بازار قیصریه کرمان را مرمت کرده برای هر دیوار و گوشه گوشه اس و حتی درب هایش خاطره دارد، سنگ هایش را از از یک جا آورده و چوبهای درش را از یکی از روستاهای یزد، توانسته کاسبان بازار را هم صدا کند و با پرداخت سهم هر حجره هزینه مرمت بازار را تامین کرده اند، برج ساعت بازار را هم با هزینه شخصی مرمت کرده و در تمام سالهایی که برای مرمت این بازار بزرگ شبانه روز کار کرده هیچ ارگانی کمکش نکرده است، با وجود تمام نامهربانی هایی که از سوی دستگاه های متولی دیده اما وقتی در چشمانش نگاه کنی عشق به تاریخ کرمان را می بینید، تحصیلاتش در خصوص مرمت و باستانشناسی نیست اما مطالعات گسترده ای در این خصوص دارد، و دلش برای تاریخ و بناهای تاریخی کرمان می تپد.
حسین ودیعتی تنها به بازسازی قیصریه دل خوش نکرد و پا را فراتر گذاشت، دقیقا در مجاور این بازار یک حمام بسیار زیبا به نام ابراهیم خان وجود داشت که به دلیل عدم توجه متولیان این بنا و همچنین عدم مرمت توسط میراث فرهنگی نیمه ویرانه شده بود.
ودیعتی کار مرمت این بنا را هم شروع کرد، هر چند اکثر حمام های تاریخی در کرمان بعد از مرمت به سفرخانه تبدیل می شوند اما قرار شد این حمام به موزه قدیمی ترین دست سازهای طلا و نقره استاد کاران قدیمی کرمان تبدیل شود.
هر چند اکثر حمام های تاریخی در کرمان بعد از مرمت به سفرخانه تبدیل می شوند اما قرار شد حمام ابراهیم خان به موزه دست سازهای طلا و نقره استاد کاران قدیمی کرمان تبدیل شود
چند ماه قبل وقتی برای وارد این حمام شدم ده ها استاد کار معماری تاریخی و کارگران ماهر در حال فعالیت در بخش های مختلف بنا بودند. چند ماه از آن روزها گذشت و روزهای پر نوسان اقتصادی را سپری کردیم و مصالح ساختمانی به خصوص مصالح تخصصی بخش مرمت به شدت افزایش قیمت یافت در این مدت بسیاری از پروژه های بخش خصوصی راکد ماند اما جالب اینکه مرمت این بنا متوقف نشده بود و چند روز قبل استاندار کرمان، مدیرکل اوقاف استان کرمان به عنوان متولی بنا و مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان به عنوان اداره تخصصی مرمت بناهای تاریخی از حمام ابراهیم خان که مرمتش به پایان رسیده بود بازدید کردند.
تعداد افراد کت و شلواری که برای مرمت این بنا یک آجر هم جابجا نکرده بودند بسیار بیشتر از کارگرهایی بود که چند ماه قبل مشغول کار در حمام ابراهیم خان دیده بودم. دیگر آن نگاه های نگران در صورت ودیعتی دیده نمی شد و خوشحال بود که علیرغم تمام بد عهدی هایی که حتی تا همین چند روز قبل هم ادامه پیدا کرده بود توانسته بود با هزینه ۴ میلیارد تومانی حمام را استحکام بخشی و مرمت کند.
ودیعتی با شوق تمام کارهایی را که طی دو سال در این مکان انجام داده بود را سعی داشت طی چند دقیقه برای استاندار کرمان که گویا یکی از حامیان ودیعتی است بیان کند.
حالا پای حرف و درد دل این مرد عاشق میراث فرهنگی می نشینیم. وی به مردم می گوید: منتظر مسئولان و بخش دولتی نباشید برای مرمت و شناساندن تاریخ و فرهنگ و هنر سرزمینمان خودمان باید آستین را بالا بزنیم.
بدعهدی دستگاه متولی انگیزه مردم را از بین می برد
وی می گوید: دو سال برای مرمت این بنا تلاش کردم و سعی کردم از مجرب ترین استاد کاران استفاده کنم و در این دو سال ۵۰۰ تن خاک که در این حمام روی هم تلنبار شده بود را گونی گونی از بازار شبانه خارج کردیم بدون اینکه یک روز بازار تعطیل شود.
ودیعتی می گوید: ۴ میلیارد تومان از حساب شخصی هزینه کردم و هیچ کمکی از سوی اوقاف و میراث فرهنگی دریافت نکردم و دو میلیارد هم باید برای تجهیز موزه هزینه کنم که بخشی از این مبلغ را با تکیه بر اعتبار خودم وام گرفتم.
۴ میلیارد تومان از حساب شخصی هزینه کردم و هیچ کمکی از سوی اوقاف و میراث فرهنگی دریافت نکردم و دو میلیارد هم باید برای تجهیز موزه هزینه کنم
وی بیان کرد: هر چند هیچ کمکی از سوی مسئولان نشد متاسفانه در روزهای انتهایی مرمت اختلافاتی با اداره اوقاف ایجاد شد که در نهایت با درایت اوقاف تهران به خصوص امور حقوقی مشکل رفع شد، ظاهرا اوقاف کرمان اعتقادی به این کار نداشتند و همین امر باعث شد کار حدود دو ماه تعطیل شود من حتی حاضر بودم کار را با همین وضعیت تحویل دهم و دیگر کار را ادامه ندهم، فردی مثل من دنبال شهرت و یا نتیجه خاصی نیست فقط این را می خواهم که حداقل کاری که می کنیم زیر سوال نرود.
این فعال میراث فرهنگی گفت: متاسفانه ما چیزهایی که جلوی چشممان است را نمی بینیم دهها بنای تاریخی مانند حمام ابراهیم خان در کرمان وجود دارد، آذربایجان سعی دارد شب چله ایرانی را را به نام خودش ثبت جهانی کند و مولانای ایرانی را ترکیه مصادره کرده و از همین راه هم میلیون ها دلار در زمینه گردشگری کسب درآمد کرده است. مسئولان ما وقتی کسی کاری نکرده هیچ اقدامی نمی کنند اما وقتی کار از کار می گذرد حرف ها و شعارها شروع می شود نباید وقتی از خواب بیدار شویم که کار از کار گذشته است. بافت تاریخی کرمان نیز یک گنج است که مردم باید برای احیای آن تلاش کنند.
وی گفت: حمام ابراهیم خان تبدیل به موزه طلا و نقره می شود چون می خواهیم این صنعت را در کرمان احیاء کنیم روزگاری فتح الله خان و شکر الله خان جزو بزرگترین استاد کاران طلا و نقره کرمان بودند اما چون از آنها حمایت نشد و بعد از فوت این افراد صنعت ساخت طلا در کرمان نیز راکد شد اما هنوز هم آثاری از آنها وجود دارد و قرار است ناب ترین آثار ساخته شده از طلا و نقره که مختص استاد کاران کرمانی است در این موزه به نمایش گذاشته شود.
وی بیان کرد هشت مجسمه نیز در این موزه نصب می شود و تمام مراحل ساخت طلا با استفاده از ابزار سنتی طلا کاران کرمانی در معرض دید مردم قرار می گیرد و امیدواریم روزی برسد که دیگر طلا از یزد، تهران و اصفهان وارد کرمان نشود و آنها برای خرید طلا به کرمان بیاییند.
وی با گلایه از نویسنده کتاب «صنعت دوهزار ساله کرمان» گفت: نمی دانم چرا در این کتاب اسمی از نقره و طلاکاری در کرمان برده نشده است در کرمان آلیاژی به نام هفت جوش تولید می شده که مختص کرمان بوده و این شهر مهد جام سازی بوده است که همه اینها بعد از حمله آقا محمد خان از بین می رود.
صنعت طلای کرمان مستند سازی شود
ودیعتی بیان کرد: ابراهیم خان زهیر الدوله حاکم کرمان برای اینکه خشمی که مردم کرمان از عمویش داشتند را فرو بنشاند مجموعه ابرهیمه را احداث کرد و استاد کاران طلا و نقره کرمان را برای احیای این صنعت فراخواند اما به دلایلی این استادان از پرورش شاگردان مجرب خودداری کردند و این صنعت منقرض شد اما هنوز هم برخی از شاگردان و آثار آنها وجود دارد و می شود مستند سازی انجام شود.
وی گفت: ابزاری مانند لوله پوف که برای ساخت طلا در کرمان استفاده می شد نیز در این موزه به نمایش داده می شود اگر ما این داشته ها را مستند نکنیم حتی بچه های ما هم چند سال دیگر باور نمی کنند ما چنین ظرفیت های تاریخی را داشته ایم.
وی گفت: میراث فرهنگی باید پا پیش بگذارد و مستندات را بررسی و کار علمی انجام دهد تا بتوانیم داشته هایمان را احیا و یا حداقل ثبت کنیم.
فرش قرمز نمی خواهیم گلیم زیرپایمان را نکشند
وی بیان کرد: من انتظار تشویق و قدردانی ندارم اما حداقل با برخوردهای بد مواجه نشوم چون اگر با من این کار را بکنند سایر سرمایه گذاران و بازاریانی که میخواهند بخشهای دیگر بازار را مرمت کنند هم تردید می کنند و این بازار کمرش صاف نمی شود.
انتظار تشویق و قدردانی ندارم اما حداقل با برخوردهای بد مواجه نشوم چون اگر با من این کار را بکنند سایر سرمایه گذاران و بازاریانی که می خواهند بخش های دیگر بازار را مرمت کنند هم تردید می کنند
ودیعتی بیان کرد: این بازار در حد حرفه ای و با نظم و ترتیب ویژه و خاصی مرمت شده است و اگر بخواهیم به این مهم پی ببریم کافی است مرمت حمام ابراهیم خان با مرمت حمام باغ لله توسط کارشناسان مقایسه شود. تمام کارها اینجا با مصالح اصیل و مو به مو و دقیق انجام شده است.
وی استحکام بخشی را بسیار مهم دانست و بیان کرد: در بخش سنگ تراشی، گچ بری، کاشی کاری، احداث حوض ها و ستون ها کار ویژه شده است در بخش نورپردازی کار به صورت کامل انجام شده اما بیننده حتی یک کلید و لامپ و سیم را نمی بیند و در بخش سرمایش و گرمایش نیز کار از کف بنا انجام شده همچنین سیستم فاضلاب نیز کاملا به کف حمام منتقل و در نهایت فاضلاب از حمام به خارج بنا منتقل می شود.
وی ادامه داد: بخش هایی از این بنا به کلی نابود شده بود و ما با تلاش محققانی که می شناختم طبق مستندات بخشهای مختلف این بنا را مطابق اصل آنچه که از ابتدا ساخته شده بود مرمت کردیم.
وی با توجه به عدم همکاری اوقاف کرمان طی ماههای اخیر ادامه داد: اگر برخوردها مناسب باشد بسیاری از مردم همین شهر حاضرند برای سرمایه گذاری مرمت بناها قدم پیش بذارد ما نیاز به فرش قرمز برای سرمایه گذاران خارجی نداریم شما یک گلیم زیرپای سرمایه گذاران کرمانی بیندازید تا ببنید چگونه این بناها شکل می گیرند.