ديگرباره به آستانه ی روز کوروش بزرگ، روز صدور منشور او، رسيده ایم؛ تنها روزی از تاریخ سرزمین مان که بزرگداشت شخصیتی به شکلی خودجوش و از سوی مردمان، و نه از سوی هیچ دولت و حکومتی، به شکلی گسترده برگزار می شود. 

          انسان ایرانی، اگرچه اکنون، از نظر سیاسی و از نظر حقوق بشری، در یکی از دوران های سخت تاریخ خود زندگی می کند، و با این که حتی برخی از ارزش ها و موهبت هایی را که مردمان در دوران باستانی خود داشتند از دست داده و با چشم حسرت به آن گذشته ی دور می نگرد، اما بخوبی به اين واقعيت نيز آگاه است که نمی توان تنها با معیارهای آن دوران ها زندگی کرد. انسان امروز هزارها سال را همراه با مهم ترین و سخت ترین تجربیات بشری از سر گذرانده، و جهانی را ساخته که با همه ی دردها و مشکلاتی که هنوز گريبانگير آن است افتخار می کند که بر تارک قوانین جهانی اش اعلامیه ای می درخشد که نام «حقوق بشر» را دارد.

          و به دلیل درک همين «حقوق بشر»، به معنای امروزی اش، نيز هست که خواسته های او، با دوران باستان و قرون وسطی و حتی با یک قرن پیش تفاوت هایی شگرف کرده. اما هیچ کدام از این تفاوت ها سبب نمی شود که مردمان جهان وامدار بزرگانی نباشند که نخستین سنگ های بنای این گونه ارزش ها را ریخته اند.

          و در پهنه ی تاريخ جهان یکی از این بزرگان کوروش بزرگ است که به عنوان مهم ترین چهره ی سیاسی همه ی تاریخ ایران شناخته می شود.

 اکنون، همانگونه که ناپلئون برای فرانسوی ها، ابراهام لینکن برای آمریکایی ها، ژولیوس سزار برای ایتالیایی ها، اسکندر برای یونانی ها، مهاتما گاندی برای هندی ها و ... و ... نماد ملی هستند،  کوروش بزرگ نیز نماد ملی ایرانیان است.

          طبیعی است که این نمادهای ملی بر اساس درک زمانمند مقتضيات دورانی که در آن زیسته اند قضاوت می شوند، نه بنا بر آنچه درک دوران ما را می سازد. آن ها هر کدام در چارچوب وضعیت زمانه ی خود دهش هایی ماندگار به مردمان سرزمین شان هدیه کردند. اگر سزار به خاطر دولتمداری، اسکندر به خاطر شکست ناپذیری، مهاتما گاندی برای مبارزه با استعمار، آبراهام لینکن برای پیشنهاد لغو برداری، و معدود رهبرانی دیگر در تاريخ سیاست سرزمین هایشان ماندگار شده اند، کوروش بزرگ نیز به دلایلی چند که مهم ترین آن منشور اوست برای ایرانیان چهره ای عزیز و ماندگار است. خوشبختانه او از معدود رهبران سیاسی تاریخ است که به خاطر فرامینی چون «آزادی مذهب، لغو بیگاری، انتخاب محل سکونت» مورد تحسین باورمندان به حقوق بشر جهان نیز می باشد.

          درباره ی کوروش بزرگ تاریخ نگاران از دوران کهن تا امروز مطالبی نگاشته اند. آنها که بیشترشان هم غیر ایرانی بوده اند، با هر ایراد و انتقادی که به او داشته اند، دو نقش مهم او را ستوده اند، یکی نقش سیاسی و رهبری او، و ديگری نقش «انسانمدارانه» اش که در منشور گرانقدرش بيانی جهانی يافته است.

          و هفتم آبان، 29 اکتبر، روزی است که کوروش بزرگ، در آستانه ی ورود به بابل، به انتشار مفاد همین منشور فرمان داده است و ما اکنون بخاطر آن فرمان است که چنین روزی را گرامی می داریم.  

          متأسفانه اما، حکومت اسلامی مسلط بر کشورمان، بيگانه وار هیچ اهمیتی برای بزرگان تاریخی ما قایل نیست و حتی تحمل بزرگداشت این روز بزرگ و تاریخی را از سوی مردمان ندارد؛ چنانکه امسال نیز در آستان فرا رسيدن سالگشت روز کوروش، با صدور اعلاميه ای رسمی عملاً فعاليت تورهای مسافرتی به پاسارگاد را ممنوع کرده است.

          اما اين حکومت غافل از اين واقعيت است که اکنون، بخاطر شناختی که مردمان ما نسبت به کوروش بزرگ پیدا کرده اند، او دیگر تنها ساکن خاک کهن پاسارگاد نیست. جای او اکنون در همه جای ایران است. هر دری را ببندند در دیگری برای دیدار او و برای بزرگداشت و تحسین او باز می شود. زيرا اکنون ايرانيان دانسته اند که بزرگداشت روز کوروش، بزرگداشت انسان خردمندی است که 2500 سال پیش، یعنی در زمانه ی حاکمانی تکيه زده بر بیداد و تبعیض، فرمان استقرار  آزادی هایی را داد که می توانست، و هنوز می تواند، دیوارهای تبعیض و بیداد را فرو ریزد.

           برگزاری روز کوروش بزرگ، تنها یک حرکت ملی نیست، یک حرکت انسانی است.

          روز کوروش بزرگ، روز صدور منشور او بر همگان خجسته باد

          با مهر و خرمی

          شکوه میرزادگی

از سوی بنیاد میراث پاسارگاد