| بازگشت به صفحه اصلی |
|
طه هاشمی:
همه ی اطلاعات مربوط به حوزه ی سد سيوند جمع آوری شده اند
و هيچ نگرانی برای اين که اطلاعاتی از دست بروند، وجود ندارد!!
وي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار كرد: پژوهشگاه با اين نگاه تعريف شده است كه درباره‌ي مجموعه فعاليت‌هايي در حوزه‌هاي ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي كه قرار است، در حوزه‌ي اجرايي مورد توجه قرار گيرند، پژوهش‌هايي انجام دهد.
او تاكيد كرد: بحث اجرا در حوزه‌ي ميراث فرهنگي با پژوهش گره خورده است و هيچ اقدام اجرايي را در اين حوزه بدون پژوهش نمي‌توان انجام داد. با اين نگاه، مرزي ميان پژوهش و اجرا در حوزه‌ي ميراث فرهنگي وجود ندارد.
هاشمي يادآور شد: پژوهشكده‌ي هنرهاي سنتي از گذشته وظيفه‌ي بررسي، شناسايي و معرفي صنايع دستي را برعهده داشته است كه پس از الحاق سازمان صنايع دستي براي آن‌كه ارتباط پژوهش در سازمان با حوزه‌ي اجرا معنادار باشد، بررسي‌ها و آسيب‌شناسي‌هايي انجام شدند.
وي با اشاره به اين‌كه پژوهشكده‌هاي باستانشناسي، مردم‌شناسي، ابنيه و بافت‌هاي تاريخي، حفاظت و مرمت اشياي فرهنگي و تاريخي، هنرهاي سنتي، زبان و گويش و گروه گردشگري در گذشته در سازمان بوده‌اند، افزود: ميان اين پژوهشكده‌ها انسجامي فراگير وجود نداشته است و برپايه‌ي آسيب‌شناسي انجام‌شده براي تعريف افقي 20 ساله در امر پژوهش تلاش‌هايي انجام شد و اكنون درحال تهيه‌ي برنامه‌هاي پنج‌ساله‌ي پژوهشي پژوهشگاه هستيم.
او با بيان اين‌كه اكنون هيچ محوطه‌اي كاوش نمي‌شود، مگر اين‌كه موضوع حفاظت از محوطه و آثار آن درنظر گرفته شده باشد، ادامه داد: اكنون هماهنگي مناسبي ميان معاونت حفظ و احيا سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و پژوهشگاه ايجاد شده است و در هر هيات باستانشناسي، متناسب با نوع كاوش، حفاظت مرتبط با آن تعيين و اعمال مي‌شود. اين‌گونه هماهنگي‌ها بايد انجام شوند، تا در آينده شاهد وضعيتي مانند آنچه در تپه‌ي ازبكي پيش آمد، نباشيم.
درهاي پژوهشگاه به روي كارشناسان بيرون از سازمان باز است
به گفته‌ي معاون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گذشته، اين سازمان به هيات‌ها، كارشناسان، اعضاي هيات‌هاي علمي دانشگاه‌ها و مراكز داخلي كشور خيلي اعتماد نداشت؛ درحالي‌كه بايد از ظرفيت علمي خارج از سازمان استفاده مي‌شد. لذا ما درهاي پژوهشگاه را به روي اين بخش‌هاي باز كرديم.
وي با تاكيد بر اين‌كه از هيات‌هايي كه در خارج از سازمان و در دانشگاه‌ها هستند، بايد استقبال كنيم، اضافه كرد: در اين راستا و در نخستين اقدام، مديران گروه‌هاي باستانشناسي سراسر كشور دعوت شدند و در پژوهشگاه‌هاي ديگر نيز از استادهاي دانشگاهي متناسب با نوع كار پژوهشكده، دعوت و آمادگي لازم براي همكاري با آنها اعلام شد.
پژوهش با هدف اطمينان از تهديد نشدن آثار تاريخي توسط اقدامات عمراني
هاشمي در ادامه گفت: كشور ما درحال توسعه است و به سرعت طرح‌هايي در زمينه‌هاي مختلفي مانند احداث سد، كارخانه و راه اجرا مي‌شوند كه هر كدام، اثري تاريخي را ممكن است، تهديد كنند. به همين دليل، براي اطمينان پيدا كردن از اين‌كه اقدامات عمراني در كشوري، اثري را تهديد نمي‌كنند، بايد كار پژوهشي انجام شود.
او با اشاره به اين‌كه اكنون حدود 20 سد در كشور مطالعه و اجرا مي‌شوند و سد سيوند به تنهايي حجم عظيمي از نيروي پژوهشكده‌ي باستانشناسي را گرفته است، اظهار داشت: جمع‌آوري اطلاعات در حوزه‌ي سد سيوند و تنگه‌ي بلاغي از افتخارهاي جمهوري اسلامي ايران است؛ زيرا سدهايي كه در گذشته، بويژه پيش از انقلاب ساخته شدند، تقريبا تمام اطلاعات باستانشناسي و آثار بزرگ را به زير آب بردند، درحالي‌كه امروز مي‌توان ادعا كرد، همه‌ي اطلاعات مربوط به حوزه‌ي سد سيوند جمع‌آوري شده‌اند و هيچ نگراني براي اين‌كه اطلاعاتي از دست بروند، وجود ندارد.
وي يادآوري كرد كه با هماهنگي‌هاي انجام‌شده موزه‌اي نيز در حوزه‌ي سد سيوند براي نگهداري از آثار آن منطقه، طراحي مي‌شود.
او با بيان اين‌كه نمونه‌هاي ديگر اين سد، در كشور وجود دارند كه بايد تمام توان خود را براي گمانه‌زني‌ها، بررسي‌هاي مقدماتي و بررسي‌هاي باستانشناسي صرف كنيم، افزود: البته اين مساله به يك ظرفيت عظيم نيروي انساني نياز دارد و بايد از همه‌ي ظرفيت‌هاي علمي كشور و دانشگاه‌ها بيشترين استفاده را كنيم. به همين دليل، پژوهشكده‌ي باستانشناسي اين موضوع را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار داده است.
خلاها پاسخ مي‌گيرند؛ به ظرفيت‌هاي خاموش توجه مي‌شود
هاشمي انجام عمليات نجات‌بخشي را ضرورتي براي توسعه‌ي كشور دانست و گفت: نكته‌ي مهم ديگر پس از نجات‌بخشي، پاسخ گفتن به خلاهاي تاريخي است؛ در طول دوران گذشته در بعضي از بخش‌ها باستانشناسي بسيار متراكم بوده است و كارهاي زيادي انجام شده‌اند، درحالي‌كه در بعضي از حوزه‌ها هيچ بررسي انجام نشده و يا خيلي كم بوده است.
وي تاكيد كرد: براي انجام كارهاي باستانشناسي از حضور هيات‌هاي خارجي استقبال مي‌كنيم، ولي اين كار بايد با هماهنگي و زير نظر هيات‌هاي ايراني و با پرسش‌هايي كه ما طرح مي‌كنيم، انجام شود.
رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ادامه داد: يكي ديگر از رويكردهاي پژوهشكده‌ي باستانشناسي، توجه به ظرفيت‌هاي خاموش در حوزه‌ي باستانشناسي بوده است، مانند باستانشناسي زير آب يا رشته‌هاي ميان‌رشته‌يي كه امروزه، اهميت بسيار زيادي در توليد علم دارند. به نظر مي‌رسد، يكي از مهم‌ترين راه‌هايي كه استحكام پژوهشي ما را به‌گونه‌اي بالا برد كه جزو توليدكنندگان علم باشيم، توجه به اين رشته‌هاست. البته در حوزه‌ي ميان‌رشته‌يي ممكن است، تعداد كافي كارشناس وجود نداشته باشد كه در اين‌باره پژوهشگاه با تعدادي از دانشگاه‌هاي خارج از كشور با امضاي تفاهم‌نامه، هماهنگي‌هاي لازم را انجام مي‌دهد، تا متخصصان در سطح دكتري به خارج از كشور اعزام شوند.
وي همچنين با اشاره به اين‌كه اكنون براي راه‌اندازي مجموعه‌ي باستانشناسي زير آب نيروي كافي وجود دارد، تصريح كرد: با توجه به اين‌كه از گذشته‌هاي دور تا امروز، خليج فارس و درياي عمان در ايران، يك شاهراه ارتباطي دريايي بوده‌اند، طبيعي است كه بر اين حوزه كاملا متمركز شويم.
اطلس زبان و گويش؛ اطلس باستانشناسي
هاشمي در ادامه درباره‌ي تهيه‌ي نقشه‌ي باستانشناسي كشور، توضيح داد: همه‌ي كشورهايي كه حوزه‌هاي تمدني و آثار تاريخي دارند و جزو كشورهاي درحال توسعه نيز هستند، براي جلوگيري از تخريب و تهديد آثار، طرحي كلي از محوطه‌ها و اثرهاي موجود در كشور خود بايد داشته باشند.
وي افزود: تهيه‌ي اطلس زبان و نقشه‌ي باستانشناسي در گذشته جزو ضرورت‌ها قلمداد شده بود؛ اما هيچ‌گاه عملياتي نشد. اكنون براي تهيه‌ي نقشه‌ي باستانشناسي ستادهايي در استان‌هاي كشور تشكيل شده‌اند و گرچه مجلس شوراي اسلامي در لايحه‌ي بودجه‌ي امسال به تهيه‌ي اين نقشه توصيه كرده، ولي رقمي براي آن درنظر گرفته نشده است. به همين دليل، هنوز عمليات اجرايي آن آغاز نشده است. البته اطلس زبان و گويش نيز درحال تهيه است و براي سرعت دادن به اين طرح در سراسر كشور بايد مردم‌نگاري انجام شود.
نوروز و همكاري نه كشور براي ثبت آن در يونسكو
او با بيان اين‌كه در پژوهشكده يك شوراي عالي ثبت جهاني تشكيل شده كه درحال آماده كردن فهرستي از آثار تاريخي و طبيعي براي ارايه‌ي آنها به يونسكو است، به پرونده‌ي ثبت نوروز اشاره كرد و گفت: نوروز به‌دليل ناقص بودن پرونده‌ي چند كشور از ميان نه كشوري كه با ايران به‌طور مشترك، ثبت جهاني اثر معنوي نوروز را دنبال مي‌كنند، ثبت نشد.
وي بيان كرد: اكنون براي تشكيل اجلاس با حضور نه كشور ديگر در ارديبهشت‌ماه، رايزني‌هايي انجام مي‌شود، تا نواقص پرونده برطرف شوند. همچنين منتظر اعلام دستورالعمل ثبت ميراث معنوي در كنوانسيون مربوط به آن در يونسكو هستيم، تا فهرستي از آثار معنوي را پس از ثبت ملي آنها به يونسكو ارايه كنيم كه اين آثار شامل بازي‌ها، گويش‌ها، رقص‌هاي محلي و آداب و رسوم مي‌شوند.
طراحي پژوهشكده‌ي فرهنگ و تمدن با هدف پيدا كردن حلقه‌ي گم‌شده
رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به طراحي پژوهشكده‌ي فرهنگ و تمدن اشاره و اضافه كرد: حفظ ميراث فرهنگي به معناي توقف در زمان نيست، يعني آنچه از گذشته باقي‌مانده به اين دليل كه هويت ملي را تعريف مي‌كند، حفظ مي‌شود و با اتكا به آن گذشته‌ي پر افتخار، امروز و آينده ساخته خواهد شد. حلقه‌ي گم‌شده بايد در حوزه‌ي ميراث فرهنگي پيدا شود كه طراحي پژوهشكده‌ي فرهنگ و تمدن نيز با اين هدف بوده است.
او با بيان اين‌كه امروزه صنعت گردشگري درحال تبديل شدن به صنعت نخست دنياست و بعضي از كشورها جاذبه‌هاي فرهنگي، تاريخي و طبيعي دارند و بعضي ديگر هم آنها را مي‌سازند، گفت: با اين شرايط، كشوري مانند ايران فقط بايد جاذبه‌هاي خود را بشناسد و آنها را معرفي كند.
وي در اين‌باره با اشاره به تشكيل پژوهشكده‌ي گردشگري، اظهار كرد: حدود 23 سال است كه بر بحث گردشگري متمركز شده‌ايم و براي اين‌كه اين موضوع همان‌گونه و با همان سرعتي كه در دنيا توسعه مي‌يابد، در ايران هم توسعه يابد، بايد عوامل توسعه‌ي آن‌را شناسايي و در داخل كشور اجرا كنيم. البته براي اجرايي كردن عوامل ابتدا بايد آنها را بومي كرد؛ زيرا آداب، رسوم، سنت‌ها، اعتقادها و حتا وضعيت جغرافيايي كشور ما با كشورهاي ديگر تفاوت مي‌كنند.
به گفته‌ي هاشمي از ديگر اقدام‌هاي پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري علاوه بر تشكيل پژوهشكده‌ي فرهنگ و تمدن، تبديل گروه‌هاي هنرهاي دستي و گردشگري به پژوهشكده است. همچنين تعدادي گروه ميان‌رشته‌يي نيز وارد مي‌شوند و در كنار آنها، نام بعضي بخش‌ها و پژوهشكده‌ها تغيير خواهد كرد.
با كسب مجوز،
مراكز پژوهشي در استان‌ها زير نظر پژوهشگاه فعاليت مي‌كنند
هاشمي با يادآوري اين‌كه پيش از ادغام سازمان ميراث فرهنگي با سازمان ايرانگردي و جهانگردي، معاونت پژوهشي در اين سازمان وجود داشت، اظهار كرد: معاونت پژوهشي به‌شكل تنگاتنگ با معاونت‌هاي حفظ و احيا در سراسر كشور در ارتباط و فعال بود؛ ولي پس از ادغام، عقبه‌ي پژوهشي سازمان در استان‌ها قطع شد.
وي افزود: با سازمان مديريت و برنامه‌ريزي توافق شده است كه تعدادي مجوز براي هيات‌هاي علمي در استان‌ها داده شود. در اين صورت، مركزهاي پژوهشي مرتبط با نمايندگي‌هاي ميراث فرهنگي و گردشگري در استان‌ها راه‌اندازي مي‌شوند كه نظارت علمي بر آنها با پژوهشگاه است. اگر اين مساله را شوراي گسترش بپذيرد، تاحدود زيادي مشكل پژوهشي در استان‌ها حل خواهد شد.
اطلس آثار موزه‌يي منقول و مولاژ كتيبه‌ها و سنگ‌نوشته‌هاي كشور تهيه مي‌شوند
هاشمي درباره‌ي دو اقدام مهم ديگر پژوهشگاه، اظهار كرد: به‌جز تهيه‌ي اطلس آثار موزه‌يي منقول، طرحي براي شناسنامه‌دار كردن، ارزيابي، بررسي و آسيب‌شناسي همه‌ي آثار موزه‌يي سراسر كشور در پژوهشگاه اجرا مي‌شود. همچنين قرار است، پژوهشكده‌ي زبان و گويش از تمام كتيبه‌ها و سنگ‌نوشته‌هايي كه در سراسر كشور وجود دارند، مولاژ تهيه كند كه اين امر، بويژه از اين نظر مهم است كه از حدود 10 سال پيش، كتيبه‌ها و آثار برجسته در تمام كشور به سمت تخريب پيش مي‌روند كه يكي از عوامل آن نيز مسائل جوي است.
http://www.isna.ir/Main/NewsView.aspx?ID=News-822065&Lang=P