|
|
حضور مستقيم دولت اورارتو در ايران رد شد
کاوش های شرق درياچه اروميه نشان می دهد که اين منطقه نيز بخشي از امپراطوري دوره هخامنشي بوده‌است
زهراكشوري
بررسي 27 محوطه در شرق درياچه اروميه توسط هياتي مشترك باستان‌شناسان ايراني و ايتاليايي نشان داد برخلاف تصورات پيشين، اورارتوها هرگز حضور مستقيم در اين منطقه نداشته‌اند. باستان‌شناسان يافته‌هاي خود را با متون آشوري از جمله نوشته‌هاي سارگون دوم مطابق دانسته‌اند.
هيات مشترك باستان‌شناسان ايران و ايتاليا به سرپرستي "حميد خطيب‌شهيدي" و "رافائل بي‌شونه" بررسي‌هاي محوطه شرق درياچه اروميه را براي تعيين مرز‌هاي دولت اورارتو با ماد و مانا آغاز كردند.
بسياري از باستان‌شناسان تا پيش از انجام اين بررسي‌ها اعتقاد داشتند شرق درياچه اروميه مركز حكومت دولت اورارتو بوده و آن را در نقشه دولت اورارتو قرار داده بودند.
"حميد خطيب‌شهيدي"، سرپرست ايراني هيات مشترك باستان‌شناسان ايراني و ايتاليايي، محيط‌زيست مناسب، آب و زمين مرغوب، كشاورزي و دامپروري را باعث تجمع استقرارهاي مسكوني و حكومت‌هاي محلي در عصر آهن در اين منطقه دانست و به ميراث خبر گفت: « بيشتر قلعه‌هاي اين دوره بر فراز دامنه‌هاي كوه سهند واقع در مركز آذربايجان ، ساخته شده‌است.در عصر آهن، قلعه را از سنگ بدون ملات روي دره‌هاي سبز و خرم ساخته‌اند تا تسلط كافي روي دره داشته‌باشند.»
وي افزود:« آنچه مشخص است اين است كه اورارتوها با مردم اين منطقه ارتباط غير مستقيم داشته‌اند. زماني درگير و زماني با آن‌ها هم‌پيمان بوده‌اند اما هرگز در جلگه تبريز و مراغه يعني شمال و جنوب كوه سهند حضور مستقيم كه به ساختن استحكامات در اين منطقه منجر شود، نداشته‌اند.»
از 27 منطقه بررسي شده در اين عمليات، تنها 6 منطقه آن در سال‌هاي گذشته بررسي شده بود و 21 محوطه آن توسط اين هيات به تازگي بازديد شد و گزارش آن براي نخستين بار امروز بعدظهر در سخنراني "خطيب‌شهيدي" و "بي‌شونه" در مركز اسناد سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌‌دستي و گردشگري ارائه مي‌شود.
سرپرست ايراني هيات مشترك باستان‌شناسان ايراني و ايتاليايي محوطه‌هاي بررسي شده را در عصر آهن تحت سلطه و يا هم‌پيمان دولت اورارتو دانست و به ميرا ث خبرگفت: «حكومت‌هاي اين منطقه در دوره‌هاي خراج‌گزار دولت اورارتو تا پيش از به قدرت رسيدن مادها بوده‌اند. متون به جا مانده از آشوري‌ها به ويژه سارگون دوم نيز اشاره به چنين وضعيتي دارد.»
خطيب‌شهيدي يكي از دستاوردهاي مهم اين بررسي را شناسايي آثار از دوره كالكولتيك(هزاره ششم پيش از ميلاد) دانست و افزود: «ساكنان اين منطقه در اين دوره قلعه‌هاي خود را روي ارتفاعات ساخته‌اند و ما هنوز نتوانستيم دليل انتخاب ارتفاع را براي زندگي به جاي زندگي در جلگه در اين دوره مشخص كنيم.»
وي كاوش‌هاي باستان‌شناسي را يكي از مهمترين روش‌ها براي پاسخ به اين سوال دانست وتاكيد كرد اگر در اين كاوش‌ها معماري دوره كالكولتيك به دست بيايد به جرات مي‌توان گفت كه در اين منطقه قديمي‌ترين زندگي تدافعي و استحكامي و يكي از قديمي‌ترين‌ها در خاورميانه كشف شده‌است.
قديمي‌ترين استقرار كشف شده در ايران به 3200 پيش از ميلاد باز مي‌گردد.
باستان‌شناسان در اين بررسي‌ها همچنين موفق به شناسايي سفال‌هاي دوره هخامنشي شدند.
خطيب‌شهيدي دراين باره به ميراث خبر گفت:« كاوش‌هاي باستان‌شناسان تاكنون به كشف سفال‌هاي دوره هخامنشي از دره رود سند تا غربي‌ترين نقاط تركيه منجر شده است. اين سفال نيز در بيشتر نقاط آذربايجان شرقي پيدا شده و نشان مي‌دهد اين منطقه بخشي از امپراطوري دوره هخامنشي بوده‌است.»
باستان‌شناسان در اين بررسي‌ها موفق به كشف آثاري از دوران نوسنگي تا اسلامي شدند.
پيش از اين بررسي‌ها نيز آثاري از دوره جمع‌آوري غذا در اين منطقه به دست آمده بود.
اروميه_خبرگزاري ميراث فرهنگي
http://www.chn.ir/news/?section=2&id=35550