کورش زعیم ـ کاسپین (دریای مازندران)

International Committee to Save

the Archeological Sites of Pasargad

شرایط بین المللی بهیچوجه برای کسب یک نتیجه عادلانه و حفظ حقوق قانونی ایران در دریای مازندران مساعد نیست

خطرناکترین زمان برای مذاکره درباره تمامیت ارضی وحقوق ملکی ایران هنگامی است که حکومت ناتوان و درمانده در همه جبهه های داخلی و بین المللی به دنبال معامله و خرید دوست باشد. دریای مازندران طبق پیمانهای 1921 و 1940 میان ایران و شوروی، به جز شانزده کیلومتر نوار ساحلی هر کشور که منطقه انحصاری ماهیگیری است، ملک مشاع و مساوی میان ایران و روسیه است. سه کشورجدید حاشیه دریای مازندران در بیانیه آلماتی در21 دسامبر 1991، که توسط همه کشورهای مشترک المنافع و استقلال یافته شوروی (CIS) امضاء شد، احترام به کلیه تعهدات بین المللی شوروی سابق را تضمین کردند. حقوق پنجاه درصدی ایران در دریای مازندران منطبق با قوانین بین المللی مربوط بوده و تغییرناپذیر است. ایران هیچ اجباری ندارد که از حقوق تاریخی و قانونی خود به کشورهای بیگانه بذل و بخشش کند.

روسیه قصد دارد بستر دریا را به تناسب طول ساحل پنج کشور به پنج بخش تقسیم کند، ولی سطح دریا کماکان مشاع باشد. بستر دریا حدود 660 میلیارد بشکه ذخیره نفت و گاز دارد که دوسوم ذخایر کل جهان است و نزدیک به همه آن بیرون یک پنجم ایران قرار می گیرد. ما پیشنهاد می کنیم که روسیه برای چگونگی تقسیم سهم مشاع پنجاه درصدی خود باسه کشوری که از دل خودش درآمده اند مذاکره کند و کاری به کار ایران نداشته باشد.

همانگونه که روسیه، در پیمانهای دوجانبه و بدون موافقت ایران، بخش شمالی دریای مازندران را میان خودش، قزاقستان و آذربایجان تقسیم کرده، که خود بعلت مشاع بودن دریا یک تخلف از قانون بین الملل است، می تواند از مانده سهم پنجاه درصدی خود بخشی را هم به ترکمنستان واگذار کند. ما حتا آماده ایم کف دریا را اِفراز کنیم تا از حالت مشاع درآید و روسیه بتواند هر جور که مایل باشد سهم خود را تقسیم کند.

جمهوری اسلامی اگر در این تصور باشد که با پذیرش طرح روسیه خواهد توانست حسن نیت و رای روسیه را در اجلاس شورای امنیت بخرد سخت در اشتباه است. نخست اینکه هرگونه عقب نشینی از موضع قانونی ایران در دریا به معنای تجزیه ایران خواهد بود، همانگونه که در ترکمانچای رخ داد. دوم اینکه لجاجت در ادامه غنی سازی اورانیوم ارزش چنین هزینه عظیمی را ندارد. سوم اینکه سازش با روسیه در این زمینه تضمین راه اندازی نیروگاه بوشهر هم نخواهد بود. همانگونه که من در 1991 و از 2003 تا کنون تکرار کرده ام، روسیه نه توان فنی و نه انگیزه سیاسی راه اندازی نیروگاه بوشهر را دارد. همان کاهش ظرفیت نیروگاه از 1000 مگاوات به سطح غیراقتصادی 440 مگاوات نشانگر این ناتوانی است. در واقع روسیه می خواهد همه مبلغ قرارداد را با سرعت وصول وآنقدر دفع الوقت کند تا شایدطرح اسراییل برای بمباران بوشهر، همانند بمباران ونابودسازی نیروگاه عراق، صورت گیرد و تعهدات روسیه از بین برود.

ما پیشنهاد می کنیم که تا حل مسائل بین المللی ایران و درآمدن ایران از انزوا و شرایط بی اعتمادی، هیچگونه مذاکره ای درباره دریای مازندران انجام نگیرد و هیچگونه تعهدی از جانب ایران پذیرفته نشود. شرایط بین المللی بهیچوجه برای کسب یک نتیجه عادلانه و حفظ حقوق قانونی ایران در دریای مازندران مساعد نیست.