ایران و تالاب های نابود شده اش

دیروز: ایران مبتکر فکر حفاظت از تالاب ها و صاحب ده ها تالاب زنده و درخشان

امروز: ایران صاحب ده ها تالاب و دریاچه خشک شده، و ده ها تالاب ودریاچه در حال نابودی

بیش از 50 درصد تالاب ها و دریاچه ها کشور خشک شدند

به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در13 بهمن سال 1348 چند کشور به دعوت ایران برای حفاظت از تالاب ها، کنوانسیونی را به نام کنوانسیون رامسر امضا کردند اما هیچ زمانی فکر هم نمی کردند روزی از بیشتر تالاب های ایران تنها یک نام و جای کم آب یا خشک شده ای باقی بماند.

هامون، پریشان، شادگان و تالاب انزلی هیچ کدام شبیه آن روزی نیستند که 48 سال پیش کشورهای زیادی را راهی شهر رامسر کرد، از طرف دیگر از میان تالاب های ایران، ارومیه، انزلی، شادگان، هامون و گاوخونی مهم ترین آنها هستند که اغلب به خط قرمز شرایط بحران نزدیک شده یا از آن گذشته اند.

تالاب میانکاله، دریاچه پریشان، دریاچه ارومیه، دریاچه نی ریز، مرداب انزلی، تالاب شادگان، هامون و هیلمند، دریاچه قوپی، هامون پوزاک، شورگل، بندر کیاشهر، امیرکلایه، قوری گل، مجموعه آلاگل، آلما گل و آجی گل، خوران، مجموعه رود شور، رود شیرین و رود میناب، رود گز و رود حرا، تالاب گاوخونی، خلیج گواتر، جزیره شیدوار، تالاب قمیشان و تالاب فریدونکنار، تالاب های بین المللی ایران هستند که وضعیت های مختلفی دارند.

بر اساس آمارهای سازمان حفاظت از محیط زیست، هم اکنون 6 تالاب در فهرست تالاب های در معرض خطر( لیست مونترو) قرار گرفته است، که این تالاب ها در شرایط بسیار بحرانی قرار دارند که از مهمترین آن ها می توان به تالاب هامون هیلمن، صابوری در جنوب شرق و تالاب انزلی و بختگان اشاره کرد.

بر اساس آمارها از 40 تالاب موجود در کشور، حدود 20 تا 80 درصد آن خشک شده است و یا بهتر بگوییم بیش از 50 درصد تالاب ها و دریاچه ها کشور خشک شده اند که عوامل متعدد در تخریب آن ها نقش دارد .این عوامل شامل صنایع، سکونتگاه ها، انتقال برق و بهره برداری ناپایدار از تالاب ها است.

رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در تشریح وضعیت کنونی تالاب ها و دریاچه های کشور و عوامل تاثیرگذار در ناپایداری اکوسیستم های تالاب ها گفت: واقع شدن تالاب ها در پست ترین نقاط حوزه های آبخیز باعث شده که هرگونه عملکرد مثبت یا منفی اثر خود را روی تالاب ها داشته باشد.

عباس رجایی با انتقاد از وضعیت نابسامان تالاب ها و دریاچه های کشور به اهمیت وجودی آنها برای محیط زیست اشاره کرد و افزود: متاسفانه اتخاذ تدابیر غیرکارشناسانه و بی توجهی محض به خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها، مرگ آنان را نزدیک تر کرده است.

نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس در مورد مشکلات و عوامل تهدیدکننده تالاب های کشور افزود:تغییرات اقلیمی، طرح های توسعه منابع آب به ویژه طرح های نوسازی، تغییرات کاربری حاشیه تالاب ها و آلودگی های گسیل شده از بالا دست از عوامل مهمی است که به خشک شدن تالاب های کشور منجر شده است.

وی با تاکید بر اینکه زندگی انسان ها روی زمین به وجود دریاچه ها و تالاب ها بستگی دارد ، گفت: تالاب ها خدمات بسیاری به محیط زیست ارایه می کنند که از جمله آنها می توان به کنترل سیلاب های ویرانگر و رسوب رودخانه ها، تنظیم کننده اقلیم محلی و تلطیف کننده هوا و همچنین تثبیت ازت درهوا اشاره کرد.

رجایی افزود:خشکسالی و برداشت های بی رویه و غیرکارشناسانه از تالاب ها و دریاچه ها از جمله مهم ترین عواملی است که مرگ تدریجی آنان را رقم زده است.شناخت و تعیین مقادیر کمی ناپایداری های اکوسیستم های تالاب ها از جمله میزان کمبود منابع آب، مقادیر فزاینده مصارف آب در بخش های مختلف حوزه های تالابی، شناسایی میزان آلاینده ها و رسوبات خارج از حد تحمل محیط از جمله مهمترین اولویت های احیای تالاب های کشور است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه تالاب ها اغلب مزایای اقتصادی چشمگیری برای کشور دارند، تاکید کرد: تامین آب ، ماهی، منابع انرژی و تولید داروهای گیاهی از جمله مزایای اقتصادی مهمی است که تالاب ها و دریاچه ها برای کشور دارند.

رجایی خاطرنشان کرد : خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها به نابودی زیستگاه های مجاور و حیات وحش منجر می شود،ضرورت توجه به تالابها و دریاچه های کشور با انجام اقدامات عملی برای جلوگیری از مرگ آنها بر کسی پوشیده نیست.

وی با یادآوری جایگاه مدیریت زیستگاهی تالاب ها و دریاچه ها در قانون برنامه پنجم توسعه گفت: موضوع مدیریت زیست بومی برای نخستین بار در بند الف ماده 67 قانون برنامه چهارم توسعه کشور در اسناد برنامه ای و مقررات جاری کشور مورد تاکید قرار گرفت و توسعه این فعالیت ها در طول برنامه چهارم نیز مدنظر بود.