در دومین نشست ستاد احیای دریاچه ارومیه که امروز - یکشنبه - با حضور دکتر روحانی رییس جمهوری برگزار شد ، 10 طرح جدید برای نجات دریاچه ارومیه به تصویب رسید و با 14 طرح مصوب قبلی، اکنون تعداد مصوبات آن به 24 طرح رسیده است.

داود رضا عرب سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه عصر روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: در این جلسه ابتدا گزارش فعالیت های ستاد احیای دریاچه ارومیه و کارگروه های تخصصی ارایه و نظرات کارشناسی بر روی آنها اعمال شد.

وی گفت: رییس جمهوری در این نشست بر مسایل اجتماعی و تاثیر دریاچه بر معیشت مردم تاکید بسیار کرد و خواهان مطالعه جدی در این زمینه شد.

وی افزود: بر اساس محاسبات صورت گرفته بین 10 تا 15 سال زمان برای نجات دریاچه ارومیه تعیین شده است.

عرب گفت: قسمت عمده ورودی آب از جنوب دریاچه است که از 4 رودخانه زرینه رود ، سیمینه رود ، گدار چای و مهاباد تامین می شود که بیشترین آورد دریاچه را دارند، در زرینه رود به لحاظ شیب منفی که در مصب دریاچه وجود دارد آبی که وارد می شود به قسمت اصلی دریاچه نمی رسد و بیشتر تبخیر می شود.

وی با بیان اینکه دو روش که مکمل همدیگر هستند برای حل این مشکل مصوب شد افزود: مقرر شد توسط یک کانال 4 کیلومتری زرینه رود به سیمینه رود متصل شود تا سیلاب ها جمع آوری شود و در دبی پایین از یک کانال بتونی استفاده شود تا بخشی از آب در شرایط معمول منتقل شود که بتواند این آب به پیکر اصلی رودخانه وارد شود.

عرب ادامه داد: سد شهید مدنی به بهره داری رسیده ولی مقرر شد تا اطلاع ثانوی این سد باید در اختیار دریاچه باشد و برای کشاورزی استفاده نشود بلکه آب سد به منظور احیای دریاچه رها سازی شود. بخشی از این آب در نزدیک دریاچه در شوره زارها رها می شود که قرار است کانالی برای جمع آوری این آبها احداث شود تا آبها جمع آوری و به بدنه اصلی دریاچه وارد شود که این یکی از مصوبات این نشست است.

عرب اظهار کرد: دومین مصوبه این نشست شناسایی کانون های تولید ریزگرد و تثبیت آنها است، اکنون 6 کانون فعال تولید ریزگرد در منطقه وجود دارد که باید هر چه زودتر تثبیت شوند چون ممکن است در ماه های آینده تولید گرد و غبار و نمک کنند از این رو قرار شد با استفاده از روش های مختلف بیولوژیکی که به محیط زیست آسیب وارد نکنند تثبیت شوند، البته قرار است در آینده به وسیله کاشت گیاهان کار تثبیت انجام شود.

وی ادامه داد: سومین مصوبه مطالعه و اجرای برنامه حفاظت اکولوژیکی پارک ملی دریاچه با اولویت قسمت جنوبی است، این بخش رسوب گذاری کرده و قرار شد سازمان حفاظت محیط زیست مطالعه ای انجام دهد که بر اساس آن یک زیستگاه جدید گیاهی و جانوری ایجاد شود تا این تهدید به فرصت تبدیل شود.

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: قرار شد مطالعه ای درباره اثرات بهداشتی، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از خشک شدن بخشی از دریاچه ارومیه تا زمان احیای آن انجام شود و همچنین اجرای برنامه پیشگیری کاهش ریسک اثرات محتمل هم انجام خواهد شد که از دیگر مصوبات این نشست است.

عرب افزود: مقرر شد یک برنامه اشتغال معیشت جایگزین در منطقه تهیه شود تا از بخش کشاورزی به بخش صنایعی که مشکلات زیست محیطی ندارند تبدیل شود که قرار است وزارت صنعت معدن و تجارت و استانداری ها این کار را انجام دهند.

وی ادامه داد: انجام مطالعات در مورد امکان سنجی استفاده از فناوری های نوین برای بخش پایش و کاهش تبخیر از دیگر مصوبات این نشست است که بیشتر جنبه مطالعاتی دارد.

عرب گفت: همچنین ایجاد یک مرکز آینده پژوهی در دریاچه ارومیه توسط سازمان حفاظت محیط زیست از دیگر مصوبات این نشست است.

وی افزود: بحث دیگر انجام علمیات آبخیزداری به منظور افزایش حجم آب ورودی به دریاچه بود که بر این اساس قرار شد در محل هایی که انجام عملیات آبخیزداری موجب افزایش ورودی آب به دریاچه می شود انجام گیرد که این هم از دیگر مصوبات این نشست است.

عرب گفت: مصوبه دیگر ایجاد هماهنگی با قوه قضاییه برای تسریع اجرای قانون تعیین تکلیف چاه های غیر مجاز به ویژه چاه هایی که تاثیر زیادی بر آب های سطحی در منطقه دارند، است.

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: مصوبه دیگر این است که مقرر شد تا مقدار آب جابجا شده در اجرای طرح انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه بر اساس پروتکل بین کشورهای منطقه و فقط برای نجات دریاچه انجام شود. این طرح در حال اجرا است اما قرار است تسریع شود و مقرر شد تا سال 1396 به بهره برداری برسد.

وی گفت: این مصوبات به زودی به دستگاه ها ابلاغ می شود و تلاش می شود با تامین اعتبارات مالی عملیات اجرایی نجات دریاچه ارومیه تا اوایل هفته آینده آغاز شود.

 

 نظر دکتر ناصر کرمی کارشناس محیط زیست

هفته گذشته بعد از یک سال هیاهوی کشدار و پر دامنه، بالاخره ستاد احیای دریاچه ارومیه طرح خود را در این باره منتشر کرد. طرحی که آشکارا نشان می دهد عملا دولت توانی برای نجات ارومیه ندارد، تبدیل نیمه جنوبی آن به کویر و شوره زار را پذیرفته، و برای نجات آن مابقی هم می خواهد طرح های زیانباری مثل انتقال آب از ارس و زاب را اجرا کند. گزارش ستاد مذکور بیانگر تداوم علم گریزی و منفعت طلبی در حوضه دریاچه ارومیه است. آشکار است که توی ستاد، سیاسی ها و اقتصادی ها عملا آدم های علمی و فنی را پیچانده و کنار گذاشته اند. این گزارش نشان می دهد انگار دولت بدش نمی آید ارومیه به یک بحران ناحیه ای تبدیل شود. بعد از دعوای دولتی ساز بختیاری ها و اصفهانی ها ظاهرا حالا دولت دست به کار شده با انتقال آب از ارس و زاب، دعوای بین کردها و ترک ها از یک طرف و اردبیلی ها و ارومیه ای ها را از طرف دیگر کلید بزند. به هر حال گزارش مذکور هزار جور جای بحث و بررسی دارد. اما نکته عجیب، واقعا عجیب، بی اعتنایی مطلق رسانه های ایران به انتشار این گزارش است. نه فقط رسانه های سیاسی و اقتصادی، بلکه حتی روزنامه نگاران حوزه محیط زیست هم مطلقا به این گزارش و محتوای آن بی اعتنا مانده اند. واقعا چرا؟ تعمدی بوده یا مشکل فقط از سیاست زدگی رسانه های ماست؟ (لابد در ایام جام جهانی باید به آن فوتبال زدگی! را هم افزود). اما از نظر سیاسی هم این گزارش بسیار مهم است. شاید باید علمای ارتباطات به این سوال پاسخ دهند. چرا دروازه بانان خبر در رسانه های ایران اینقدر ضعیف شده اند و چرا کسی متوجه اهمیت گزارش مذکور نشده است؟ چرا در مملکتی که با سر دارد توی گرداب خشکسالی و خشکیدگی و قهقرای منابع زیستی فرو می رود کماکان تصور می شود محیط زیست حوزه ای لوکس و کم اهمیت است؟ چند بار دیگر باید در تهران توفان بیاید تا همه متوجه بشوند خشکسالی از کرمان و یزد قدم به قدم جلوتر آمده و حالا رسیده است به بیخ گوش تهران؟ چرا هیچکس متوجه نیست برای محیط زیست ایران ناگهان چقدر زود دیر شده است؟