| بازگشت به صفحه اصلی |
|
گزارش آنچه در سال 2005 بر پاسارگاد و سيوند گذشت
ژانوِيه 2005 ـ دی و بهمن 1383
7 ژانويه 2005 ـ 28 دي 1383
وزارت نيرو اعلام کرد که آبگيري سد سيوند براساس برنامه اعلام شده از سوي آن وزارت تا يك سال آينده شروع خواهد شد.
منظره عمومی سد سيوند (بهمن 83)
محمد حسن طالبيان، مدير پروژه پارسه و پاسارگاد، در اين زمينه خبر داد که «طي چند ماه گذشته، بمنظور نجات بخشی
محمد حسن طالبيان، مدير پروژه پارسه و پاسارگاد
حتی المقدور آثار باستانی در مناطقی که زير درياچه سد سيوند غرق می شوند، گروهي از كارشناسان و باستانشناسان سازمان ميراث فرهنگی، 129 اثر را در محوطه باستاني تنگه بلاغي شناسايي كردند. اين محوطه‌ها شامل تپه‌ها، كوره‌هاي ذوب فلز، غار و سكونت‌گاه‌هاي پيش از ميلاد، كوره‌هاي سنگي مربوط به دوران فرمانروايان فارس (فرته‌داران)، دو قبرستان دسته جمعی و بيش از 7 کيلومتر مرز سنگی مربوط به دوران اشکانی است. او افزود: «با توجه به اهميت بسيار محوطه‌هاي باستاني موجود در تنگه بلاغي و نجات‌بخشي آنها، قصد داريم كميته راهبردي جهاني را زير نظر يونسكو تشكيل دهيم.» وي با اشاره به اين كه تاكنون كارشناسان ايتاليا، فرانسه، ژاپن، استراليا، آلمان، لهستان و انگلستان براي كاوش در منطقه اعلام آمادگي كرده‌اند، گفت: «تشكيل كميته راهبردي جهاني زير نظر يونسكو باعث مي‌شود تا كارشناسان بيشتري براي حضور در ايران اعلام آمادگي كنند و نجات اين محوطه‌ها طبق برنامه و مشورت جهاني انجام شود.» طالبيان همچنين در مورد زمان تشكيل اين كميته راهبردي جهاني گفت: «براي تشكيل اين كميته درخواست رسمي به يونسكو ارايه شده و معاون فرهنگي يونسكو نيز در بازديد از منطقه براي تشكيل اين كميته اعلام آمادگي كرده است.» وي اظهار اميدواري كرد اين كميته ظرف ماه‌هاي آينده تشكيل شود.
فوريه 2005 – بهمن و اسفند 1383
5 اسفند 1383 _ 23 فوريه 2005
در پی فعاليت های باستانشناسان ايتاليائی به سرپرستی پير فرانچسكو كالي ياري، باستانشناس مشهور ايتاليائی،
پير فرانچسكو كالي ياري، باستانشناس مشهور ايتاليائی
«عليرضا عسگري»
سرپرست ايراني
گروه مشترک ايرانی
ـ ايتاليائی
كاوش در تنگه
بلاغي، گفت: «طي چند روز گذشته و بعد از شروع كاوش ها در تنگه بلاغي در يكي از
محوطه هاي باستاني اين منطقه كه هدف كاوش مشترك گروه ايتاليا و ايران است و آثاري
از دوران پس از هخامنشي تا ساساني در آن وجود دارد، توانستيم چهار هزار قطعه سفال
را از سطح منطقه كشف و شناسايي كنيم.»
وي با اشاره به اينكه طبقه بندي و آمارگيري دقيق اين
خرده سفال ها و تفكيك آنها مي تواند اطلاعات جامعي را در اختيار كارشناسان قرار
دهد، گفت: «با توجه به اينكه از دوران پايان هخامنشي تا ساساني آثار چنداني در سطح
استان فارس به دست نيامده است، لذا سفال هاي به دست آمده مي تواند از اين دوران
يعني حكومت فرقه داران (حكمرانان) محلي، سلوكي و اشكاني اطلاعاتي در اختيار ما قرار
دهد.»
به گفته عسگري، سفال هاي كشف شده داراي رنگ ها و تنوع
مختلف است. به اعتقاد كارشناسان با توجه به اينكه اين سفال ها در استقرارگاه هاي
عمومي به دست آمده است، با بررسي آنها مي توان اطلاعاتي از زندگي عمومي مردم اين
منطقه در دوره هاي گذشته به دست آورد.
مارچ 2005 - اسفند 1383 و فروردين 1384
12 اسفند 1383 _
دوم
مارچ 2005
ميراث خبر، گروه استان‌ها: باستانشناسان ايراني و ايتاليايي، با ادامه كاوشهاي خود در درياچه سد سيوند و براي نجات آثار باستاني تنگه بلاغي، در كنار راه شاهي يك دهكده متعلق به دوران هخامنشي را كشف كردند. اين روستا تا يك سال ديگر و همزمان با شروع آبگيري سد به زير آب خواهد رفت و غرق مي‌شود.
«عليرضا عسگري»، سرپرست ايراني تيم مشترك ايران و ايتاليا گفت: «با ادامه كاوش‌ها
در يكي از محوطه‌هاي باستاني در داخل تنگه بلاغي كه تصور مي‌كرديم متعلق به دوره
فراهخامنشي باشد و با جمع‌آوري پنج هزار قطعه سفال از سطح اين محوطه و در زير يك
لايه آب‌رفتي به بقاياي معماري و سازه‌هايي سنگي متعلق به يك دهكده به جاي مانده از
دوران هخامنشي برخورد كرديم.»
وي با اشاره به اين كه باستانشناسان از اين كشف به شدت
حيرت‌زده شده‌اند، گفت: «در ابتدا تصور مي‌كرديم با يك محوطه سکونتگاهي موقت
روبه‌رو باشيم ولي وقتي به آثار يك دهكده يك هكتاري برخورد كرديم غافلگير شديم. كشف
اين روستا با توجه به اين كه در كنار راه شاهي جاي گرفته است در آينده و با
كاوشهاي بيشتر مي‌تواند اطلاعات زيادي را در مورد زندگي در دوره هخامنشي در اختيار
قرار دهد.»
به گفته عسگري با توجه به گستردگي اين محوطه به نظر
مي‌رسد كه باستانشناسان ايراني و ايتاليايي تا پايان اين فصل كاوش كه تا اواخر
اسفند ماه ادامه دارد تنها بتوانند يك بخش كوچكي از اين محوطه را شناسايي كنند.
4 روز بعد:
كارشناسان طرح نجات‌بخشي آثار داخل درياچه سد سيوند در منطقه تنگه بلاغي با ادامه
كاوشهاي خود كه هر روز به كشف آثار و محوطه‌هاي جديد منجر مي‌شود از كمبود زمان يك
ساله براي نجات تمام محوطه‌ها خبر مي‌دهند.
به اعتقاد كارشناسان در صورت آبگيري سد در زمان تعيين
شده بيش از نيمي از محوطه‌ها، بدون هيچ گونه عمليات كاوش براي هميشه غرق خواهند
شد.
«عليرضا عسگري»، سرپرست تيم مشترك كاوش ايران و ايتاليا
در يكي از محوطه‌هاي باستاني درون تنگه، گفت: «تيم باستانشناسان حاضر در منطقه در
ادامه كاوشهاي خود موفق به نجات تنها بخشي از آثار و بقاياي معماري موجود در تنگه
مي‌شوند. به نظر مي‌رسد در يك سال باقي‌مانده با توجه به گستردگي آثار تنها موفق به
نجات بخش كوچكي از آثار شويم.»
وي با اشاره به اين كه آبگيري سد سيوند در درون تنگه
بايد به تعويق بيفتد، گفت: «براي نجات محوطه‌ها و آثار درون تنگه بلاغي حداقل به
چهار سال زمان نياز است. در صورت عدم تامين زمان مورد نياز بخشي از فرهنگ و تاريخ
اين منطقه بدون شناسايي براي هميشه غرق خواهد شد.»
24 اسفند 1383
ـ 12 مارچ
2005:
باستانشناسان ايراني و ايتاليايي در ادامه كاوشهاي نجات‌بخشي در پشت سد سيوند و
كشف بقاياي معماري جديد از دوره هخامنشي توانستند سبك معماري منازل اجتماعي مردم را
كه تاكنون اطلاعاتي از آن در دست نبوده شناسايي كنند.
«عليرضا عسگري»، سرپرست ايراني تيم مشترك ايران و
ايتاليا در مورد شناسايي اين سبك معماري گفت: «با ادامه كاوش‌ها در دهكده هخامنشي
كشف شده در تنگه و شناسايي يك حياط مركزي و سه اتاق و نيز بررسي‌هاي معماري و
كارشناسي آن توانستيم سبك معماري دوره هخامنشي را شناسايي كنيم.»
وي با اشاره به اينكه پيش از اين در بررسي‌هاي تخت
جمشيد باستانشناسان به اين سبك معماري براي منازل شاهزادگان برخورد كرده بودند،
گفت: «در اين سبك معماري كه بايد از آن به عنوان سبك پارسي ياد كرد، خانه از يك
حياط مركزي ستون‌دار و اتاق‌هايي كه دورتادور آن را پوشانده است، تشكيل مي‌شود.»
باستانشناسان در بررسي‌هاي خود علاوه بر شناسايي
ديوارها به پايه ستون سنگي هم برخورد كرده‌اند.
به گفته عسگري اتاق‌هاي شناسايي شده از فضاهاي 4 در 5
متر مربعي تشكيل و از مصالح سنگ‌هاي قلوه و سنگ تراش در آن استفاده شده است.
25 اسفند 1383 ـ 15 مارچ 2005 _ نخستين فصل كاوشهاي باستان‌شناسي و نجات‌بخشي در تنگه بلاغي که با حضور 14 باستانشناس ايتاليايي و ايراني آغاز شده بود به اتمام رسيد.
آوريل 2005 – فروردين و ارديبهشت ۱۳۸۴
12 فروردين 1384 ـ اول آوريل 2005
میراث خبر،
گروه استان ها:
معادن سنگ هاي به كار رفته براي ساخت مجموعه هاي باستاني، كاخ ها و آرامگاه كوروش
هخامنشي در دو هزار و 500 سال پيش در دشت مرغاب در شمال پاسارگاد شناسايي شد. «بابك
كيال» سرپرست محوطه باستاني پاسارگاد در مورد مطالعات صورت گرفته براي شناسايي اين
معدن گفت: «با توجه به اهميت شناسايي معادن اصلي سنگ هاي به كار رفته در پاسارگاد
براي شناسايي بخشي از صنعت، هنر و فرهنگ دوران هخامنشي با همكاري گروهي از
كارشناسان زمين شناسي مطالعات ويژه ای را آغاز کردیم. این مطالعات منجر به شناسايي
معدن سيوند شد.»
پيش از اين هم گروهي از كارشناسان از احتمال حمل سنگ ها
از اين معدن كه در 3 كيلومتري مجموعه پاسارگاد واقع شده است؛ خبر مي دادند. کیال با
اشاره به این مطلب گفت: «كارشناسان زمين شناسي با انجام مطالعات آزمايشگاهي و بررسي
هاي آناليزي روي سنگ هاي معدن و سنگ هاي مجموعه يكي بودن جنس سنگ ها را به اثبات
رسانده اند.» طي چند سال گذشته كارشناسان با مطالعاتي كه روي سازه هاي سنگي در
دوران هخامنشي انجام داده اند، متوجه شده اند كه متخصصان دوران هخامنشي در معادن با
ايجاد چند حفره يك تكه سنگ، با جاسازي چوب هايي در داخل حفره ها و جاري كردن آن
داخل آنها مقدمات جداسازي سنگ ها را از آن صخره ها فراهم مي آورند. اين سنگ ها پس
از آن كه آب داخل آنها مي رفت، از صخره جدا مي شد.
24 فروردين 1384 ـ 13 آوريل 2005
سه تيم از باستانشناسان آلماني، فرانسوي و لهستاني با همكاري كارشناسان سازمان
ميراث فرهنگي و گردشگري كشور، دومين فصل كاوشهاي نجات‌بخشي محوطه‌ها و آثار
باستاني پشت سد سيوند در تنگه بلاغي را از
امروز
آغاز كردند.
در عين حال، به
گزارش مريم رخشانی کوچصفهانی،
مسئول پژوهشي
مجموعه پاسارگاد،
77 محوطه، غار، تپه، معدن، سد و اثر باستاني و تاريخي از دوران پيش از ميلاد تا
دوران اسلامي توسط گروهي از كارشناسان در دشت مشهد مرغاب در شمال شرقي مجموعه
پاسارگاد كشف شد.
او
در مورد
فعاليت‌هاي صورت گرفته گفت: «تيمي از باستانشناسان و كارشناسان بنياد پژوهشي پارسه
و پاسارگاد با هدف شناسايي محوطه‌هاي باستاني در اطراف مجموعه پاسارگاد مطالعاتی در
شمال شرقي مجموعه انجام دادند كه به شناسايي 77 محوطه باستاني و اسلامي بسيار مهم
منجر شد.»
وي با اشاره به اينكه آثار و محوطه‌هاي شناسايي شده به
دليل مشخص كردن سابقه سكونت و اهميت اين منطقه در زمان گذشته بسیار شاخص هستند،
گفت: «در ميان آثار كشف شده چهار محوطه باز، 12 غار و پناهگاه و پنج تپه پيش از
تاريخ، چهار معدن، دو كوره ذوب فلز، سه سد و 10 تپه مربوط به دوره هخامنشي، هفت
محوطه باز مربوط به دوره ساساني و پنج قبرستان، 10 محوطه باز و شش آسياب، قلعه و
مسجد از زمان اسلامي ديده مي‌شود. این آثار و محوطه ها مربوط به 250 هزار سال پیش
تا دوره اسلامی می شود.»
به گفته رخشاني، با توجه به اينكه تاكنون در دشت مرغاب
مشهد كاوشهاي باستان‌شناسي و حفاري‌هاي علمي چنداني صورت نگرفته است، بررسي‌ها و
شناسايي محوطه‌هاي باستاني در این منطقه اولين قدم براي مطالعات و پژوهش‌هاي گسترده
آينده محسوب مي‌شود.
پيش از اين هم گروهي از كارشناسان پروژه بنياد پارسه و
پاسارگاد در منطقه ديگري از پاسارگاد به نام تنگله بلاغي بررسي‌هايي را انجام داده
بودند كه به شناسايي 129 محوطه و اثر باستاني منجر شده است. بخش زيادي از اين
محوطه‌ها به دليل ساخت سد سيوند در تنگه بلاغي تا يك سال ديگر به زير آب خواهند
رفت.
همان روز
باستانشناسان
ايران و لهستان با كاوشهاي نجات‌بخشي در پشت سد سيوند در تنگه بلاغي ساختارهاي
معماري را كشف كردند كه براي توليد نوعي نوشيدني مورد استفاده قرار مي‌گرفته است.
كشف فضاهايي از دوره هخامنشي و ساساني در اين محوطه ارزش فرهنگي آن را چند برابر
كرده است و از آنجا كه تاكنون در تنگه بلاغي نمونه چنين كارگاهي كشف نشده است، زير
آب رفتن آن پيش از تكميل مطالعات باستان شناسي مي تواند جبران ناپذير باشد.
«علي اسدي»، سرپرست ايراني تيم مشترک ايران و لهستان با
اشاره به کاوش هاي انجام گرفته در بزرگترين محوطه باستاني تنگه بلاغي گفت: «با توجه
به پراکندگي سفال هاي محوطه 64 که کارگاه هاي صنعتي و فضاهاي مسکوني از دوره ساساني
را شامل مي شود، مي توان گفت که اين محوطه بزرگترين سايت باستاني تنگه بلاغي محسوب
مي شود. از جمله ويژگي هاي اين محوطه باستاني تداوم استقرار از دوره هخامنشي تا
ساساني است که کمتر در ديگر محوطه هاي باستاني اين تنگه ديده شده است.»
او با اشاره به کشف کارگاه هاي صنعتي در محوطه 64 گفت:
«محوطه 64 در دوره ساساني؛ کارگاه هاي صنعتي بوده که براي توليد نوعي نوشيدني بهره
برداري مي شده است. اوايل سال جاري موفق شديم يکي از اين کارگاه ها را مورد کاوش
قرار دهيم اما در اواخر فصل کاوش يکي ديگر از اين کارگاه ها در گمانه زني آشکار شد
که متاسفانه به علت پايان يافتن کار موفق به حفاري آن نشديم. از آنجا که بخش صنعتي
محوطه 64 با آبگيري مقدماتي سد سيوند زير آب مي رفت نگران آن بوديم که گروه لهستاني
شانس آمدن دوباره به ايران را نداشته باشد و اين محوطه در زير آب سد سيوند غرق
شود.»
فضاي معماري صنعتي كشف شده داراي يك حوض است كه از طريق
جوي تعبيه شده اي، به يك كوزه منتهي مي شود. در بالا دست اين كارگاه ها، فضاهاي
معماري وجود دارد كه بي ارتباط با كارگاه هاي صنعتي نيستند.
اسدي با اشاره
به اين فضاهاي مسکوني گفت: «در اين فضاهاي مسکوني احتمالا زندگي روستايي جريان
داشته است و متعلق به افرادي بوده است که در کارگاه هاي صنعتي فعاليت مي کردند. اين
فضاهاي مسکوني با آبگيري مقدماتي سد سيوند غرق نمي شد اما پس از آبگيري کامل سد به
زير آب مي رود.»
مه 2005 – ارديبهشت و خرداد 1384
15 ارديبهشت 1384- پنجم ماه مه 2005
باستانشناسان ايراني و فرانسوي تاكنون در بررسي يک گورستان يك هكتاري كلان سنگي در درياچه سد سيوند در تنگه بلاغي توانسته‌اند حداقل 40 تا 60 قبر را شناسايي كنند. تيم مشترك ايران و فرانسه متشكل از 14 باستانشناس است
گروه فرانسوي از موسسه CNRS و به سرپرستي رمي بوشارلا است.
رمي بوشارلا، باستانشناس مشهور فرانسوی
اين تيم در يكي از گورها بقاياي اسكلت يك مرد بزرگ سال و يك ظرف سفالي را كشف كرد. «محمدتقي عطايي» سرپرست ايراني هيات مشترك ايران و فرانسه، گفت: «با ادامه عمليات نجات بخشي در تنگه بلاغي كاوش در يكي از گورستان‌هاي كلان سنگي را آغاز كرديم و با حفاري در سه گور توانستيم بقاياي يك اسكلت و يك ظرف سفالي را كشف كنيم.» وي با اشاره به اينكه با توجه به سفال كشف شده اين اسكلت احتمالا متعلق به دوران ساساني است، گفت: «با توجه به اينكه در دوران ساساني فرهنگ اصلي مذهبي جامع زرتشتي بوده و در اين فرهنگ تدفين مردگان رايج نبوده است شناسايي اين نوع قبور و كاوشهاي بيشتر در آنها از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.» بقاياي اسكلت كشف شده كه به صورت چمباتمه دفن شده بود نخستين بقاياي اسكلت يك انسان است كه به صورت كامل از منطقه بلاغي كشف و نجات بخشي مي‌شود. به اعتقاد كارشناسان كاوشهاي باستان‌شناسي در قبور و بررسي يافته‌هاي آن مي‌تواند اطلاعاتي را از نوع مذهب و اعتقادات، نحوه سكونت و اوضاع اجتماعي مردمان گذشته در اختيار قرار دهد. هم اكنون روي بقاياي اسكلت به دست آمده بررسي‌هايي توسط انسان شناسان فرانسوي در حال انجام است. به گفته عطايي بررسي‌هاي انسان شناسي روي اين اسكلت و اسكلت‌هاي احتمالي آينده مي‌تواند اطلاعاتي را در مورد علت مرگ، وجود بيماري‌هاي احتمالي و خصوصيات فيزيكي ساكنان اين منطقه در اختيار قرار دهد.
18 اردیبهشت 1384 ـ 8 ماه مه 2005
میراث خبر ـ گروه استان‌ها: باستانشناسان ايراني و لهستاني در ادامه كاوشهاي نجات‌بخشي در پشت سد سيوند در تنگه بلاغي در يكي از محوطه‌هاي باستاني لوله‌هاي سفالي از دوره فراهخامنشي (اواخر هخامنشي تا اوايل ساساني) كشف كردند.
«باربارا كاييم»، سرپرست لهستاني تيم مشترك و استاد دانشگاه ورشو با «فوق‌العاده» خواندن اين كشف گفت: «با ادامه كاوشهاي نجات‌بخشي در محوطه 64 توانستيم چند قطعه از لوله‌هاي سفالي خاكستري رنگ با قطر تقريبي 30 سانتي‌متر را كشف كنيم.» وي با اشاره به اينكه كشف اين سفال‌ها نظر باستانشناسان را نسبت به اين محوطه تغيير داده است، گفت: «در ابتدا و قبل از كاوش تصور مي‌كرديم كه در اين محوطه با يك روستاي كوچك روبه‌رو باشيم. اما حالا با اين كشف متوجه شناسايي يك روستاي عمومي و مهم و شاید هم يك شهرك شده‌ايم كه اين بسيار مهم است.» هم‌اكنون گروهي از كارشناسان ايرانی و لهستانی در حال مطالعه و بررسي و اندازه‌گيري دقيق اين لوله‌هاي سفالي و شناسايي كاربري دقيق آنها هستند. «علي اسدي»، سرپرست ايراني هيات مشترك، گفت: «مطالعه صورت گرفته نشان مي‌دهد كه اين لوله‌هاي سفالي براي انتقال آب يا دفع فاضلاب استفاده مي‌شده است.»
24 اردیبهشت 1384 _ 14 ماه مه 2005
میراث خبر،
استان‌ها:
باستانشناسان ايراني و فرانسوي با ادامه كاوشهاي نجات بخشي در پشت سد سيوند در
تنگه بلاغي يك حوض مستطيل شكل كه با اندودي از گچ پوشيده شده است را كشف كردند.
تنگه 18 كيلومتري بلاغي در فاصله 4 كيلومتري از محوطه
ثبت جهاني پاسارگاد در استان فارس جاي گرفته و بخشي از چشم‌انداز باستاني پاسارگاد
است. اين تنگه به اعتقاد برخي كارشناسان محل عبور راه شاهي مهمترين راه باستاني
كشور بوده است. تنگه بلاغي آثاري از دوران غارنشيني و سكونت‌هايي از دوران پيش از
ميلاد و تا دوران اسلامي را در خود جاي داده است.
«عطايي» سرپرست ايراني تيم مشترك ايران و فرانسه، گفت:
«با ادامه كاوش در محوطه 85 توانستيم به يك حوض مستطيل شكل كه با قلوه سنگ و ملات
گچ ساخته شده و روي آن را با گچ سفيد اندود كرده‌اند بر بخوريم.»
وي با اشاره به اين كه از روي سفال‌ها احتمال مي‌دهيم
اين حوض متعلق به اواخر ساساني و اوايل اسلامي باشد، گفت: «كشف اين حوض نشان مي‌دهد
كه ما در اين محوطه با يك معماري عمومي رو به رو باشيم. هم اكنون با گسترش كاوش ما
در اطراف اين حوض به دنبال شناسايي معماري‌ها و مشخص كردن شكل كلي اين محوطه
هستيم.»
حوض كشف شده 180 سانتي‌متر طول و 120 سانتي‌متر عرض
دارد. عمق اين حوض هم 60 سانتي‌متر است.
باستانشناسان همچنين در اطراف اين حوض به آثاري از
كانال‌هاي گچي برخورد كرده‌اند كه به نظر مي‌رسد براي خروج آب دورريز حوض مورد
استفاده قرار مي‌گرفته است.
به گفته عطايي بخش‌هاي زيادي از حوض گچي و كانال‌هاي
اطراف به دليل اين كه اين محوطه در دوره صفويه به يك گورستان تبديل شده است از بين
رفته و تخريب شده است.
27 اردیبهشت 1384 _ 17 ماه مه 2005
میراث خبر،
گروه
استان‌ها:باستانشناسان ايراني و فرانسوي با ادامه كاوشهاي نجات‌بخشي در يك
گورستان كلان سنگي در پشت سد سيوند در تنگه بلاغي بقاياي يك اسكلت با دست‌بندی آهني
در دست، كشف كردند.
تنگه 18 كيلومتري بلاغي در فاصله 4 كيلومتري از محوطه
ثبت جهاني پاسارگاد در استان فارس جاي گرفته و بخشي از چشم‌انداز باستاني پاسارگاد
را تشكيل مي‌دهد. اين تنگه به اعتقاد كارشناسان محل عبور راه شاهي مهمترين راه
باستاني كشور است كه به دستور داريوش هخامنشي ساخته شده است.
«محمدتقي عطايي»، سرپرست ايراني هيات مشترك ايران و
فرانسه، گفت: «با ادامه كاوشهاي باستان‌شناسي در محوطه 88 كه يك گورستان كلان سنگي
است، به بقاياي يك اسكلت برخورد کردیم. این اسکلت به صورت چمباتمه و به همراه اشياي
باستاني دفن شده بود.»
وي با بیان اين كه در دست اين اسكلت يك دستبند آهني، در
كنار آن يك درفش آهني، مقابل پای اسکلت يك سر پيكان و دو پر به شكل برگ و زير گردن
آن نیز يك چاقوي مفرغي با نوك بريده قرار دارد، گفت: «با توجه به تدفين چمباتمه‌اي
و وجود اشيا به ویژه سر پيكان دو پر احتمال مي‌دهيم كه اين تدفين متعلق به دوره
ساساني باشد.»
باستانشناسان در حالي بقاياي اسكلت را از گور كلان
سنگي خارج كردند كه اين اسكلت با هيچ گونه خاكي پوشيده نشده بود. به گفته عطايي
ساكنان اين محوطه بعد از جاي دادن جسد به صورت چمباتمه روي خاك دور آن را با سنگ
پوشانده‌اند. چنین روش تدفینی تاكنون در هيچ محوطه‌اي ديده نشده است.
4 خرداد 1384- 25 ماه مه 2005
میراث خبر،
گروه استان‌ها:
منطقه تاريخي و باستاني پاسارگاد به همراه روستاها و شهرهاي اطراف خود از جمله
سعادت شهر به عنوان شهرستان پاسارگاد نام‌گذاري شد.
«بابك كيال» سرپرست پروژه مجموعه تاريخي پاسارگاد گفت:
«طي مراسمي كه هفته گذشته با حضور استاندار فارس برگزار شد شهرستان پاسارگاد به طور
رسمي به عنوان اولين شهرستان تاريخي كشور نام‌گذاري شد.»
وي با اشاره به اينكه پيش از اين مجموعه تاريخي و
باستاني پاسارگاد جزو بخش سعادت شهر استان فارس محسوب مي‌شد، گفت: «شهرستان
پاسارگاد داراي دو بخش هخامنش و بخش مركزي سعادت شهر است كه مجموعه پاسارگاد،
آرامگاه كوروش و دشت مشهد مرغاب و روستاي مادر سليمان در بخش هخامنشي جاي
گرفته‌اند.»
به اعتقاد كارشناسان ارتقا اين بخش به شهرستان و
نام‌گذاري آن به پاسارگاد مي‌تواند باعث توجه بيشتر مسئولان استان فارس به اين
منطقه باشد.
به گفته كيال نام‌گذاري اين بخش به شهرستان پاسارگاد
مي‌تواند به حفاظت از آثار تاريخي و باستاني منطقه كمك كند. همچنين با توجه به
داشتن آثار مهم تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي اين منطقه مي‌تواند به قطب گردشگري تبديل
شود.
9 خرداد 1384- 30 ماه مه 2005
میراث خبر،
گروه استان‌ها:
باستانشناسان ايراني و آلماني با كاوشهاي نجات‌بخشي در پشت سد سيوند تنگه بلاغي
يك مهر باستاني متعلق به پنج هزار و 500 سال پيش را كشف كردند. تيم مشترك ايران و
آلمان از 10 نفر كارشناس از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور و موسسه
باستان‌شناسي آلمان تشكيل شده است.
«مژگان سيدين» سرپرست ايراني گروه مشترك ايران و آلمان،
گفت: «با ادامه كاوشهاي نجات‌بخشي در تنگه بلاغي و در يكي از محوط‌ها توانستيم يك
مهر سنگي قهوه‌اي رنگ با نقوش افقي را كشف كنيم كه قابل مقايسه با مهر‌هاي به دست
آمده از محوطه تل باكون (محوطه‌اي در فارس) است.»
وي با اشاره به اينكه اين مهر به اندازه «يك پنج
توماني» است، گفت: «كشف اين مهر باستاني مي‌تواند نشان دهنده اهميت اين محوطه از
نظر بازرگاني، تجارت و صادرات ساكنان اين محوطه با ساير مناطق باشد.» پيش از اين هم
باستانشناسان يك مهر گلي را در اين محوطه كشف كرده بودند.
اين تيم هم
چنين در كاوشهاي هفته‌هاي گذشته خود در اين محوطه توانسته‌اند دو كوره سفال‌گري را
نيز كشف كنند.
به گفته سيدين با توجه به كشف دو كوره سفال‌گري به نظر
مي‌رسد كه اين محوطه در هفت هزار و 500 سال پيش يك مركز توليد سفال بوده است
جون 2005 – خرداد و تير 1384
7تير 1384 _ 28 جون 2005
سيد حسين مرعشی، رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور طي نامه‌اي، از مهندس حبیب الله بیطرف، وزير نيرو،
سيد حسين مرعشی
خواست براي نگهداري و معرفي آثار تاريخي و باستاني كشف شده در پشت سد سيوند موزه
باستان‌شناسي و سايت اينترنتي راه‌اندازي شود.
سد سيوند كه ساخت آن از سال 1376 آغاز شده يكي از
پروژه‌هاي مهم در سطح استان فارس و در منطقه تنگه بلاغي است. طبق بررسي‌هاي
باستان‌شناسي بر اثر آبگيري سد سيوند بيش از 174 محوطه و اثر باستاني شناسايي شده
در منطقه غرق خواهد شد.
«جلال
جامعي»، مجري پروژه احداث سد سيوند در مورد نامه رييس سازمان ميراث فرهنگي طي
هفته‌هاي گذشته گفت: «وزير نيرو بعد از دريافت نامه رييس سازمان ميراث فرهنگي و
گردشگري كشور از آمادگي وزارت نيرو براي نگهداري آثار و ايجاد سايت اينترنتي و موزه
باستان‌شناسي خبر داد.»
وي گفت: «در نامه‌اي كه در دستور تهيه قرار گرفته از
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور خواهيم خواست طرح مورد نظر براي احداث موزه را
ارايه كند. وزارت نيرو نيز پس از مطالعه اين طرح عمليات اجرايي ساخت آن را آغاز مي
كند.»
به گفته جامعي تا زماني كه طرح موزه ارايه نشود،
اعتبارات لازم براي آن مشخص نخواهد بود.
در اين ماه انتظار برای انتخابات رياست جمهوری بر همه جا حاکم است.
جولای 2005 – تير و مرداد 1384
26
تير 1384 ـ
17 جولای 2005
شروع کار هيئت ژاپنی. تيم مشترك ايران و ژاپن از 8 باستانشناس ژاپني و چند باستانشناس ايراني تشكيل شده است. باستانشناسان ايراني و ژاپني در كاوشهاي مشترك قصد دارند دو غار باستاني در تنگه بلاغي را كه تا چند ماه ديگر به دليل آبگيري سد سيوند، زير آب مي رود، كاوش كنند. «كريم عليزاده»، كارشناس روابط بين‌الملل پژوهشكده باستان شناسي كشور گفت: «طبق مذاكرات و بازديدهاي صورت گرفته قرار است از حدود يك ماه ديگر يك تيم مشترك از كارشناسان ايراني و ژاپني از دانشگاه سوكوبا و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور در دو غار پارينه سنگي (10 هزار سال پيش) شناسايي شده در منطقه بلاغي و پشت درياچه سد سيوند كاوشهاي نجات بخشي را انجام دهند.» وي گفت: «با توجه به اينكه اطلاعات و بررسي‌هاي انجام شده در غارهاي پارينه سنگي كشور بسيار محدود بوده است و در اين زمينه اطلاعاتي در دست نيست، كاوشهاي اين دو غار از اهميت زيادي برخوردار است.»
«محمد زيدي» سرپرست ايراني تيم مشترك در اين باره گفت:«باتوجه به كشف محوطه هاي
باستاني مهم ساساني و هخامنشي در تنگه بلاغي كه نشان دهنده اهميت اين منطقه در دوره
ساساني و هخامنشي است قصد داريم با بررسي منطقه به وجود راه ارتباطي و تجاري در اين
منطقه پي ببريم.»
به گفته او واقع شدن تنگه بلاغي در بين مجموعه تخت
جمشيد و پاسارگاد و شهر ساساني استخر، حدس باستان شناسان را در مورد عبور راه
ارتباطي از اين منطقه تقويت كرده است.
زيدي گفت:«در اين مطالعات كارشناسان علاوه بر شناسايي
محوطه هاي موجود در منطقه و اطراف به شناسايي وجود ارتباط بين محوطه نيز اقدام
خواهند كرد.»
اگوست 2005 - مرداد 1384
11 مرداد 1384 _ دوم اگوست 2005
در اجراي
پروژه‌هاي عمراني از سوي نهادها و دستگاه‌هاي مختلف همواره نبود قوانين مصوب در
زمينه حفاظت از ميراث تاريخي _ فرهنگي با تخريب بخش‌هاي تاريخي همراه بود كه مطابق
«بند ج» ماده 114 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، آيين‌نامه
اجرايي اين بند در هيات وزيران به تصويب رسيد
و تمامي
دستگاه‌هاي اجرايي مشمول قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران
براساس مصوبه هيات وزيران موظف
شدند
پيش از اجراي پروژه‌هاي بزرگ عمراني و در مرحله امكان‌سنجي و مكان‌يابي به انجام
مطالعات فرهنگي _ تاريخي در مكان اجراي طرح اقدام كنند.
تخريب محوطه‌ها، بافت‌ها و تپه‌هاي تاريخي به دنبال
اجراي پروژه‌هاي عمراني از سوي دستگاه‌ها و نهادهاي مختلف در سال‌هاي گذشته، سازمان
ميراث فرهنگي و گردشگري را بر آن داشت تا در جهت رسيدگي به اين معضل و حفظ ميراث
تاريخي _ فرهنگي كشور با تصويب لايحه‌اي در هيات وزيران از ادامه اين روند جلوگيري
كند.
بر اساس مصوبه هيات وزيران، مطالعات فرهنگي _ تاريخي و
مستندسازي آثار فرهنگي _ تاريخي واقع در محدوده طرح، براساس دستورالعمل سازمان
ميراث فرهنگي و گردشگري و با نظارت علمي اين سازمان از سوي دستگاه مجري انجام
مي‌شود. هزينه انجام مطالعات و مستندسازي، جزيي از اعتبارات مورد نياز براي انجام
طرح مطالعاتي است و در توافق‌نامه ميان سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور و دستگاه
مجري طرح پيش‌بيني مي‌شود.
16 مرداد 1384 ـ 7 اگوست 2005
تيم مشترك باستان شناسان ايران و ژاپن با كاوش هاي نجات بخشي در غارهاي باستاني
منطقه تنگه بلاغی كه چند ماه ديگر به علت آبگيري سد سيوند غرق مي شوند، ابزارهاي
سنگي كشف كردند.
«محمد زيدي»، سرپرست ايراني تیم مشترک ایران و ژاپن در
اين باره گفت:«در اين فصل از كار با توجه به اهميت غارهاي منطقه بلاغي براي روشن
كردن تاريخ سكونت هاي اوليه در اين منطقه كاوش در دو غار اين منطقه را آغاز كرديم
كه به كشف تعداد زيادي ابزار سنگي در انواع مختلف و از جنس «چرت» و سنگ چخماق منجر
شد.»
او گفت:«با مطالعه روي اين ابزار هاي سنگي كه هنوز قدمت آن ها مشخص نشده است مي
توان تكنيك ساخت اين ابزارها و بخشي از زندگي ساكنان اين منطقه در هزاره هاي پيش را
مشخص كرد.»
27 مرداد ـ 18 ماه اگوست 2005
رئيس جمهور جديد، محمود احمدي نژاد، طي حكمي اسفنديار رحيم مشايي را به سمت معاون رئيس جمهوري و رئيس سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري (بجای سيد حسين مرعشی) تعيين كرد.
اسفنديار رحيم مشايي
رحيم مشايي پيش از اين، رئيس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، سرپرست معاونت اجتماعي شهرداري تهران و از مديران سازمان صدا و سيما و معاونت اجتماعي وزير كشور بود.
در همان روز «سعيد جامعه‌اي»، مجري پروژه احداث سد سيوند گفت:«با توجه به در خواست سازمان ميراث فرهنگي و
سعيد جامعه‌اي
گردشگري كشور و مذاكرات صورت گرفته بين وزير نيرو و رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور، در قرار داد طرح ساخت سد، 100 ميليون تومان اعتبار براي نجات محوطه هاي باستاني در نظر گرفته شد.» او با اشاره به اينكه اين طرح بايد به تصويب سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور برسد، گفت:«در حال حاضر بيش از 70 در صد از پروژه ساخت سد به پايان رسيده است و تصور مي كنيم تا زمان شروع آب گيري در بهمن ماه بيش از 85 در صد از كار به پايان رسيده باشد.»
29 مرداد 84 ـ 19 اگوست 2005
«سعيد
جامعه‌اي»، مجري پروژه احداث سد سيوند گفت:«آبگيري سد طبق برنامه اعلام شده در بهمن
ماه سال جاري انجام مي شود اما باتوجه به اينكه براي پر شدن كامل درياچه سد يك سال
زمان نياز است باستان شناسان با وجود شروع آبگيري مي توانند كار خود را ادامه
دهند.»
او گفت:«درياچه سد سيوند بيش از 11 كيلومتر مربع وسعت
دارد و پر شدن اين حجم درياچه به يك باره اتفاق نمي افتد بلكه به مرور زمان انجام
مي شود و كارشناسان مي توانند از اين زمان به خصوص در بخش انتهايي درياچه سد براي
نجات محوطه ها استفاده كنند. »
27 مرداد 84 ـ 18 اگوست 2005
"مريم رخشاني كوچصفهاني"، مسئول دفتر فني مجموعه ميراث فرهنگي پاسارگاد هنگام بازديد از راه شاهي در تنگه بلاغي، بر اثر سقوط از كوه جان باخت.
«بهرامگي»، يكي از مسئولان مجموعه ميراث فرهنگي پاسارگاد با اعلام اين خبر گفت: مريم رخشاني كوچصفهاني كارشناس مرمت و احياء بافت هاي تاريخي بود و از 3 سال پيش مسئول دفتر فني مجموعه ميراث فرهنگي پاسارگاد شد. او با آغاز كاوش هاي باستان شناسي نجات بخشي در تنگه بلاغي، كار پژوهش روي راه شاهي را كه تا چند ماه آينده به زير آب مي رود آغاز كرد و پنجشنبه گذشته هنگامي كه از اين مسير تاريخي بازديد مي كرد از كوه سقوط كرد و در گذشت. مرحوم كوچصفهاني سهم بسياري در آماده سازي پرونده پاسارگاد براي ثبت در فهرست ميراث جهاني داشت.
7 شهریور ـ 29 ماه اگوست 2005
جلال جامعی گفت: هر چند كه ما اطلاع دقيقی از گزارش‌های باستانشناسان نداريم، ولی آثار مشاهده شده به حدی مهم نيست كه بهره‌برداری از سد را دچار مشكل كند.
همان روز ـ سيد حسين مرعشي، رييس سابق سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، درگفت و گو با ايلنا، با اشاره به ساخت و آبگيري سد سيوند كه موجب نابودي تنگ بلاغي كه به يادگار مانده از دوران هخامنش بوده و حافظ بخشي از تاريخ و فرهنگ ايران باستان است، گفت: «كليه درههاي ايران محل زندگي مردم قديم و دورههايي است كه آثار تمدن قديم در آنها وجود دارد. تمدن در ايران 9 هزار سال جريان داشته و همواره در محلهاي زيستي ثابت بودهاند و اين نشان مي‌دهد تمدن‌هاي جديد بر روی تمدن های قديمی بنا می شدند. نمی توان سد سازی را که لازمه تمدن امروز و فردای ايران است فدای وجود و حفظ آثار تاريخی و باستانی کرد
وي، تاكيدكرد: «بنابر برنامهريزيهاي صورت گرفته توسط سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ، سعي خواهد شد هم زمان با آماده شدن سد سيوند براي آبگيري، كليه اشيا تاريخي از تنگ بلاغي خارج و عمليات نجات بخشي به اتمام برسد.
رييس سابق سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، در خصوص فعاليت سازمان براي جلوگيري از ساخت سد، گفت: «سازمان ميراث فرهنگي از ابتدا با احداث سد سيوند هيچگونه مخالفتي نداشته و از آبگيري سد جلوگيري به عمل نخواهد آورد.»
9 شهريور 84 ـ 31 ماه اگوست 2005
تشکيل کميته نجات و انتشار نامه سرگشاده اين کميته و آغاز فعاليت های گسترده آن
سپتامبر 2005 – شهريور و مهر 1384
12 شهريور 1384 ـ سوم سپتامبر 2005
مراسم توديع و معارفه روساي قبلي و جديد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با حضور محمود احمدي نژاد، رييس جديد جمهوري اسلامي، انجام شد.
16 شهريور 1384ـ 7 سپتامبر 2005
اسفنديار رحيممشايي، رييس جديد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، در خصوص آبگيري سد سيوند كه به واسطه آن بخشي از تمدن ايران كه در تنگ بلاغي ، حد واسط پارسه و پاسارگاد قرار دارد از بين خواهد رفت، با اظهار تاسف از اين اقدام وزارت نيرو، گفت: هنوز از جزييات طرح اطلاعات كاملي ندارم ؛ ولي وظيفه قانوني و سازماني من حفظ ميراث فرهنگي كشور است و در اين راستا تمام تلاش خود را خواهم كرد.
وي، در خصوص اظهارنظر مرعشي مبني بر اين كه سدسازي و ايجاد تكنولوژي جديد را نبايد فداي حفظ ميراث فرهنگي كرد، اظهارداشت: از عملكرد ضعيف سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گذشته نسبت به ساخت سد سيوند متاسفم.
وي، با تاكيد بر حفظ ميراث فرهنگي و باستاني كشور، گفت: اين مساله را شخصا پيگيري و نتايج بررسي‌ها را با رييس جمهور مطرح خواهم كرد. در خصوص وضعيت سد و تنگ بلاغي، نيز پس از انجام بررسي‌هاي كامل، نظر شخص رييس جمهور تكليف سد و آبگيري آن را مشخص خواهد كرد.
16 شهريور 1384ـ 7 سپتامبر 2005
طه هاشمي، معاون پارلماني سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گفت و گو با ايلنا گقت: «آبگيري سد سيوند در صورت لطمه به ميراث فرهنگي كشور متوقف مي‌شود و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از اين پس قبل از شروع پروژه هاي سدسازي, حساسيتهاي لازم را به كار خواهد گرفت. تا کنون در كاووشهاي غير مجاز يا اقداماتي كه در ارتباط با از بين بردن تپه‌ها و آثار تاريخي انجام مي‌شود، تصور عامه بر اين است كه حساسيت مسوولان تنها بر روي آثار منقولي است كه به صورت اشياي زيرخاكي به دست آمدهاند؛ اما مساله مهمتر، لايههايي كه هر كدام از تپه‌ها را تشكيل مي‌دهند، با نگاه تحقيقاتي و باستان‌شناسي مي‌تواند فصل جديدي را نسبت به مظاهر و مصاديق تاريخي و تمدن ايران باز كند... در حال حاضر باستانشناسان خارجي و داخلي در حال بررسي در منطقه سيوند هستند و زماني كه مطالعات و كاووشها به اتمام رسيد، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري رسماً نظر خود را در اين باره اعلام خواهد كرد.» هاشمي، با بيان اين كه در صورتي كه مطمئن شويم از ابتداي كار احداث سد، مجريان طرح سد سيوند از سازمان ميراث فرهنگي استعلام كرده‌اند، كليه مسوولان گذشته سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد پاسخگو باشند.»
18 شهريور، 1384 ـ 9 سپتامبر 2005
مصاحبه مجری طرح، جامعی، در تلويزيون داخل کشور: يک وبلاگ نويس می نويسد: خبرنگار و مجری طرح هر دو با تکرار سه باره متن مصاحبه تلاش می کردند که به ما حالی کند که پاسارگاد زیر آب نمی رود. ولی من و خیلی های دیگر می دانیم که مشکل اصلی پاسارگاد نیست، بلکه آثار تاریخی محدوده سد هم پشت سد و هم بعد از سد است.»
20 شهریور 1384 ـ 11 ماه سپتامبر 2005
« پرويز فتاح»، وزير جديد نيرو، در نامه اي به رئيس جمهوري اعلام كرد: «وزارت نيرو آماده همه نوع همكاري و مساعدت براي مستندسازي آثار از طريق كاوش و ثبت آثار تاريخي، فيلمبرداري و يا انتقال آثار بااهميت و همچنين ساخت موزه‌اي متناسب با نياز در مورد سد سيوند است.» « پرويز فتاح»، در نامه به احمدي‌نژاد با بيان تاريخچه، مطالعات، اهداف طرح مشخصات، مراحل اجرا و آثار اقتصادي سد سيوند، و همچنين اطلاع‌رساني نادرست درخصوص مباحث ميراث فرهنگي مرتبط با اين سد گفت: «در حركت از سمت پاسارگاد به سمت درياچه، آثاري از يك كانال قديمي يا مسير جاده شاهي كه درون سنگ حفاري شده است به چشم مي‌خورد. اين محل مهمترين و شاخص‌ترين آثار بجامانده درون دشت بلاغي است و به كانال «دختربر» معروف است كه خوشبختانه حد نهايي حريم درياچه به هيچ وجه كانال مورد نظر را در بر نمي‌گيرد. » وزير نيرو اظهار اميدواري كرد با همدلي و همكاري دو نهاد مسئول براي حفظ آثار ارزشمند تاريخي اقدام و بهره‌برداري از سد سيوند كه تأثير اقتصادي قابل توجهي در ابعاد ملي و منطقه‌اي دارد تسريع شود.
22 شهريور 1384 ـ 13 سپتامبر 2005
به دنبال ابراز نگراني افكار عمومي و دوستداران ميراث فرهنگي در خصوص تخريب آثار دوره هخامنشي در نتيجه آبگيري سد سيوند ، عبدالله اسكويي، مدير روابط عمومي شركت مديريت منابع آب ايران اعلام كرد: «به منظور حفظ آثار تاريخي موجود در منطقه و تعامل وزارت نيرو با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ،سد سيوند پيش از آبگيري نهايي،به صورت آزمايشي آبگيري مي شود تا در صورت احتمال آسيب به آثار تاريخي منطقه براي برطرف كردن مشكل اقدام شود.» وي با بيان اين كه نشانه هاي تاريخي در منطقه نشان از وجود رودي دارد كه ساليان طولاني در جريان بوده ،تصريح كرد که: «با توجه به درايت و هوشمندي هخامنشيان ،بعيد به نظر مي رسد كه آنان تمدن خود را در جايي بنا كرده باشند كه آسيبي به آن وارد شود.» به گفته وي تقابل دو نهاد دولتي در برخورد با چنين مسايلي موجب تخريب چهره ايران در مجامع بين المللي شده و باعث مي شود پايگاه اطلاع رساني مانند بي بي سي اعلام كند كه كارزاري در اين زمينه در ايران آغاز شده و بايد ديد در اين كارزار چه كسي پيروز مي شود. اسكويي با بيان اين كه بايد ناهماهنگي هاي بخش هاي مختلف در اين زمينه از ميان برداشته شود ،تصريح كرد:«شايد يكي از عواملي كه موجب شائبه نابودي آثار تاريخي در افكار عمومي شد ،اطلاع رساني نادرست در اين مورد بود و چنين القا شده بود كه ساخت سد مهمتر از حفظ آثار تاريخي است در حالي كه اين چنين نبوده است و مقايسه سد سازي در سيوند با تخريب مجسمه هاي بودا در باميان، منطقي و عادلانه نيست.
24 شهريور 1384 ـ 15 سپتامبر 2005
تهران _ ميراث خبر.
«سيد محمد بهشتي»، رئيس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور در اين باره
گفت: «يكي از موضوعاتي كه در زمينه ميراث فرهنگي بسيار مهم است و همواره افكار
عمومي را متوجه خود ساخته، موضوع حفاظت است. حفاظت در مقابل تهديدهايي است كه مي
تواند يك اثر باستاني و تاريخي را تهديد كند. گاهي اين تهديد ها بر اثر اتفاقات
طبيعي از قبيل سيل، زلزله باران و يا فرسايش هاي بيولوژيك و شيميايي است، گاهي ناشي
از توسعه بشري مانند سد سازي و گاهي نيز ناشي از ديدگاه هاي سوداگرانه فردي مانند
حفاري هاي غير مجاز است اما در اين ميان يكي از مهم ترين تهديد هايي كه تا امروز
كمتر به آن توجه شده است ابزار قرار دادن موضوع ميراث فرهنگي در مناقشات سياسي است
كه به مراتب مخرب تر از هر تهديد ديگري است.»
او در ادامه گفت: «هم اكنون موضوع غرق شدن پاسارگاد در
سد سيوند از جمله موضوعاتي است كه ابزار مناقشات سياسي قرار گرفته است يعني اشخاصي
كه نام آشنايي دارند و حالا به هر شكل مشكلي با جمهوري اسلامي دارند، سعي مي كنند
تا از اين طريق به اهداف سياسي خود جامه عمل بپوشانند. اين افراد نمي دانند كه با
اين كارشان خسارتي به مراتب سنگين تر از غرق شدن پاسارگاد در سد سيوند به تاريخ و
فرهنگ اين مرز و بوم وارد مي كنند.»
بهشتي با اشاره به كساني كه در خصوص ماجراي سد سيوند
اظهار نظر كرده اند، گفت: «اگر از اين افراد پرسيده شود كه سد سيوند كجاست و يا
پاسارگاد در كجا واقع شده است، نمي دانند. براي آنها مهم اين است که پاسارگاد در سد
سيوند غرق شود و از اين خبر به عنوان ابزار قرار دادن موضوع ميراث فرهنگي در
مناقشات سياسي شان بهره ببرند.»
بهشتي با طرح اين پرسش که چرا تا اين لحظه افرادي كه به چنين شايعاتي دامن مي زنند
از كساني كه در اين حوزه اطلاعات کافي دارند، نخواسته اند تا در خصوص غرق شدن
پاسارگاد در سد سيوند اظهار نظر كنند. اگر آنها دلسوز ميراث فرهنگي اين كشور هستند
قطعا بايد با شنيدن خبر غرق نشدن پاسارگاد در سد سيوند خوشحال مي شدند اما با وجود
توضيحات كارشناسانه اي كه تا اين لحظه از سوي مسئولان پاسارگاد داده شده ، آنان
همچنان اين آتش را باد مي زنند.
بهشتي با اشاره به تخريب هاي ناشي از مناقشات سياسي
گفت: «وقتي كه موضوع ميراث فرهنگي مورد مناقشات سياسي قرار مي گيرد ديگر نمي توان
در مورد اثري كه حتي در خطر قرار گرفته است هم كاري انجام داد.»
26 شهريور 1384 ـ 17 سپتامبر 2005
ابراهيم پورفرج رئيس، جامعه تورگردانان در اين مورد گفت: جامعه تورگردانان مدتها است درتلاش براي گفتگو با مسئولين اين پروژه است .زيرا دنيا در تلاش است كه فرهنگ و تاريخ كهن خود را از زير خاك كشف كرده و بيرون بياورد.در حالي كه ما با اين كار مي‌خواهيم تارخ 2500 ساله خود را به زير آب بفرستيم .اين فاجعه‌اي است كه همانند فاجعه زلزله بم نه تنها خود ما را به عزا مي‌نشاند بلكه كشورهاي دنيا را نيز براي مرگ اين اثر به عزا خواهند نشاند.همچنان كه كشورهايي مانند ژاپن كه دوستدار تاريخ ايران هستند كمك مي‌كنند تا آثار تاريخي مانده در بم را از مرگ تاريخي نجات دهند.اما غافل از اينكه با اجراي چنين پروژه‌اي ما مي‌خواهيم با دستان خود تمدن كهن كشور را به زير خاك و آب بفرستيم و در نابودي آن سهيم باشيم.
30 شهریور ـ 21 سپتامبر 2005
شيراز
ـ
در نشست مطبوعاتي امروز 30 شهريور ماه 1384مسئولان پارسه و پاسارگاد با خبر نگاران،
"طالبيان" رييس بنياد پژوهشي پارسه و پاسارگاد،
عنوان کرد که
تنها مساله نگران كننده در حاشيه احداث سد سيوند، نفوذ رطوبت به بناي تاريخي
پاسارگاد است. هر چند وجود تنگه اي بين درياچه سد و مجموعه پاسارگاد باعث مي شود
آسيب كمتري به اين بناي باستاني وارد شود.
در اين جلسه مطبوعاتي موضوع غرق شدن بيش از 130 اثر و
راه شاهي در تنگه بلاغي مورد بررسي قرار گرفت و "طالبيان" رييس بنياد پژوهشي پارسه
و پاسارگاد در اين باره گفت:« بر خلاف موج خبري نادرست درباره غرق شدن مقبره كوروش
در سد سيوند با قطعيت اعلام مي كنم اين اثر باستاني در 7 كيلومتري درياچه‌سد و در
ارتفاع بيش از 25 متري مرتفع ترين بخش درياچه قرار گرفته است. آنچه جاي نگراني دارد
ميزان رطوبتي است كه به واسطه درياچه سد، مجموعه پاسارگاد را تهديد مي كند.»
بنياد پژوهشي پارسه و پاسارگاد در نظر دارد روي 48 نقطه
در محوطه پاسارگاد كاوش اضطراري انجام دهد. پيش از اين حدود 24 نقطه مورد حفاري غير
مجاز واقع شده بود كه اطلاعات اين نقاط از بين رفته است.
در حال حاضر 12 نقطه در اين محوطه كاوش شده است و 4
نقطه ديگر در دست كاوش و بررسي است.
2 مهر 1384 ـ 24
سپتامبر 2005
«محمد حسن
طالبيان»، با اشاره به مذاكرات انجام گرفته ميان مسئولان پارسه و پاسارگاد و سازمان
آب منطقه اي استان فارس گفت: «طي چند روز گذشته اين مذاكرات سبب شد که مسئولان آب
منطقه اي استان فارس متقاعد شوند كه ميزان آبگيري سد سيوند را بر اساس الويت كاوش
هاي باستان شناسي تنگه بلاغي تعيين كنند.»
او گفت: «هم اكنون 48 نقطه در محدوده تنگه بلاغي بر
اساس آزمايشات ژئو فيزيك مشخص شده است تا روي آن ها كاوش هاي باستان شناسي انجام
گيرد. اين كاوش ها در آينده بر اساس الويت هايي كه دارند تعيين كننده آبگيري سد
سيوند خواهد بود.»
طالبيان با اشاره به اهميت اين موضوع گفت: «حالا ما مي
توانيم با توجه به تماميت آثاري كه در تنگه وجود دارد اندازه آبگيري سد را مشخص
كنيم تا به اين ترتيب شايد بخشي از آثار اين تنگه نجات پيدا كند.»
همان روز
در جلسه مشترك وزير نيرو و رئيس سازمان ميراث فرهنگي و
گردشگري براي بررسي عوارض احداث سد سيوند بر آثار تاريخي تنگه بلاغي احتمال تعويق
زمان آبگيري سد سيوند براي ادامه كاوشهاي تاريخي و باستان شناسي، كاهش تراز آبگيري
و تشكيل كميته مشترك بين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت نيرو براي امضاي
تفاهم نامه بين اين دو دستگاه اجراي مطرح شد.
رضا اردكانيان، معاون وزير نيرو
در اين جلسه كه «رضا اردكانيان»، معاون وزير نيرو در
امور آب، و «سيدمحمد بهشتي»، رئيس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيز حضور
داشتند، نظرات دو طرف درخصوص راهكارهاي جبران خسارات احتمالي ناشي از آبگيري سدها
بر آثار تاريخي مطرح شد و وزارت نيرو نيز آمادگي خود را جهت همكاري براي ممانعت از
آسيب ديدن آثار تاريخي موجود در منطقه احداث سد سيوند اعلام كرد. همچنين قرار است
در آينده نزديك، «پرويز فتاح»، وزير نيرو و «اسفنديار رحيم مشايي»، معاون رئيس
جمهوري و رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، به طور مشترك از محل سد سيوند بازديد
كنند.
فتاح افزود:«
درباره سد سيوند نيز مقرر شد نحوه آبگيري و محاسبات تراز سد و درياچه پشت سد مطابق
مطالعات ونظرات كارشناسان ميراث فرهنگي انجام شود. »وي تصريح كرد:« ما پيشنهاد
كرديم كاوشهاي باستان شناسي در محدوده‌اي كه زودتر آبگيري مي‌شود در اولويت
قرارگيرد كه مورد پذيرش واقع شد. »
رحيم مشايي
نيز با
بيان اين كه آبگيري سد سيوند دو محوطه تاريخي پاسارگاد و تخت جمشيد را تهديد
نمي‌كند، افزود:« آنچه مورد بررسي است محدوده تنگه بلاغي است كه يك گذر تاريخي با
مجموعه‌اي از آثار تمدني را شامل مي‌شود. » رييس
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري افزود: «ممكن است در كاوش‌ها به نتايج شگرفي برسيم
كه در آن صورت ممكن است تصميمات مهم‌تري اتخاذ شود.» او با اشاره به فعاليت همزمان
8 گروه كاوش در تنگه بلاغي، اين سطح از كاوش را به لحاظ كمي و كيفي كم‌نظير توصيف
كرد و گفت: «كارشناسان خارجي سطح كاوشهاي باستان‌شناسي در تنگه بلاغي را در
بالاترين سطح اروپاي غربي توصيف مي‌كنند كه اميدواريم با افزايش اعتبارات آهنگ كار
سرعت بيشتري بگيرد.»
رييس
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، اجراي طرح‌هاي سدسازي را براي توسعه كشور امري
ضروري توصيف كرد و افزود: «با توجه به اين كه حاشيه رودخانه‌ها، بستر تمدن‌هاي بزرگ
تاريخ بوده، در تمام دنيا طرح‌هاي سدسازي در تزاحم با ميراث تاريخي است و اين مشكل
اختصاص به ما ندارد، از اين رو بايد با تعامل و همكاري نزديك بخش‌هاي مسئول ضمن
كمك به توسعه كشور ميراث تاريخي نيز حفظ شود.»
اکتبر 2005 – مهر و آبان 1384
17 مهر 1384 ـ 9 اکتبر 2005
«جامعي»،
نماينده و مجري طرح احداث سد سيوند،
با اشاره به تازه ترين تعاملات ميان مسئولان سد و پروژه نجات بخشي تنگه بلاغي گفت:
«در تازه ترين تصميم هاي گرفته شده قرار است تا رقوم آبگيري از آنچه پيش از اين
بوده پايين تر بيايد تا باستان شناسان بتوانند به راحتي در محوطه هايي كه هنوز نياز
به كاوش هاي بيشتري دارد، فعاليت كنند.»
او با اشاره به تعيين ميزان رقوم آبگيري گفت: «رقمي كه
تعيين كننده ميزان آبگيري سد سيوند در سال جاري باشد، توسط مسئولان سازمان ميراث
فرهنگي مشخص مي شود و در اين ميان مسئولان سد نيز در تعامل با سازمان ميراث فرهنگي
، آبگيري سد را بر اساس ارقام داده شده انجام مي دهند.»
به گفته او هدف از اين تعاملات احداث سد با كمترين درصد
تخريب آثار باستاني است.
20 مهر 1384 ـ 12 اکتبر 2005
«جلال جامعي»،
نماينده و مجري طرح احداث سد سيوند با اشاره به حمايت سازمان آب منطقه اي استان
فارس از پروژه نجات بخشي آثار باستاني تنگه بلاغي گفت: «طبق آخرين نشست سازمان آب
منطقه اي استان فارس و مسئولان پروژه نجات بخشي سد سيوند، اين سازمان آمادگي خود را
براي پرداخت كليه هزينه هاي اين پروژه اعلام كرده است.»
او گفت: «بر اساس اخبار رسيده تاكنون قريب به 300
ميليون تومان براي انجام كاوش هاي باستان شناسي در درياچه سد سيوند هزينه شده است
كه مسئولان اين سد عهده دار پرداخت آن هستند و به زودي اين مبلغ پرداخت مي شود. از
سوي ديگر كليه هزينه هاي فصل اول كاوش هاي نجات بخشي آثار تنگه بلاغي تا پنج ماه
آينده نيز تامين شده است تا باستان شناسان بتوانند به راحتي عمليات نجات بخشي در
اين محوطه را به پايان برسانند.»
به گفته جامعي هيچ كس از آثاري كه در اين تنگه وجود
دارد، اطلاعي نداشت و نخستين اخبار مربوط به 130 اثر باستاني تنگه بلاغي 10 سال پس
از نخستين كلنگ سد به گوش رسيد.
23 مهر 1384 ـ 15 اکتبر 2005
«جلال جامعي»،
نماينده و مجري طرح احداث سد سيوند با اشاره به زمان آبگيري اين سد گفت:«آب پايين
دست سد و دشت هاي ارسنجان هم اكنون براي كشاورزي شور شده است و مردم اين منطقه نمي
توانند اقدام به كشت و زرع كنند. ما به كشاورزان قول داده ايم پس از شخم زمين هاي
كشاورزي آب محصولاتشان را تامين كنيم.»
او گفت: «براي آبگيري سد سيوند
12 بهمن ماه مصادف با آغاز دهه مبارك فجر را
انتخاب كرديم كه زمان مناسبي براي انجام اين كار است. 12 بهمن ماه از يك سو
روز فرخنده اي است و از سوي ديگر بارش برف و باران زمستاني كمك مي كند تا اواخر
اسفند آب درياچه سد سيوند تا حد مطلوب كه حدود 30 ميليون متر مكعب است پر شود.»
24 مهر 1384 ـ 16 اکتبر 2005
كاوش هاي
باستان شناسي در تنگه بلاغي توسط هيات ايراني و ايتاليايي به كشف بقاياي اسكلت يك
انسان عصر آهن ( 3450 تا 2550 سال پيش ) منجر شد. اين اسكلت در كنار يك معماري
احتمالا از دوره هخامنشي قرار گرفته است. «پير
فرانچسكو كالي ياري»، باستان شناس مشهور جهان و سرپرست هيات ايتاليايي تنگه بلاغي،
با اشاره به كشف اسكلت گفت: «اسكلت بدست آمده در نزديكي خانه اي كشف شد كه تصور مي
كنيم از دوره هخامنشي باشد. اين اسكلت نشان مي دهد كه فرد متوفي به صورت چمباتمه در
خاك قرار گرفته و ظرف سفالي به عنوان هديه قبور در كنار او گذاشته شده است...
اين شواهد حاكي از آن است كه اسكلت به دوره عصر آهن مربوط مي شود اما تا زماني كه
بقاياي آن سال يابي نشود نمي توان به درستي در اين خصوص اظهار نظر كرد.»
عصر آهن كه به دوره سفال خاكستري در ايران شهرت دارد با
كوچ اقوام مهاجري از نواحي حاشيه درياي خزر به ايران آغاز مي شود. اين مردم پس از
سپري كردن دوره كوتاه زندگي در كنار دريا راهي دشت ها مي شدند و زندگي عشايري آنها
تا مدتها ادامه داشته است. در دومين دوره عصر آهن برخي از اين اقوام در فلات مركزي
اقدام به ساخت و سازهايي مي كنند كه در برخي موارد به شهر نشيني نيز منجر مي شود.
سومين دوره عصر آهن مصادف با شكل گيري فرهنگ ماد در
ايران است كه با به قدرت رسيدن هخامنشيان فرهنگ عصر آهن به پايان مي رسد.
26 مهر 1384 ـ 18 اکتبر 2005
دويست نفر از
دوستداران ميراث فرهنگي استان فارس همزمان با سالگرد ثبت جهاني پاسارگاد با حضور در
تنگه‌بلاغي بر لزوم صيانت از آثار باستاني در اين منطقه تاكيد كردند.
در اين تور علمي_ فرهنگي كه از سوي «انجمن فرپاد»
شيراز برگزار شد، شركت‌كنندگان با حضور در منطقه «دختر بر» و راه‌شاهي، با آثار
باستاني اين منطقه تاريخي آشنا شدند.
علي هاشمي،
دبير انجمن فرپاد
با اشاره به اينكه اطلاع رساني درباره تاثير آبگيري سد سيوند بر تنگه بلاغي از جمله
اهداف اصلي اين تور است، گفت: «سد سيوند از سال 1979 آغاز به كار كرده و انجمن در
سال 2004 متوجه شد كه در اين تنگه (محل درياچه سد) بالغ بر 130 اثر باستاني وجود
دارد.»
انجمن فرياد در ادامه اين برنامه با توقف در «نقطه
1800»، مناطق حفاري شده از سوي باستانشناسان داخلي و خارجي و كارگاه بزرگ توليد
مواد غذايي مايع مربوط به دوره ساساني توضيحات تخصصي را در اختيار بازديد كنندگان
قرار دادند.
بازديد از منطقه‌اي در فاصله‌اي در حدود 1000 متري سد
از ديگر مناطقي بود كه در برنامه اين تور قرار داشت. به گفته مهندس عسكري در اين
منطقه قبرستاني مربوط به زمان صفويه وجود دارد كه قبرهاي آن به راحتي قابل مشاهده
است. در اين قبرستان و در لايه‌هاي پايين‌تر آن نيز يك كارگاه تقريبا سالم توليد
مواد غذايي و يك كارگاه ذوب فلزات وجود دارد كه هر دو مربوط به زمان ساساني مي‌شود.
اين كارگاه ذوب فلز با توجه به وجود سنگ آهك در آن نشان از آن دارد كه قابليت ذوب و
استحسال آهن و مفرق وجود داشته است.
7 آبان ـ 29 اکتبر 2005
روز جهانی کورش
بزرگ و خقوق بشر. به دعوت کميته نجات پاسارگاد اعضاء کميته در سراسر جهان در برابر
کنابخانه ها و موزه ها به جمع آوری امضاء برای نامه سرگشاده کميته پرداختند. (گزارش)
نوامبر 2005 – آبان و آذر 1384
15 آبان 1384 ـ 6 نوامبر 2005
انجمن هاي
غيردولتي ايران در بيانيه‌اي خواستار به‌تعويق افتادن آبگيري سد سيوند شدند.
اين انجمنها با توجه به محوطه باستاني تنگه‌بلاغي و
ارزشهاي تاريخي و فرهنگي آن و همچنين خطري كه در اثر رطوبت حاصل از اين سد،
سازه‌هاي پاسارگاد را تهديد مي‌كند، از مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري
خواستند با همكاري وزارت نيرو آبگيري سد را به تأخير بيندازند.
همچنين اين انجمنها با توجه به اين نكته كه با
خاطره‌هاي شكوهمند ايران نمي‌توان به‌صورت آزمون و خطا برخورد كرد، خواستار
چاره‌انديشي علمي درمورد رطوبت حاصل از اين سد شدند.
انجمنهاي صادركننده اين بيانيه عبارت‌اند از: افراز
(انجمن فرهنگ ايران‌زمين)، كانون آريا از دانشكده پزشكي دانشگاه تهران، تني چند از
دانش‌آموختگان بنياد نيشابور (تهران)، كاوه آهنگر، كهن‌دژ (همدان)، توفا (شوشتر)،
مهرآيين (رامهرمز)، كانون گسترش ايران بزرگ، بارگاه مهر (اصفهان) و كانون جوانان
پارس (شيراز).
16 آبان 1384 ـ 7 نوامبر 2005
آب
گيري سد سيوند كه قرار بود تا 12 بهمن امسال انجام گيرد به گفته مسئولان احداث سد
در صورت تاييد رطوبت زايي و تخريب مجموعه تاريخي پاسارگاد، متوقف مي شود.
به گزارش خبرنگار پارلماني ميراث خبر، در جلسه اعضاي
كميسيون فرهنگي و كميته ميراث فرهنگي و گردشگري مجلس شوراي اسلامي با مسئولان وزارت
نيرو و كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري
مقرر شد نمايندگان مجلس به همراه مسئولان وزارت نيرو با موافقت سازمان مديريت و
برنامه ريزي به منطقه سد سيوند سفر كنند و مسئولان و كارشناسان سازمان ميراث
فرهنگي و گردشگري نيز به صورت دقيق ميزان رطوبت ناشي از آبگيري سد را گزارش دهند تا
بر اساس اين گزارشها، تصميم قطعي درباره آبگيري اين سد اتخاذ شود.
21 آبان 1384 ـ 12 نوامبر 2005
«رمي بوشارلا»،
باستان شناس فرانسوي كه سرپرستي كاوش در راه شاهي در اين محوطه را داشته است و آن
را به عنوان يك كانال آب معرفي كرده است با اشاره به نياز محوطه هاي باستاني تنگه
بلاغي به انجام يك فصل ديگر كاوش گفت: «اكثر اين محوطه ها را با يك فصل كاوش نمي
توان مورد بررسي و پژوهش قرار داد و نيازمند كاوش در فصل هاي ديگري هستند به همين
علت بايد به فصل ديگري براي كاوش در اين محوطه ها انديشيد.»
به گفته بوشارلا هنوز محوطه هاي بي شماري در اين تنگه
وجود دارد كه نيازمند كاوش هستند و همه هراس باستان شناسان اين است كه آبگيري سد
سيوند مانع از اين كاوش ها شود.
21 آبان 84 ـ 12 نوامبر 2005
دكتر رسول زرگر ، معاون وزير نيرو در امورآب، روز پنجشنبه 19 ابان ماه در بازديد از سدسيوند در استان فارس، گفت: تا زماني كه مسوولان ميراث فرهنگي مطمئن بشوند كه سد"سيوند" به منطقه"پاسارگاد" آسيبي وارد نمي‌كند، اين سد آبگيري نخواهد شد. تاكنون جلسه‌هايي دراين زمينه با نمايندگان مجلس شوراي‌اسلامي،مسوولان سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري و كارشناسان امور آب برگزارشده كه نتايج مثبتي نيز دربرداشته است. در اين جلسه‌ها در اين مورد كه سد سيوند تا زمان اطمينان يافتن مسوولان ميراث فرهنگي از آسيب نرسيدن به‌منطقه پاسارگاد از اين بابت، آبگيري نخواهد شد، به توافقاتي رسيده‌ايم.
21 آبان 84 _ 12 نوامبر 2005
مهندس فتاح وزير نيرو گفت:
«انجام
عمليات اجرايي سد سيوند با هماهنگي كامل سازمان ميراث فرهنگي پيش مي رود و مشكل
عمده اي براي ادامه و اتمام اين سد وجود ندارد.»
وي با اشاره به آبگيري سدها در دو مقطع زماني آذرماه و آخر سال به دليل وود منابع
برفي در كوهها گفت:
«اگر
اين زمان ها از دست برود به اين معني است كه آبگيري سد يكسال به تاخير مي افتد.»
وي همچنين به
بتعويق
افتادن
آبگيري سد سيوند از آذرماه به پايان اسفند ماه سال جاري توسط وزارت نيرو اشاره و
تصريح كرد:
«اگر
كاوشهاي سازمان ميراث فرهنگي به جمع بندي نرسد، وزارت نيرو آماده همكاري و همراهي
است و آبگيري اين سد كه در توسعه و تامين آب شرب و كشاورزي استان فارس بسيار موثر
خواهد بود را به تعويق خواهد انداخت.»
22 آبان 84 _ 13 نوامبر 2005
هيات مشترك
باستان شناسان ايراني و ايتاليايي تنگه بلاغي،
در ادامه كاوش هاي خود در محوطه هاي 76 و 77 اين تنگه، 30 خانه روستايي در يك دهكده
هخامنشي را شناسايي و مورد كاوش قرار دادند.
با نزديك شدن به زمان آبگيري سد سيوند كاوش هاي باستان
شناسي در تنگه بلاغي نيز شتاب بيشتري گرفته و تاكنون اين كاوش ها نتايج قابل قبولي
به همراه داشته است. سال گذشه هيات ايتاليايي و ايراني در بخشي از منطقه تنگه بلاغي
كه به سد نيز بسيار نزديك است موفق شدند بقاياي يك دهكده هخامنشي را شناسايي كنند.
كاوش در اين محوطه به علت نامساعد بودن شرايط جوي به امسال موكول شد و دومين فصل
كاوش نيز حاصل شگفت انگيزي به همراه داشته است.
«عليرضا
عسگري»، سرپرست هيات ايراني كاوش در تنگه بلاغي با اشاره به نتايج بدست آمده از اين
كاوش ها گفت: «روز گذشته با پايان يافتن فصل 40 روزه كاوش در محوطه هاي 76 و 77
نتايج بسيار ارزشمندي بدست آمد. در اين فصل از كاوش با استفاده از روش هاي نوين
باستان شناسي از جمله ژئوفيزيك ( مغناطيس سنجي زمين ) كه با كاوش نيز همراه بوده
است، توانستيم حدود 30 اطاق يا خانه هخامنشي را در يك روستاي هخامنشي كشف كنيم...
اين كشف براي نخستين بار در باستان شناسي ايران رخ مي دهد و تا پيش از اين ما
اطلاعي از معماري روستايي هخامنشيان نداشته ايم. اطلاعات ما بيشتر موكول به كاخ ها
و بناهاي يادماني هخامنشي مي شده است.»
عسگري با اشاره به ثروتمند بودن ساکنان اين روستا
گفت: «سال گذشته مداركي بدست آمد كه نشان مي داد اين افراد از وضعيت اقتصادي
مناسبي برخوردا بوده اند. در دومين فصل كاوش به كاسه مرمري برخود كرديم كه جاي پرسش
هاي فراواني را به همراه داشته است. اين كاسه نيز مي تواند دليل ديگري بر رفاه
اقتصادي افراد روستا باشد.»
24 آبان 84 ـ 15 نوامبر 2005
خانم وايس، وزير فرهنگ آلمان طی نامه ای به کميته نجات پاسارگاد از اهداف آن جمايت کرد.
27 آبان 84 _ 18 نوامبر 2005
تلويزيون آلمانی schaetze-der-welt به کميته نجات اطلاع داد که: «ما برای سال 2005 فيلمی درباره ی پاسارگاد در دست تهيه داشتيم که قرار بود تا آخر سال به پايان برسد. متأسفانه، تمامی اجازه های فيلمبرداری که گرفته بوديم، اکنون از ما پس گرفته شده و ما ناچاريم اين طرح را کنار بگذاريم.»
ياران کميته از تهران گزارش دادند که به کليه مقامات وزرات نيرو و سازمان مطراث فرهنگی دستور داده شده که با رسانه های گروهی درباره سد سيوند و پاسارگاد مصاحبه نکنند.
1 آذر 84 ـ 22 نوامبر 2005
در جريان هفته هشدار بين المللی که از جانب کميته نجات پاسارگاد اعلام شده بود، و همزمان با جمع آوری امضاء در شهرها و ارسال فکس ها و ای ميل ها از سراسر جهان به دفتر يونسکو، هيئت نمايندگی کميته نامه سرگشاده را در پاريس تسليم دفتر رئيس يونسکو کرد. (پيوند به خبر)
همان روز
ـ اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در دیدار یک روزه از تنگه بلاغی و کسب اطلاع از
اهمیت یافته های باستان شناسی هیات های ایرانی و خارجی در این تنگه، خواستار تاخیر
در آبگیری سد سیوند شدند.
«محمد حسن طالبیان»، رئیس بنیاد پژوهشی پارسه و
پاسارگاد درباره دیدار یک روزه اعضای کمیسیون
فرهنگی مجلس
در روز گذشته،
برخي مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نیرو از تنگه بلاغی و اطلاع از
یافته های باستان شناسی در آن به ویژه روستا و گورستان هخامنشی گفت: «این دیدار
برای معرفی آثار کاوش شده در تنگه بلاغی انجام گرفت و طي آن اهیمت یافته های باستان
شناسی در این تنگه برای اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس تشریح شد.»
«امیر رضا خادم»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز درباره
سفر یک روزه نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تنگه بلاغی گفت: « در این بازدید از سد
و یافته های باستان شناسی هیات های ایرانی و خارجی دیدن كرده و در جريان یافته هاي
باستان شناسي قرار گرفتيم. عمده آثار بدست آمده متعلق به دوره هخامنشی، اشکانی و
ساسانی است که برخی از این آثار برای نخستین بار شناسایی شده اند.»
خادم افزود: «ازجمله این یافته ها کشف روستایی مربوط
به دوره هخامنشی است که می توان از طریق آن شیوه های زندگی روستایی در دوره هخامنشی
را برای نخستین بار مورد مطالعه قرار داد.»
به گفته خادم مسئولان سد سیوند قصد دارند در سال جاری
تا سقف 1800 متر سطح دریاچه را ار آب پر کنند اما با توجه به یافته های باستان
شناسی به نظر می رسد این امکان برای آن ها فراهم نشود.
باستان شناسان ایرانی و ایتالیایی در كاوش هاي اخير
تنگه بلاغي موفق شدند بقاياي 30 خانه باستاني مربوط به دوره هخامنشي همراه با
گورستان اهالی این روستا را در اين تنگه كشف كنند. اين روستا نزديك ترين محوطه به
سد سيوند است و با آبگيري سد به زير آب مي رود. از میان 15 گور شناسایی شده از
گورستان اهالی روستای هخامنشی تنها 3 گور کاوش شده است و این گورستان همچنان نیاز
به کاوش های بیشتر باستان شناسی دارد.
خادم با اشاره به اهمیت کاوش های باستان شناسی در تنگه
بلاغی گفت: «این آثار بخشی از فرهنگ تمدن ما است و نمی توان به آن بی اعتنا بود. جا
دارد کاوش های باستان شناسی در این تنگه تداوم داشته باشد و بهتر است مسئولان سد
سیوند در سال جاری اقدام به آبگیری نکند و برای این کار باید تا سال آینده صبر
کند.»
خادم با اشاره به جلوگیری از آبگیری سد سیوند به عنوان
کف تصمیم گیری های کمیسیون فرهنگی گفت: «کمیسیون فرهنگی قصد دارد با دعوت از
مسئولان دو سازمان میراث فرهنگی و وزارت نیرو در خصوص نحوه عملکرد و آبگیری سد سیود
نیز تصمیم گیری کند.»
به گفته خادم جلوگیری از آبگیری سد سیوند هنوز به
توافق کامل اعضا نرسیده است اما به نظر می رسد که این اتفاق تا چند روز آینده جدي
تر شود.
8 آذر 1384 ـ 29 نوامبر 2005
به گزارش شبكه خبري آب ايران، دكتر زرگر معاون وزير نيرو در امور آب و مدير عامل شركت مديريت منابع آب، گفت: «علي‌رغم اينكه اين سد 80 درصد پيشرفت فيزيكي دارد و وارد مرحله آبگيري شده، با معاونت مربوطه در سازمان ميراث فرهنگي، مذاكره كرديم و مقرر شد، آبگيري سد سيوند تا 15 اسفندماه سال جاري متوقف شده و مديريت آب كشور شرايط فعاليت بيش از 10 گروه كاوش‌گر ايراني و خارجي را در محل سد فراهم كند. پس از انجام اين اقدامات در روز 15 اسفند ماه سال جاري جلسه مشتركي با معاونت مربوطه در سازمان ميراث فرهنگي برگزار مي‌شود و در صورت كفايت كاوش‌ها و تحقق نتايج اقدام به آبگيري سد مي‌كنيم در غيراينصورت آبگيري سد را يك سال به تعويق مي‌اندازيم تا كاوشهاي لازم صورت گيرد.»
دسامبر 2005 - آذر 84
12 آذر 84 ـ 3 دسامبر 2005
همايش يك روزه دفاع از ميراث فرهنگي پاسارگاد در برابر تهديدات سد سيوند روز شنبه 12 آذرماه با حضور دكتر پرويز ورجاوند و دكتر شاهين سپنتا و به همت انجمن اسلامي دانشجويان دانشكدة معماري و هنر، در تالار آزادي دانشگاه كاشان و با حضور دانشجويان علاقه‌مند به فرهنگ و تاريخ ايران زمين برگزار گرديد. (گزارش)
همان روز
ـ با وجود تاکيد کميسيون فرهنگي مجلس به ادامه پژوهش هاي علمي در تنگه بلاغي و به
تاخير انداختن آبگيري سد سيوند، همچنان وزارت نيرو و مسئولان سد هزينه هاي پرداخت
شده از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشور را براي پژوهش در تنگه بلاغي را
نپرداخته اند.
«محمد حسن طالبيان»، رئيس بنياد پژوهشي پارسه و
پاسارگاد با اشاره به اين مطلب گفت: «تاکنون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشور
حدود 140 ميليون تومان از محل اعتبارات خود براي پژوهش در تنگه بلاغي خرج کرده است
و مسئولان سد حتي يک ريال از آن را باز نگردانده اند.»
او گفت: «اين هزينه ها تاکنون خرج اقامت باستان شناسان،
اياب و ذهاب، پول کارگران، باستان شناسان ايراني، اياب و ذهاب باستان شناسان خارجي،
غذا و بسياري موارد ديگر شده است.»
او با اشاره به هزينه هايي که مسئولان سد سيوند تقبل
کرده اند، گفت: «تا کنون تنها در آخرين کاوش هاي انجام گرفته در تنگه بلاغي که توسط
هيات ايراني و ايتاليايي بوده است مسئولان سد هزينه کاوش را متقبل شده اند که البته
همکاري صميمانه اي داشته اند.»
1 دی 84 ـ 22 دسامبر 2005
آغاز «هفته ادبيات و هنر پاسارگاد»، بمناسبت فرا رسيدن شب يلدا، به دعوت کميته نجات پاسارگاد و شرکت هنرمندان و نويسندگان و رسانه های گروهی. (پيوند به ويديوی برنامه ها)
هم زمان با آغاز هفته هنر و ادیبات پاسارگاد، انجمن های ملی ایران، در «نیاسر» به پیشواز مهر رفتند. (گزارش)
4 دی 84 ـ 25 دسامبر ـ 2005
گروهي از انجمن
هاي دوستدار ميراث فرهنگي در نامه اي به رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري
خواستار تاخير 4 ساله در آبگيري سد سيوند شدند.
در اين نامه
خطاب به رئيس سازمان آمده :" همان طور كه آگاه هستيد آخرين خبر پيرامون موضوع
آبگيري سد سيوند حكايت از آن دارد كه «تا زماني كه مسئولان ميراث فرهنگي مطمئن
شوند سد سيوند به منطقه پاسارگاد آسيبي وارد نمي‌كند، اين سد آبگيري نخواهد شد.»"
نويسندگان درخواست كردند "پايگاه اطلاع‌رساني براي نجات
يادمان‌هاي باستاني (دشت پاسارگاد) كه بازتاب دهنده نظر نمايندگان گروهي از
انجمنهاي غيردولتي است، با توجه به دل‌نگراني شما براي ميراث فرهنگي، از شما
خواهشمند است رسما از وزير محترم نيرو خواستار به عقب انداختن چهار ساله آبگيري سد
سيوند شويد." در اين نامه به زمان لازم براي حفاري هاي باستان شناسي اشاره شده است:
"كمترين زمان عنوان شده براي مستندسازي آثار تنگه
بلاغي از سوي كارشناسان و باستانشناسان، 4 سال است. به گمان ما اين مدت زمان
مناسبي است تا امكان وجود آثار در محدوده آبگيري مقدماتي بررسي شود و آنچه نيز
تاكنون يافت شده دقيقا مورد بررسي قرار گيرد چون اگر ما آبگيري را تنها براي 1 يا 2
سال به عقب بيندازيم باز اين حس شتابزدگي را به باستانشناسان و كارشناسان منتقل
خواهيم كرد. كما اينكه موضوع رطوبت ناشي از شكل‌گيري درياچه سد و تلاش براي به
حداقل رساندن آسيب‌هاي ناشي از آن نيز، به قوت خود باقي است. پس نبايد با به عقب
انداختن چند ماهه يا حداكثر يكي دو ساله آبگيري از كيفيت كار كارشناسان كاست.
اين نامه به امضاي 28 تشكل غير دولتي رسيده و به زودي
با راه اندازي وب سايت آن امكان تاييد و امضاء گسترده تر آن فراهم مي شود
6 دی 84 ـ 27 دسامبر 2005
«عباسعلي روحي»، فرمانده «يگان پاسداران ميراث فرهنگي» (؟!) با اعلام اين که طرح بهره گيري از توانايي انجمن هاي ميراث فرهنگي در حفاظت از آثار تاريخي كه در دستور کار يگان پاسداران ميراث فرهنگي قرار گرفته و با اختصاص اعتبار کافي اجرايي مي شود، گفت: «وسعت جغرافياي جرم در مبحث ميراث فرهنگي در کل کشور بسيار گسترده و پيچيده است و هر اندازه مسئولان مربوطه در بخش پيشگيري از جرايم مختلفي که در اين جغرافياي جرم وجود دارد بخواهند به شکلي هدفمند تجهيزات، منابع و امکانات را فراهم کنند به لحاظ آن گستردگي و پيچيدگي به طور قطع پاسخ گو نخواهد بود. بر اين اساس، موضوع بهره گيري از توان انجمن هاي ميراث فرهنگي و قابليت هاي مردم در دستور کار رسمي يگان پاسداران ميراث فرهنگي قرار گرفته است و به صورت جدي پيگيري مي شود.»
اين مقام مسئول درباره تصميمات يگان براي تجهيز و تقويت انجمن هاي ميراث فرهنگي در سال آينده گفت: «يگان برنامه هاي مدوني را در اين راستا براي سال 85 در دستور کار قرار داده و قصد دارد با عضوگيري براي انجمن هاي ميراث فرهنگي در سطح دانشگاه ها، آموزش و پرورش و ديگر نهاد هايي که به نوعي مي توانند در بحث فرهنگ سازي و تبيين اهميت حفاظت از ميراث فرهنگي سهيم باشند نسبت به بستر سازي فرهنگي در ميان اقشار مردم و جلب توجه آنها به لزوم نگهداري از ميراث فرهنگي اقدام کند.»
10 دی 84 ـ 31 دسامبر 2005
سال 2005 با اوجی دراماتيک به پايان رسيد. بنا بر خبر ميراث فرهنگی، اسفنديار رحيم مشاعی بالاخره سيد محمد بهشتی را که از نخستين روز ماجرای سد سيوند بر سازمان ميراث فرهنگی رياست داشت از کار برکنار کرد و طه هاشمي جانشين سيد محمد بهشتي در سمت رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و محمد شريف ملک زاده جانشين علي هاشمي در معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري شدند.
طه هاشمی
رحيم مشايي در گفت وگو با خبرنگار ميراث خبر در باره تغيير محمد بهشتي و انتصاب طه
هاشمي گفت: «يکي از اشکالات کار در پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري توجه بيشتر به
حوزه ميراث فرهنگي بود. در حالي که به اعتقاد ما بايد به زمينه گردشگري نيز توجه
کافي مبذول شود. انتخاب آقاي طه هاشمي از آن رو صورت گرفت که ايشان علاوه بر اينکه
مدتي در سازمان حضور داشته اند با مسائل حقوقي و بين المللي اين حوزه نيز آشنايند.»
لازم به ذکر است که در ساختار پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري پنج پژوهشکده با
موضوع ميراث فرهنگي (مردم شناسي، باستان شناسي، زبان و گويش، هنرهاي سنتي و مرمت
اشياء باستاني) و يک پژوهشکده گردشگري پيش بيني شده است. اين ساختار از آغاز ادغام
سازمان ميراث فرهنگي و سازمان ايرانگردي و جهانگردي وجود داشته، مصوب سازمان مديريت
و برنامه ريزي است.
مشايي در باره تغيير علي هاشمي نيز اظهار داشت: «زمان مأموريت آقاي علي هاشمي همين
ماه به اتمام مي رسد و ايشان بنا دارد به وزارت نفت بازگردد.»
به گفته رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري انتصاب محمدشريف ملک زاده به دليل حضور
پيشين وي در سازمان ايرانگردي و جهانگردي و آشنايي با اين حوزه صورت گرفته است. ملک
زداده عضويت هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي، مشاوره رئيس اين دانشگاه وقائم مقامي
معاونت اداري ومالي وزارت امور خارجه را در کارنامه خود دارد.
مشايي در توضيح اينکه چرا براي معاونت گردشگري فردي را از ميان همکاران سازمان
انتخاب نکرده است گفت: « کسي را که بتواند تحرک خوبي به بخش گردشگري بدهد نداشتيم،
در حالي که اين بخش نيازمند مديري است که بتواند ارتباط خوبي با بخش خصوصي برقرار
کند و نيز با مفاهيم اين صنعت آشنا باشد.»
محمد بهشتي، رئيس قبلي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري نيز به خبرنگار ما گفت گرچه
هنوز رسما در جريان تغييرات قرار نگرفته ام اما براي آقايان طه هاشمي و ملک زاده
صميمانه آرزوي موفقيت مي کنم.