاری ایسنا گفت : « عبور مترو از چهارباغ عباسي در هيچ‌يک از مراجع سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تأييد و تصويب نشده است؛ ولي متأسفانه در نقشه‌هايي كه پس از درخواست‌ها، مكاتبه‌ها و خواهش‌هاي زياد و سرانجام حضور در محل براي گرفتن مدارك به‌دليل عدم پاسخگويي به سيستم استان اصفهان ملاحظه شدند ، روند انجام‌شده درباره مترو با مصوبه شوراي عالي ترافيك به هيچ عنوان سنخيت ندارد.»
همچنین، فريبرز دولت‌آبادي معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گفت‌وگو با ایسنا به تاریخ 7/7/87 گفت: « در سفري كه روز گذشته به اصفهان داشتيم، نقشه‌ها را گرفتيم. به‌نظر مي‌رسد كه نقشه‌هاي مترو اصفهان با مصوبه شوراي عالي ترافيك مغايرت دارند.»
2- پنهان کاری ها و پرده پوشی ها :
مهرداد كيهان‌فر، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اصفهان در تاریخ 6/7/ 87 در گفت و گویی با ایسنا درباره پرده پوشی های مسئولان مترو اصفهان از طرح های در دست اجرا و ممانعت از بازدید پروژه گفت : این سازمان چند بار در خواست بازدید از مسیر مترو را داشته ، ولی مسئولان قطار شهری اعلام می کردند که دستگاه خراب است و کار در دروازه دولت متوقف است در حالی که بنا برشنیده ها گویا در این مدت به کار خود ادامه می دادند. وی با اشاره به گذشت حدود یک سال از آخرین بازدید مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از مترو اصفهان ، ادامه داد: از مسئولان قطار شهری ارائه نقشه و مشخصات را درخواست کردیم که آن ها را به ما ندادند. چگونه وقتي قرار است، يك قطار زيرزميني شهري در منطقه‌اي ساخته شود، بدون مشخصات روي آن مي‌توان كار كرد و حتا اعلام مي‌شود كه اصلا طرحي در اين زمينه وجود ندارد؟ اگر اين عمليات، نقشه و مشخصات فني داشت، چند گروه علمي و فني آن را بررسي مي‌كردند كه مشخصات تونل از لحاظ فني چيست و ارتعاشات و ديگر مسايل آن بررسي مي‌شدند. در كشورهاي ديگر براي به انجام رساندن يك طرح چند سال روي آن كار مي‌شود و در مدت كوتاهي اجرا مي‌شود. در بحث‌هاي فني، مسايل متعدد و آيتم‌هاي مختلفي براي پاسخ به يك مسأله وجود دارند، بايد نخست مشخصات فني آن در مراجع علمي بررسي شوند و اگر مشخصات فني درست نباشند و بررسي‌هاي لازم انجام نشده باشند، در صورتي كه كوچك‌ترين مسأله‌اي براي بناها پيش آيد، آقايان چگونه مي‌خواهند جوابگو باشند؟ در قضيه مترو اصفهان نيز نخست بايد اين ملاحظات انجام مي‌شدند، درحالي‌كه وقتي از مسؤولان قطار شهري نقشه كتبي عبور مترو را مي‌خواهيم، آن‌ها اعلام مي‌كنند، هنوز نقشه آماده نشده است يا تأخير دارد. به عقيده من، با اين قايم‌موشك بازي‌ها نمي‌توان كار به جايي برد و به نفع كسي نيست، خيلي ساده‌تر از اين وضعيت مي‌توان كار را انجام داد.
در مورد همین پنهان کاری ها ، سياوش صابري مديركل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي در تاریخ 14/7/87 به خبرگزاری ایسنا گفت : عبور مترو از چهارباغ عباسي در هيچ‌يک از مراجع سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تأييد و تصويب نشده است؛ ولي متأسفانه در نقشه‌هايي كه پس از درخواست‌ها، مكاتبه‌ها و خواهش‌هاي زياد و سرانجام حضور در محل براي گرفتن مدارك به‌دليل عدم پاسخگويي به سيستم استان اصفهان ملاحظه شدند، روند انجام‌شده درباره‌ي مترو با مصوبه‌ي شوراي عالي ترافيك به هيچ عنوان سنخيت ندارد. صابري اظهار كرد: مكاتبه‌هاي متعددي با ما شده بود، مبني بر اين‌كه اساسا نقشه‌اي براي اين پروژه تهيه نشده، اگر اين‌گونه باشد جاي تعجب است كه چگونه بدون تهيه‌ي نقشه اين كار اجرايي شده است.
3- بی برنامگی در خرید لوکومتیوها :
مهرداد كيهان‌فر، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اصفهان در تاریخ 6/7/87 در گفت و گویی با ایسنا گفت: باید فرمول‌ها بررسي و مشخص شود كه اگر قطار از تونل مترو رد شود، چه وضعيتي پيش مي‌آيد. بايد به اين نكته توجه داشت كه مشخصات قطارهاي مختلف و سرعت آن‌ها متفاوت است و هريك تأثيراتي جداگانه دارند. درحالي‌كه تازه آن‌ها قصد خريد قطار را دارند، اگر از قبل نوع قطار مشخص بود، شايد ميراث فرهنگي راحت‌تر مي‌توانست در اين زمينه پاسخگو باشد كه چه تمهيداتي بايد انديشيده شوند. درحالي‌كه آن‌ها نازل‌ترين روش را انتخاب كرده‌اند.
در همین مورد، سياوش صابري مديركل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي در تاریخ14/7/87 به خبرگزاری ایسنا گفت : به‌لحاظ شهرسازي مسلما انجام پروژه‌ي مترو، حمل‌و نقل شهري را سبك مي‌كند؛ ولي اين‌كه چه آسيبي به اثر تاريخي مي‌زند، بايد سنجيده شود. هم‌چنين ابتدا فاصله، مشخصات فني و اجرايي، ويژگي لوكوموتيوها، مسايل حركت جمعيت، انتقال و جابه‌جايي‌ها در اين محدوده تاريخي بايد سنجيده شوند، سپس اقدام به اجراي آن‌ها كرد.
4- سخنان ضد و نقیض مسئولان میراث فرهنگی اصفهان:
به گزارش روزنامه كيهان در تاریخ 9 آبان 86 ، سعيد بكتاش ، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان اظهار داشت: ورود متروي اصفهان به چهارباغ عباسي حتي يك متر ممنوع است. وی در این مورد افزود: خبرگزاري دانشجويان ايران در خبري از قول رئيس شوراي اسلامي شهر اصفهان آورده است: «تونل مترو اصفهان يك مرتبه و با زاويه زياد به سمت شمس آبادي نمي تواند برود بنابراين با شيب ملايم به سمت اين محور حركت خواهد كرد كه ناگزير، بخشي از تونل مترو از زير خيابان و پياده رو چهارباغ عباسي عبور مي كند و نرسيده به مدرسه چهارباغ به محور شمس آبادي وارد مي شود. در نهايت نيز از ميان دو محور چهارباغ و شمس آبادي مسير خود را ادامه مي دهد». رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان با بيان اين مطلب كه تا اين لحظه عبور مترو از چهارباغ عباسي صورت نگرفته است، افزود: اگر خبر فوق به منزله زمينه سازي براي عبور مترو از قسمتي از چهارباغ عباسي باشد، بايد گفت: باتوجه به توافقات انجام شده عبور مترو از چهارباغ عباسي ممنوع است و با خاطيان به حكم قانون و وظيفه خودمان برخورد مي كنيم و جلوي تعرض را خواهيم گرفت.
فريبرز دولت‌آبادي معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نیز در تاریخ18/ 6/87 در گفت و گو با ايسنا گفته بود : متن مصوبه شوراي عالي ترافيك اين است كه مترو از زير چهارباغ عبور نكند. وی به شايعه‌هايي كه درباره عبور مترو از زير چهارباغ مطرح شده‌اند، اشاره نموده و گفت: پس از شنيدن اين شايعه‌ها و مكاتبه با وزير كشور و استاندار اصفهان، استاندار به قطعيت گفت كه مترو از زير چهارباغ عبور نكرده و مسير آن، همان مسير مصوبه شوراي عالي ترافيك كشور است . اگر بخواهند مترو را از چهارباغ عبور دهند، بايد دوباره مصوبه شوراي عالي ترافيك را تغيير دهند كه اين كار نيز امكان‌پذير نيست؛ ولي اكنون مطمئن هستيم و در واقع، استاندار اين اطمينان را داده كه مترو از چهارباغ عبور نكرده است.
ولی همین فرد ، در گفت‌و گو با ایسنا به تاریخ7/7/87 گفت: « در سفري كه روز گذشته به اصفهان داشتيم، نقشه‌ها را گرفتيم. به‌نظر مي‌رسد كه نقشه‌هاي مترو اصفهان با مصوبه شوراي عالي ترافيك مغايرت دارند.»
اما در فاصله زمانی نه چندان بلند و پس از فشارهای پیدا و پنهان برای تغییر رئیس سازمان میراث فرهنگی اصفهان ، احمد امين‌پور به روی کار آمد و هماهنگ با رئیس شورای شهر ، به یکباره دیدگاه های قبلی این سازمان را به فراموشی سپرد و از حفر تونل مترو در چهارباغ عباسي خبر داد.
احمد امين‌پور رييس جدید سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان اصفهان در گفت‌و گو با ايسنا به تاریخ7/7/87 گفت : تونل‌هاي مسير چهارباغ پايين حفاري شده‌اند و حفاري بخشي از چهارباغ بالا نيز انجام شده است. اكنون درحال حفر تونل در چهارباغ عباسي هستند؛ ولي مهم نيست كه مترو از چه مسيري عبور مي‌كند، بلكه مهم اين است كه به اندازه كافي فاصله مناسب را از خانه‌هاي تاريخي رعايت كند كه اكنون درحال بررسي اين فاصله‌ها هستيم !
5- بی توجهی به دیدگاه های کارشناسان:
سياوش صابري ، مديركل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي در تاریخ 14/7/87 به خبرگزاری ایسنا گفت : مترو اصفهان از چند جهت به آثار تاريخي محوطه‌ي چهارباغ عباسي آسيب وارد مي‌كند؛ يكي به آثار موجود در محوطه‌ي چهارباغ مانند آثار و بقاياي تاريخي كه اگر ايستگاه‌ها در محور چهارباغ ايجاد شوند، حفاري‌ها به آن‌ها صدمه خواهند زد و ديگري از جهت توزيع جمعيت در ايستگاهي كه قطعا در اين منطقه بايد ايجاد شود و جمعيتي كه به آن داخل يا از آن خارج مي‌شود. بايد ارتباط اين ايستگاه به‌لحاظ جداره‌سازي، نماسازي و منظر بصري با محور تاريخي چهارباغ سنجيده شود. وي تأثير لرزش ناشي از حركت واگن‌هاي مترو را روي سازه‌هاي تاريخي، مهم‌ترين عامل در اين قضيه دانست و ادامه داد: ممكن است، اين لرزش‌ها ملموس نباشند، ولي در فرآيندي چند ساله اين لرزش‌ها آسيب‌هايي را به سازه‌هاي تاريخي فرسوده وارد مي‌كنند.
مهرداد كيهان‌فر ، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان اصفهان در گفت‌وگو ايسنا به تاریخ15/ 7/87 گفت: بروز تنش‌ها هنگام حفر تونل مترو و ايجاد ارتعاش پس از حركت قطار، خطرهاي تهديدكننده بناهاي تاريخي‌اند. مدرسه چهارباغ، بنايي پير و فرسوده است كه هرچه از عمر اين بناي تاريخي بگذرد، تحمل تنش‌ها در آن كاهش مي‌يابد و خطرهاي بيشتري آن را تهديد مي‌كنند .وي ادامه داد: قطاري كه از تونل مي‌گذرد، سرعت‌هاي مختلفي دارد كه هر كدام از سرعت‌ها تأثيرهاي متفاوتي را بر ساختمان مدرسه‌ي چهارباغ مي‌گذارند. كيهان‌فر حركت قطار را با سرعت 40 كيلومتر تأثير‌گذار‌ترين سرعت بر پايه‌هاي مدرسه چهارباغ دانست. وي اجراي پروژه مترو اصفهان را با هدف رفع بارترافيكي شهر، يك اقدام غيركارشناسي دانست و افزود: مديران شهري اصفهان مي‌توانستند با عملكرد بهتري درباره مهندسي ترافيك، پروژه مترو را در مسير چهارباغ اجرا نكنند.
مهندس فرخ زنوزی ، مهندس معمار- شهرساز و مسئول تهیه طرح تفصیلی بافت تاریخی منطقه 1 و 3 اصفهان در همایش « مسیر مترو و بافت تاریخی اصفهان» درتاریخ 12 آذر 83 ، گفت : مسیر چهارباغ، با ضریب خطر جدی همراه است. در صورت انتخاب این گزینه، عمق زیاد تونل و مستحدثات مترو، زمان عملیات اجرایی، استفاده از انواع پیشرفته تجهیزات و هزینه های ناشی از آن باید مورد ارزیابی همه جانبه قرار گیرد.
مهندس جعفر کسائیان ، کارشناس ارشد سازه و کارشناس ارشد مدیریت ، در آن همایش گفت: مدرسه چهارباغ یکی از جالب ترین و کامل ترین بناهای تاریخی ایران است. عبور مادی فرشادی که درست از محور سر در ورودی، وارد مدرسه می شود به این مدرسه زیبایی و فرح بخشی خاصی می دهد. در صورت عبور مترو از خیابان چهارباغ، مترو باید از زیر این مادی و سازه ساروجی آن و از کنار سر در مدرسه رد شود که آثار آن در دو مرحله قابل بررسی است : الف- مرحله ساخت تونل: در این مرحله ارتعاشات حاصل از کارکرد دستگاه های حفار باعث لرزه های مخرب و به طور کلی ترک خوردن سازه می گردد. ب- مرحله ی بهره برداری: عبور تونل از کنار سر در مدرسه، باعث انتقال ارتعاشات حاصل از عبور واگن ها و لرزاندن این اثر تاریخی می شود و کم کردن این ارتعاشات هزینه های زیادی را در بر خواهد داشت.
خانم دکتر شهره خدابخشی شهرساز، مدرس دانشگاه و عضو هیات تحریریه ماهنامه " نما " نیز در این مورد گفت : افزایش قابل توجه رفت و آمد در ایستگاه های مترو باعث مخدوش شدن منظر و زیبایی چهارباغ به عنوان یک خیابان زیبا در مقیاس فرا ملی می شود. وی در مورد تاثیرات مترو اظهار داشت: تعلق خاطر شهروندان اصفهان به این خیابان به علت ویژگی های کاملا متمایز و منحصر به فرد این خیابان است و اضافه و یا حذف کردن هر عنصری بر شکل این محور تاثیر فراوانی به جا خواهد گذاشت. وی یکی از راه حل های مطرح شده را در عبور مترو از خیابان شمس آبادی بر شمرد.
مهندس احمد منتظر ، کارشناس ارشد معماری و عضو هیات علمی دانشگاه هنر و مدیر کل پیشین میراث فرهنگی اصفهان هم در مورد میراث فرهنگی در دو مسیر شرقی- غربی و شمالی- جنوبی شهر اصفهان در پاسخ به مسئولان سازمان قطار شهری که مدعی هستند در زیر بافت تاریخی اصفهان هیچ گونه اثر تاریخی وجود ندارد، اظهار داشت که در اصفهان نه تنها در روی زمین، در زیر زمین این شهر تاریخی آثاری مربوط به دوره های مختلف تاریخی وجود دارد. ایشان در حال حاضر حساسیت بحث بر روی محور شمالی- جنوبی قطار شهری و آثار باقی مانده در این محور را مساله اصلی دانست و گفت: اگر به آن توجه نشود بر اثر عبور قطار شهری از بین خواهند رفت: الف - چهارباغ پایین: از فلکه شهدا تا گذر پشت بارو در این محور حصار دیلمی قرار دارد. از این محل تا دروازه دولت محله های تاریخی دیلمی، سلجوقی، ایلخانی، تیموری و صفوی قرار دارد. در محل دروازه دولت حصار و باروی شهر که از اول خیابان چهارباغ عباسی عبور می کند و بقایای آن در زیر دروازه دولت باقی است. ب- چهارباغ : در ابتدای خیابان بقایای پی بنای بسیار با ارزش جهان نما ( اولین کوشک و کاخ مربوط به سفرای خارجی) قرار دارد. در دو طرف چهارباغ عباسی، هشت باغ مهم دوره ی صفوی وجود داشته است مانند باغ هشت بهشت. یک مادی سنگی بسیار زیبا در این محور وجود دارد. مدرسه چهارباغ و سر در زیبای آن وجود دارد. در انتهای مسیر چهارباغ عباسی پل تاریخی مادی نیاصرم هست. ج- چهارباغ بالا و هزار جریب : وجود بیست و سه باغ در طرفین چهارباغ بالا و باغ هزار جریب و مادی و کف سازی سنگی بسیار زیبا از ورودی باغ هزار جریب تا رودخانه. وی همچنین گفت : اینجانب در سال 1378 در پاسخ به نامه سازمان قطار شهری اعلام نمودم که قطار شهری باید از مسیر طیب، شمس آبادی و خیابان کمکی غربی چهارباغ بالا عبور نماید. حتی شورای عالی معماری و شهرسازی ایران هم این نظریه را به تصویب رساند و با حذف کمکی چهارباغ که درخواست سازمان قطار شهری بود موافقت نکرد. احداث این خیابان کمکی فقط پنج میلیارد تومان هزینه دارد. این در حالی است که چهارباغ هزار جریب هم می تواند به پیاده رو تبدیل شود، این طرح مدت سی سال است که در دستور کار یونسکو قرار گرفته و آن را قبول دارد. هنوز مسئولان قطار شهری اظهار ننموده اند که عبور این قطار از مسیر پیشنهادی چه ایرادی دارد. این مسیر در صد و پنجاه الی دویست متری مسیر چهارباغ قرار گرفته که ایستگاه ها می تواند در شرق آن قرار گیرد و به محور چهارباغ تاریخی نزدیک تر باشد.
مهندس مرتضی فرشته نژاد، کارشناس معماری و میراث فرهنگی با اشاره به سازه های بناهای تاریخی اصفهان و شبکه های زهکشی در زیر این بناها گفت: در صورت ایجاد نوسانات و ارتعاش، اتصالات ساختمانی از هم جدا شده و دیگر قابل اتصال نیست. پی ساختمان (فوندانسیون) مدرسه چهارباغ به علت گذر آب مادی محکم خواهد ماند و با قطع جریان آب و عبور مترو از چهارباغ تخریب این مدرسه قطعی خواهد بود. وی ضمن ابراز مخالفت عبور مترو از چهارباغ گفت: بناهای تاریخی اصفهان توان تحمل ارتعاشات ناشی از تردد مترو را ندارد. وی خواهان انحراف مسیر مترو از خیابان چهارباغ و گذر آن از خیابان شمس آبادی شد و تاکید کرد که این موضوع با اهمیتی باید مورد توجه تصمیم گیران امور عمرانی اصفهان قرار گیرد.
مهندس امین پور، مهندس معمار و عضو هیات علمی دانشگاه نیز گفت : اگر با عبور مترو از چهارباغ عباسی احتمال خطر برای مدرسه چهارباغ احساس شود، با عبور مترو از این خیابان مخالفیم. حتی اگر احتمال خطر برای مدرسه چهارباغ خیلی کوچک باشد، به دلیل این که خطر، خطر بزرگی است، ارزش ندارد که مترو از خیابان چهارباغ عبور کند.
مهندس محمدکوشافر، عضو هیات علمی دانشگاه و دبیر شبکه تشکل های غیردولتی زیست محیطی اصفهان هم در مورد میزان انطباق مترو اصفهان با توسعه پایدار گفت: توسعه پایدار تامین نیازهای کنونی مردم است.. وی در لزوم ارزیابی پیامدهای زیست محیطی، به ماده 105 قانون برنامه سوم توسعه اشاره کرد و گفت: دستورالعمل ارزیابی این مولفه عبارتند از: بررسی اثرات پروژه بر توسعه شهری، توریسم، زیبایی شناسی، هیدرولوژی و غیره می باشد و مطالعات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی با ارزش های برابر به کار گرفته شود. اما در زمینه طرح مترو، تمرکز مطالعات بر روی مولفه اقتصادی بوده و در خصوص دو مولفه دیگر کارشناسی جامع علمی انجام نشده است، در هر حال انتخاب چهارباغ ضعف غیرقابل انکار این کارشناسی را اثبات می کند. بنابراین پروژه مترو به سمت ناپایداری میل می نماید.
مهندس سید هادی میرمیران، معمار، شهرساز، مدیر عامل مهندسین مشاور نقش جهان- پارسی و مدیر طراحی طرح های جامع منطقه اصفهان، طرح جامع شهر اصفهان، طرح تفصیلی شهر اصفهان و طرح جامع ناحیه اصفهان نیز گفت: از نظر اینجانب مناسب ترین گزینه های مطرح شده، انتخاب خیابان شمس آبادی است که به تایید بالاترین مراجع کارشناسی و تصمیم گیری قانونی کشور هم رسیده است. امیدوارم مدریت محترم سازمان قطار شهری اصفهان هم با تکیه بر اصل پرهیز از پذیرش خطرات احتمالی آتی و در حمایت از نظر دلسوزان به میراث طبیعی و تاریخی اصفهان در زمینه تعیین مسیر جایگزین برای عبور قطار شهری از زیر خیابان چهارباغ اتخاذ تصمیم نمایند.
دکتر محمد علی دادخواه ، درباره اهمیت میراث فرهنگی خیابان چهارباغ عقیده دارد : در دو سوي خيابان ، آثار ارزشمندي وجود دارد كه در پهنه گيتي يگانه است. كاخ هشت بهشت متعلق به حدود پانصد سال قبل است و در يك محوطه هشت ضلعي احداث شده كه هر يك از اتاق هاي آن نيز هشت ضلع دارد بر پايه اين پندار كه بهشت، هشت در ورودي دارد. دو ديگر بناي ارزشمند بازارچه بلند است كه به نحو چشم نواز و دل انگيزي فرهنگ و شكل داد و ستد قرن ها پيش را در نهايت انسجام و استحكام در مقابل چشمان ما به نمايش گذاشته است. اين بازار تجارتي در مقابل طوفان قرن ها ايستاده و خم به ابرو نياورده است. سه ديگر، بناي پر شكوه و بي همتاي مدرسه چهار باغ است كه معماران آن را موزه انواع كاشي هاي معرق و خشتي نام نهاده اند كه بيانگر هنر و ذوق و تبحر و تخصص كاشي تراشاني است كه عاشقانه به لطف و مهر به آجر خشك و خشن، روح و لطافت بخشيده اند و نقش و نگارهاي چيني بديع بر روي آن ترسيم كرده اند به نحوي كه اعجاب هر بيننده اي را بر مي انگيزد. در ديوارهاي بيروني اين بنا با نظم و ترتيب ويژه، ساختارهاي كوچك آراسته بنا كرده اند كه قرينه سازي و تناسب آن هر تماشاگر را مبهوت مي دارد و همه بر اين قولند كه زيباتر از آن چه تعبيه شده نمي توان ساخت. به غير از اين موارد باستاني در غرب خيابان چهار باغ ساختمان سابق هتل امريكن است كه به دوران جنگ جهاني اول بر مي گردد. اين ساختمان هم از لحاظ تاريخي و هم از لحاظ معماري ارزشمند است و بايد در حفظ آن كوشيد. همه اين آثار بي نظير و ظريف در كنار هم به گونه اي است كه چهار باغ و آثار اطراف آن را به عنوان يك مجموعه ميراث فرهنگي و طبيعي بشري نشان مي دهد و تكليفي عظيم را بر دوش همه انسان هاي آزاده و فرهنگ مند مي گذلرد؛ زيرا با توجه به ماده 27 اعلاميه جهاني حقوق بشر كه نگهداري و حراست از اين آثار در زمره حقوق بشر آمده و در نهايت به عنوان ميراث مشترك فرهنگي محسوب شده، هر انساني حق دارد براي پايداري، استواري و نگهداري آن تلاش كند.
پیگیری حقوقی پرونده :
بررسی دیدگاه های کارشناسان مختلف بیانگر تاثیرات مخرب گذر مترو از محور تاریخی چهارباغ اصفهان بر میراث فرهنگی است و این در حالی است که بنا به نظر حقوقی دکتر محمد علی دادخواه ، حقوق دان و وکیل بیش از 1500 تن از شاکیان این پرونده ، وفق ماده 560 قانون مجازات اسلامي ، تخريب و تهديد ميراث فرهنگي در زمره فهرست عناوين كيفري ذكر شده است. همچنین طبق منشور بين المللي حفاظت و مرمت يادمان ها و محوطه ها ( معروف به منشور ونيز )، منشور حفاظت از شهر ها و مناطق شهري، منشور بين المللي مديريت باستان شناسي و بالاخره منشور حفاظت از باغ هاي تاريخي ( معروف به منشور فلورانس ) مصوب شوراي بين المللي و بناها و اماکن و با عنایت به ماده 15 میثاق حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و با توجه به الحاق ايران به ميثاق فوق الذکر در ارديبهشت 54، چون خیابان چهارباغ يك يادمان تاريخي است وفق منشور ونيز بايد محافظت شود و حراست از آن تحت هدايت و مراقبت هاي ويژه انجام پذيرد. وفق اين منشور بايد از هر اقدامي كه به اصالت طرح و بخش هاي اين محور خسارت وارد سازد جدأ پرهيز شود. همچنین برابر ماده 10 منشور ايكوموس در هر كار مرمت و بازسازي بايد همه عناصر تشكيل دهنده آن از تخريب و خسارت مصون باشد و به يكپارچگي و كليت آن آسيب نرسد و در ماده 23 اين منشور آمده است كه مقامات مسئول موظف اند طبق نظر كارشناسان ذي ربط عمل كنند؛ زيرا اين آثار يكي از جلوه هاي ميراثي است كه بقاي آن به دليل ماهيتي كه دارند نيازمند توجه بسيار از ناحيه متخصصان و مديران مسئول است.
اما پس از ابلاغ دستور قضايي تعطيل و توقف طرح عبور قطار شهري از چهارباغ ، زمزمه هايي حاكي از ادامه عمليات به گوش مي رسيد كه از طرف مسئولان تكذيب مي شد و مديران ميراث فرهنگي اعلام داشتند عبور قطار مضر به منافع و مصالح ابنيه و آثار باستاني و ميراث فرهنگي و طبيعي محدوده چهارباغ است ؛ به گونه اي كه معاونت سازمان ميراث فرهنگي كشور به خبرنگاران آن اعلام كرد با توجه به نظريه گروه منتخب استادان دانشگاه صنعتي اصفهان كه صراحتا عبور قطار شهري را براي چهارباغ زيانبار اعلام كردند و با توجه به مصوبه شوراي عالي ترافيك كشور كه مخالف عبور قطار شهري از چهارباغ است و به مردم اطمينان داد كه چنين امري رخ نخواهد داد. حال با توجه به اين كه برابر ماده 8 قانون آيين دادرسي مدني هيچ نهاد دولتي نمي تواند حكم دادگاه را تغيير دهد يا از اجراي آن جلوگيري كند و نظر به اين كه در فلسفه تفكيك قوا پيوسته قواي تميزي مرجح بر قوه مقننه و مجريه است و قواي مجريه به هيچ وجه حق گريز و تخطي از تصميمات آن را ندارد و نظر به اين كه ويژگي خاص تصميم قضايي ، ضمانت اجرا و تحقق عمل به آن است و نظر به اين كه كثرت شاكيان و كشش مردم به عدم عبور چهارباغ مسلم و محقق است و نظر به ماده 42 آيين دادرسي كيفري که بیان می دارد : مقامات رسمی و ضابطین دادگستری موظف اند دستورات دادرسان و قضات تحقیق را فوری و به موقع اجرا گذارند ، متخلف از این ماده به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد . لذا عبور مترو از چهارباغ يك جرم علني و خسارت مسلم است كه متاسفانه رييس شوراي شهر و رييس ميراث فرهنگي به اتفاق هم آن را اعلام و تاييد كرده اند.
با توجه به نظریه قوه قضاییه که پیگیری این مورد را در زمره امر به معروف و نهی از منکر دانسته و با توجه به ماده 27 اعلامیه حهانی حقوق بشر و ماده 15 میثاق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و با توجه به ماده 8 قانون آیین دادرسی مدنی وبا توجه به اصل 82 قانون اساسی و همچنین اصل 159 قانون اساسی که احقاق حقوق مردم را تکلیف دادگستری و دادگستری را مرجع رسمی رسیدگی به تظلمات دانسته است و با عنایت به ماده 27 کنوانسیون وین مصوب می 1369 که در موضع ترجیح معاهدات بین المللی بر قوانین داخلی است و نظر به این که ماده 560 قانون مجازات اسلامی هر کس را که مبادرت به تخریب میراث فرهنگی بنماید ، مجرم تلقی نموده و نظر به این که برابر منشورهای فلورانس و ونیز حراست این آثار با توجه به ماده 9 قانون مدنی ایران در زمره حقوق شهروندی است باید همه عاملان ، مباشران عبور مترو از چهارباغ را در یک دادگاه علنی محاکمه کنیم تا در یک رسیدگی عادلانه و منصفانه به جرایم آنان رسیدگی شود تا از این پی کسی چنین گستاخ و قانون شکن نشود که دستور مقامات قضایی را نشنیده انگارد و منافع ملی و میراث بشری را مورد تجاوز قرار ندهد./.
