|
مديران شهري راه كاري به جز تخريب با بولدوزر را قبول ندارند
ضعف مديران سازمان ميراث فرهنگي سبب شده بافتهاي تاريخي در چند سال گذشته با سرعتي غير قابل پيشيبيني از بين بروند
حناچي، يک شهرساز مسئول بارها از مسولان وزارت مسكن و شهرداريها خواسته تا در لغتنامه بافتهاي فرسوده از واژههاي ديگري مانند مرمت،احيا ، در كنار تخريب و نوسازي استفاده كنند.
دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري از قرار گرفتن «بافت تاريخي» در فهرست واحد بافتهاي فرسوده خبر داد كه بر اساس آن تمام دستورالعملهاي تخريب و بازسازي بافت فرسوده ،در بافت تاريخي هم امكانپذير است.
پيش از اين قرار بود مسوولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پس از بررسيهاي چند ماهه نظر نهاييرا در مورد تفكيك قائل شدن بين بافت تاريخي و فرسوده و نحوه اجراي ضوابط و قوانين در اين دو منطقه ارائه كنند.
آوردهشدن نام بافت تاريخي به طور مجزا يا عنوان كردن بافت فرسوده به طور كلي به تمام بافتهاي تاريخي به اختلاف نظر مسوولان وزارت مسكن و شهرسازي و ميراث فرهنگي و گردشگري منجر شده است.
رييس دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري از اين تصميم خبر ميدهد كه از اين پس در قوانين و مقررات بين بافت تاريخي و بافت فرسوده تمايزي وجود نداشته و مديران ميراث فرهنگي با آوردن نام بافت فرسوده در تعاريف مناطق مركزي و تاريخي شهرها موافقت كردهاند.
عنوان كردن واژه بافت فرسوده به نام بافت تاريخي در يك سال گذشته مذاكره ها و به تبع آن اظهارنظرهاي متفاوتي را از سوي مديران ميراث فرهنگي به دنبال داشته است و بسياري از صاحبنظران ميراث فرهنگي قرار دادن بافتهاي تاريخي زير چتر بافت فرسوده را به قيمت نابودي كامل بافت تاريخي عنوان ميكنند.
از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، پيش از اين مديركل دفتر بافتهاي تاريخي متولي بررسي و اعلام نظر نهايي كارشناسان سازمان در اين مورد شده بود.
البته "محمد علي طبرسا" گفتههاي رييس دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري وزارت مسكن و همچنين بعضي مسوولان ميراث فرهنگي را درمورد اين موافقت رد ميكند.
وي در گفت و گو با ميراث خبر با بيان اينكه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هنوز نظر نهايي را در اين مورد ارائه نكرده، مي گويد:«اين موضوع به رييس سازمان ميراث فرنگي و گردشگري ارائه شده تا وي نظر نهايي سازمان را با تكيه بر مطالعات صورت گرفته در قالب نامه كتبي به وزارت مسكن و شهرسازي ارائه دهد.»
طبرسا مدعي است رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با قرار گرفتن بافت تاريخي در فهرست بافتهاي فرسوده بدون هيچگونه محدوديت و حد و مرزي مخالف هستند.
البته وي معتقد است وزارت مسكن و شهرسازي مايل به قرار گرفتن بافت تاريخي با ضوابط جداگانه در فهرست بافتهاي فرسوده نيست،زيرا اين امر سبب ميشود تا نتوان نسخه كلي تخريب و نوسازي را بدون هيچ گونه منعي در اين مناطق اجرايي كرد.
به هر حال بافتهاي تاريخي كشور به بهانه فرسوده بودن و بافتهاي فرسوده به بهانه تاريخي بودن مجالي شده تا مديران شهري و مسولان تاريخ براي رهايي از اما و اگرهاي احتمالي ناشي از ورود به اين مناطق،به ضد و نقيض گويي روي آورند.
به نظر مي رسد مسولان كشور براي دستيابي به برنامهاي واحد به منظور تدوين نحوه برخورد با بافت فرسوده و تاريخي كشور به بنبست رسيدهاند.
معضل نحوه برخورد با بافتهايي كه فرسودگي و تاريخي بودن آن ها دو ويژگيمتضاد را در كانون تصميمگيري به وجود آورده،در چند سال گذشته از سوي تمام مسولان به عنوان يكي از دغدغههاي اصلي عنوان شده است .اما هنوز در عمل نه تنها برنامه مدوني براي نحوه برخورد لحاظ نشده بلكه هر روز به ميزان تصميمهاي ناقص و متضاد در اين بخش افزوده ميشود.
زماني كه دولت گذشته تصميم گرفت به بازسازي بافت فرسوده شهرها به ويژه در كلانشهرها بپردازد واژه جديدي تحت عنوان « بافت فرسوده تاريخي » وارد عرصه شهرسازي و معماري شد كه بسياري از برنامهريزان شهري و شهرسازان را براي تخريب و نوسازي به عنوان يك نسخه كلي با مشكل مواجه كرد.
در ابتداي اختصاص اعتبارات ويژه به بازسازي بافتهاي فرسوده،"محمد حسين مقيمي" رييس وقت سازمان شهردراي ها و دهياريها و معاون هماهنگي امور عمراني وزارت كشور دولت پيش،خط قرمزي به دور بافت تاريخي كشيد.
وي با بيان اينكه مسولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مايل به ورود شهرسازان به بافتهاي تاريخي نيستند از ايجاد اما و اگرهاي احتمالي جلوگيري كرد.
اما از سوي ديگر در دوران شهردار سابق تهران ، طرحهايي تحت عنوان بازسازي بافت فرسوده منطقه 12 پايتخت آغاز شد كه دقيقا در بافت تاريخي تهران قرار داشت و اين طرح در همان روزهاي ابتدايي آغاز با تخريب كامل چند هكتار از بافت تاريخي شهر سبب ايجاد واكنشهاي منفي بسيار از سوي شهروندان،رسانهها و مسولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران شد.
اگر چه در دوران دولت نهم اين روند تقريبا دوباره مسكوت ماند و اقدامات وزارت مسكن و شهرسازي و شركتهاي تابعه در كنار شهرداريها به بافتهاي غيرتاريخي محدود ، اما اين عمل هم براي سرنوشت و آينده بافت تاريخي كشور نگرانيهاي جدي را به همراه دارد.
"پيروز حناچي"، استاد شهرسازي دانشگاه تهران در اظهار نظري با انتقاد از ادامه اين روند،بيتوجهي به بافت تاريخي شهرها و كشيدن يك خط قرمز دور آنها را به معني از بين رفتن تدريجي بافت تاريخي عنوان ميكند و اين امر را مساوي با تخريب بولدوزري اين بافت ميداند.
به اعتقاد وي مسوولان و تصميمگيران شهري هيچگاه به طور متوازن به بافت تاريخي نگاه نكردهاند و افراط و تفريط سبب شده هيچگاه اين بافتها به آيندهاي روشن اميدوار نباشند.
حناچي كه در بين شهرسازان به يكي از برنامهريزان خوب شهري معروف است، بارها از مسولان وزارت مسكن و شهرداريها خواسته تا در لغتنامه بافتهاي فرسوده از واژههاي ديگري مانند مرمت،احيا ، در كنار تخريب و نوسازي استفاده كنند.
حناچي معتقد است مديران شهري راهكاري به جز تخريب با بولدوزر را قبول ندارند و به همين دليل هر روز شاهد تخريب يك بافت يا به حال خود رها كردن آنها هستيم.
اما با وجود اين انديشهها،ضعف مديران ميراث فرهنگي كه تنها به اعتراض بسنده كردهاند و تا كنون هيچ راه منطقي را به جاي اين اعتراضها پيشنهاد ندادهاند، سبب شده بافتهاي تاريخي در چند سال گذشته با سرعتي غير قابل پيشيبيني از بين بروند.
اگرچه اين تخريب كه در دو بعد عمدي و غير عمدي صورت ميگيرد ،براي بسياري از مسوولان دولتي بياهميت است اما به نظر ميرسد ادامه آن هويت تاريخي شهرها را با چالشي جدي روبهرو ميكند.
تهران_خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ صبا آذرپيك ـ
http://www.chn.ir/news/?section=2&id=35022