شاهرخ رزمجو باستانشناس و پژوهشگر دوره هخامنشی:
اين حكم عليه تاريخ يك ملت و حكم حراج بخشي از تاريخ بشر است
اين اشيا اموال دولتي نيستد كه بتوان آنها را مصادره و در مسایل سياسي وارد كرد. آنها ثروت ملت‌هاست و هيچ كس جز آن ملت مالكشان نيست
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه هنر:«اگر حكم حراج گنجينه اشياي تاريخي ايران كه بخشي از تاريخ بشر است قطعي شود، هيچ يك از موزه‌هاي بزرگ دنيا نمي‌توانند حافظ اموال تاريخي خود باشند.»
شاهرخ رزمجو باستانشناس و پژوهشگر دوره هخامنشي با اشاره به راي دادگاه فدرال آمريكا به حراج آثار تاريخي ايران در دانشگاه شيكاگو به ميراث خبر گفت:« حكم قاضي آمريكايي از عرف بين‌المللي به دور است. اموال فرهنگي مقوله‌اي جدا از موضوعات و تصفيه‌هاي سياسي كرد. اين اشيا شركت‌ها و اموال دولتي نيستد كه بتوان آنها را مصادره و در مسائل سياسي وارد كرد. آنها ثروت ملت‌هاست و هيچ كس جز آن ملت مالكشان نيست. اگر حكم حراج اجرا شود هيچ يك از موسسه‌هاي پژوهشي سراسر جهان تضميني براي نگهداري اموال تاريخي ندارند. »
وي ادامه داد :« موسسه شرق‌شناسي دانشگاه شيكاگو يك مركز علمي است و علاقه‌اي ندارد آثاري را كه به صورت امانت در اختيار دارد را حراج كنند. با رد دادخواست دانشگاه شيكاگو در مورد اماني بودن اين آثار در آمريكا نه تنها هيچ كشوري اجازه ارسال آثار فرهنگي خود را به خارج از كشور و مراكز پژوهشي صادر نمي‌كند،بلكه ديگر هيچ يك از موزه‌هاي بزرگ دنيا نيز نمي‌تواند حافظ آثار تاريخي دنيا باشند. از اين به بعد هر كسي در هر كشوري كشته شود، خانواده‌اش مي‌توانند عليه ميراث ملي مردم آن كشور اقامه دعوا كنند و در خواست حراج آثار فرهنگي دنيا را بكند.»
به گفته رزمجو اين حكم بر عليه تاريخ يك ملت و حكم حراج بخشي از تاريخ بشر است.
گنجينه باستاني ايران شامل هزاران لوح گلي باستاني حاوي اطلاعاتي در مورد زبان‌ها و زندگي روزمره مردم در دوران هخامنشي است. شاهرخ رزمجو برروي بخشي از اين الواح كه به ايران
بازگردانده شده، مطالعه كرده است. وي درباره خصوصيات آنها توضيح داد:«اين الواح ده ها هزار لوح گلي از اسناد اداري دوران هخامنشي هستند كه در سال 1933 توسط پرفسور هرتسفلد در تخت جمشيد و از حفاري‌هاي باروي آن به دست آمده است.»
به گفته اين پژوهشگر اطلاعات روي اين الواح سياسي نيستند:«اين الواح بخشي از اسناد اداري و مالي دوره هخامنشيان است و اطلاعات مهمي در باره وضع اداري مالي و پرداخت‌هاي دولتي، حقوق‌ها و پرداخت‌هاي دوره هخامنشي به دست مي‌دهد.»
رزمجو به برخي از مطالب مندرج برروي الواحي كه خوانده شده اشاره كرد:« حقوق و دستمزد كارگران و كارمندان دولتي، پرداخت دستمزد به مادراني كه بچه كوچك دارند، هديه به خدايان و پرستشگاه‌ها ؛ مبالغي به دستگاه‌هاي اداري و ... از نكاتي است كه در ترجمه اين الواح به دست آمده است. از نكات مهمي كه در خلال مطالعه اين الواح به دست آمده؛ اين است كه در دوره هخامنشي كسي به بيگاري گرفته نمي‌شد و برده نداشتند. همچنين مي‌توان به سيستم اداري ايران در دوره هخامنشي پي برد و گردش مالي 2500 سال پيش كشور را مطالعه كرد.»
اين الواح در سال 1934 به درخواست دانشگاه براي مطالعات بيشتر به صورت اماني از ايران خارج شد:«اين اشيا براساس توافقي كه بين ايران و دانشگاه امضا شد،خارج شده‌است . براساس عرف رايج در آن زمان دانشگاه مي‌توانست تعداد اندكي از آثار را براي خود بردارد و بيشتر آثار را به هم به صورت اماني نگه داري و پس از پايان مطالعات به ايران بازگرداند. كارشناسان دانشگاه شيكاگو اين الواح را طبقه بندي و مرمت كرده‌اند. حدود 35 هزار قطعه از اين اشيا را كه خيلي خرد و قابل بازسازي نبود در دهه سي به ايران بازگردانده شد، كه در موزه ملي نگهداري و مطالعاتي نيز بروي اين‌ها انجام شده است. 300 قطعه ديگر نيز دو سال پيش با تلاش موزه ملي بازگردانده شد. در همان زمان نيز براساس قوانين دولت آمريكا بازگشت اين اشيا غير ممكن بود اما دانشگاه شيكاگو و اقاي گيل ستاين توانستند، اين اشيا را به ايران بازگرداند.»
وي با اشاره به اين نكته كه اين مطالب از مطالعه ترجمه بخش كمي از اين الواح به دست آمده است؛ افزود:« حدود 20هزار قطعه از اين الواح همچنان ناخوانده مانده است. قطعا در لابه‌لاي اين آثار مي‌توان به نكات مهم‌تري دست يافت. تعداد كمي از آن ها خوانده و نتيجه آن مشخص شده است. بخش كمي هم خوانده شد ولي نتايجش هنوز اعلام نشده‌اند .»
رزمجو يكي از دلايل كندي پژوهش برروي اين الواح را تعدد آنها دانست:« در حال حاضر پژوهش برروي نقش مهرهاي اين الواح آغاز شده است كه كار بسيار مهمي است. بسياري از اين مهرها از بين رفته اند اما نقش‌هاي باقي مانده آنها مي تواند گوشه‌اي از هنر عظيم هخامنشي را به نمايش بگذارد. خروج اين اشيا از شكل كنوني و حراج آنها باعث توقف كامل مطالعه برروي اين اشيا مي‌شود. »
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ ۱۳۸۵/۴/۱۳
http://www.chn.ir/news/?section=2&id=32346