بازگشت به صفحه اصلی
تهران ، خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ 13 خرداد 1385
http://www.chn.ir/news/?section=2&id=31813
توصيه كارگاه كارشناسي تخت جمشيد:
يونسکو، پژوهش روي سدها و محوطه‌هاي ميراث جهاني را آغاز کند
گروه استان ها ، حسن ظهوري : نخستين کارگاه كارشناسي بين‌المللي ارتقاي مديريت و برنامه‌ريزي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني با تصويب قطعنامه‌اي از سوي اعضاي شرکت کننده و توصيه به مرکز ميراث جهاني براي آغاز مطالعات پژوهشي روي "سدها و محوطه‌هاي ميراث جهاني" به پايان رسيد.
«محمد حسن طالبيان»، رئيس بنياد پژوهشي پارسه و پاسارگاد و دبير نخستين کارگاه كارشناسي بين‌المللي ارتقاي مديريت و برنامه‌ريزي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني در آخرين روز کارگاه با قرائت قطعنامه، تصويب آن را به موافقت تمامي اعضاي شرکت کننده موکول کرد.
در ادامه اعضاي شرکت کننده در همايش با بررسي دوباره به بندهاي ذکر شده به تصحيح آن پرداختند. متن کامل قطعنامه به شرح زير است:
توصيه‌هاي كارگاه كارشناسي تخت جمشيد، خرداد ماه 1385 براي ارتقاي مديريت و برنامه‌ريزي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني
تهران_ ميراث خبر
گروه استان‌ها: كارگاه كارشناسي بين‌المللي ارتقاي مديريت و برنامه‌ريزي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني از تاريخ 8 تا 12 خرداد 1385 در تخت جمشيد، جمهوري اسلامي ايران برگزار شد. اين كارگاه به همت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ايران، پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، بنياد پژوهشي پارسه پاسارگاد و يونسكو برگزار گرديده، از حمايت مالي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و صندوق ميراث جهاني يونسكو و همكاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان فارس بهره برده است. در اين كارگاه 60 شركت كننده از 8 كشور به نمايندگي از موسسات دولتي و انجمن‌هاي دولتي و غيردولتي از جمله ايكوموس، يونسكو، دانشگاه‌ها، مقامات محلي و مديران محوطه‌هاي ميراث جهاني حضور داشتند. در نتيجه حضور فعال متخصصين داخلي و خارجي، به ويژه مديران پايگاه هاي ميراث فرهنگي و گردشگري ايران، گفتمان‌هاي بسيار غني انجام گرديد.
شركت‌كنندگان در اين كارگاه پيرامون موضوعات زير به بحث پرداختند:
· تعيين حرايم حفاظتي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني بر اساس ارزيابي ارزش‌هاي ميراثي.
· مشاركت مردمي، ساز و كارهاي مديريت سنتي در زمينه حفاظت از منظرهاي فرهنگي
· قانون گذاري، مالكيت اراضي، كاربري زمين و مديريت منظرهاي فرهنگي.
· ارايه مناسب (حساس به فرهنگ) و توسعه پايدار گردشگري منظرهاي فرهنگي.
رهنمودي براي آينده
شركت‌كنندگان در اين كارگاه پيشنهادات ذيل را تحت عنوان توصيه تخت جمشيد براي ارتقاي مديريت و برنامه‌ريزي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني 1385 به كميته ميراث جهاني يونسكو، كشورهاي عضو كنوانسيون ميراث جهاني، سازمان‌هاي بين دولتي و غيردولتي و ديگر نهادها و افراد متخصص ذي‌ربط ارايه كردند:
توصيه‌هاي كارگاه كارشناسي تخت جمشيد، 1385
ما كارشناسان شركت كننده در كارگاه تخت جمشيد در جمهوري اسلامي ايران:
o به گرمي از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و يونسكو، به خاطر برگزاري اين نشست به منظور بحث پيرامون‌ساز و كارهاي ارتقاي مديريت و فرآيند برنامه‌ريزي براي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني قدرداني و تشكر مي‌كنيم.
o با توجه به اين كه كارگاه اولين نشست سازمان يافته پيرامون اين موضوع در منطقه است، خواستار آنيم كه مجموعه مقالات و نتايج اين نشست به چاپ رسد و به طور گسترده توزيع گردد.
o با در نظر گرفتن دست‌آوردهاي ارزشمند دهه گذشته به منظور حفاظت از منظر فرهنگي ميراث جهاني از جمله:
· كنوانسيون 1972 يونسكو در خصوص حفاظت از ميراث طبيعي و فرهنگي جهان
· برنامه كاري شورفهايد 1993 در خصوص منظرهاي فرهنگي، مصوبه اجلاس هفدهم كميته ميراث جهاني يونسكو.
· توصيه‌هاي واكاياما 2001 در خصوص كوه‌هاي مقدس در آسيا.
· توصيه فرارا 2002 در خصوص منظرهاي فرهنگي؛ چالش‌هاي حفاظت.
· توصيه‌هاي پادووا 2002 در خصوص مديريت محوطه‌هاي ميراث جهاني.
· توصيه‌هاي آمستردام 2003 در خصوص ارتباط ميان ارزش‌هاي محلي و جهاني: برنامه‌ريزي براي آينده‌اي پايدار براي ميراث جهاني.
· كنوانسيون يونسكو 2003 به منظور مراقبت از ميراث فرهنگي ناملموس.
· تعاريف و طبقه‌بندي‌هاي منظرهاي فرهنگي در قالب رهنمودهاي كاربردي براي اجراي كنوانسيون ميراث جهاني (نسخه فوريه 2005).
جهت شناخت:
1. به مقامات محلي و ملي، سازمان‌هاي غيردولتي و بين‌دولتي، دانشگاه‌ها، موسسات تخصصي و افراد حقيقي كه در زمينه نجات‌بخشي و توسعه پايدار منظرهاي فرهنگي فعاليت مي‌كنند، پيشنهاد مي‌نماييم تا فعالانه در بحث‌هاي پيرامون انواع گونه‌ها و طبقه‌بندي‌هاي منظرهاي فرهنگي در سرزمين‌هاي خود براي گسترش درك و شناخت منظرهاي فرهنگي و احتمال شمول آينده آنها در فهرست ميراث جهاني شركت نمايند.
2. به مقامات محلي و ملي پيشنهاد مي‌نماييم كه حمايت‌هاي خود از پژوهش‌هاي علمي و ارزيابي ارزش‌هاي ميراثي منظرهاي فرهنگي، طبيعي زيست محيطي به ويژه در مناطق پرخطر را افزايش داده و اينگونه اطلاعات را به صورت گسترده منتشر سازند.
جهت حفاظت:
3. به مقامات ملي پيشنهاد مي‌نماييم در صورتي كه قوانين ملي براي حفاظت و توسعه پايدار از منظرهاي فرهنگي در كشورهايشان وجود ندارد، موضوع برقراري چنين قوانيني را در هماهنگي با مقررات و قوانين موجود لحاظ نمايند. اين گونه قوانين بايد دربرگيرنده مالكيت، حق بهره‌برداري و اعمال مديريت به منظر فرهنگي باشند.
جهت حفاظت و توسعه پايدار:
4. به كشورهاي عضو پيشنهاد مي‌نماييم راهكارهاي ملي براي يكپارچگي برنامه ريزي مديريتي منظرهاي فرهنگي را بر اساس چشم‌اندازي بلندمدت در جهت توسعه پايدار بررسي و تدوين نموده و اين راهكارها را در رابطه با بند 5 الف كنوانسيون ميراث جهاني و پاراگراف 119 رهنمودهاي اجرايي كنوانسيون ميراث جهاني بكار بندند.
5. به مقامات ملي و محلي پيشنهاد مي‌نماييم حمايت و توجه خود به جوامع زنده در خطر كه جوامع عشايري و بومي را در برمي‌گيرند، زندگي اقتصادي و اجتماعي آنها، شيوه‌هاي زندگي و نحوه استفاده‌شان از زمين كه منظرهاي فرهنگي را به وجود مي‌آورند افزايش دهند.
6. به مديران محوطه‌هاي منظر فرهنگي و مقامات برنامه‌ريز پيشنهاد مي‌نماييم كه ارتباط پوياي ميان ميراث فرهنگي ملموس، غيرملموس، مردم و توسعه اقتصاد محلي و منطقه‌اي را به خوبي بررسي و درك نمايند تا از اين طريق يكپارچگي كامل برنامه‌ريزي توسعه عمومي و فرآيند مديريت امكان‌پذير شود.
7. به مقامات محلي و ملي، سازمان‌هاي غيردولتي و بين دولتي، دانشگاه‌ها، موسسات تخصصي و افراد حقيقي پيشنهاد مي‌نمايند تا مشاركت و همكاري تازه‌اي را در جهت دستيابي به منطقه يكپارچگي در سطوح منظر فرهنگي آغاز نمايند.
8. به مقامات ملي و محلي پيشنهاد مي‌نماييم كه پيش از هر گونه تصميم‌گيري براي اجراي عمليات مهم همگاني و ساخت و سازهايي كه برگشت‌پذيري آنها مشكل است، اثرات بالقوه اجراي اين گونه طرح‌ها بر منظرهاي فرهنگي، يكپارچگي بوم زيستي و تمامي ارزش‌هاي مربوط به ميراث را ارزيابي و مورد توجه قرار دهند.
جهت توسعه مناسب گردشگري:
9. به مقامات محلي و ملي و صنايع گردشگري پيشنهاد مي‌نماييم كه به بناهاي سنتي در مقياس محلي، دانش پايه، صنايع فرهنگي و جايگاه منظر فرهنگي به هنگام برنامه‌ريزي جهت زير ساخت گردشگري توجه نمايند.
10. به مقامات محلي، ملي و دست‌اندركاران صنايع گردشگري و گردشگران
پيشنهاد مي‌نماييم تا در معرفي و رويكرد به گردشگري منظر فرهنگي، شأن اعضاي جوامع محلي و بومي و نيز ارزش‌ها و ميراث آنان را مورد توجه قرار دهند.
جهت آگاهي، ظرفيت‌سازي و آموزش:
11. به مقامات محلي و ملي، سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي، دانشگاه ها، موسسات تخصصي و افراد حقيقي پيشنهاد مي‌نماييم تا ظرفيت‌سازي و برنامه‌هاي آموزشي را جهت ارتقا منابع انساني بر مبنا ارزشي حفاظت و مديريت توسعه پايدار منظر فرهنگي سازماندهي كنند.
12. به مقامات محلي و دولتي و رسانه‌ها پيشنهاد مي‌نماييم كه تدابير اساسي جهت افزايش آگاهي عمومي نسبت به اهميت منظرهاي فرهنگي را انديشيده و در اين راستا به تقويت نقش اساسي مشاركت عمومي محلي در حفظ فرايند منظرهاي فرهنگي بر اساس اعتماد، شفافيت و گفت‌وگو در نظر بگيرند.
13. به مديران محوطه‌هاي منظر فرهنگي پيشنهد مي‌نماييم كه شناخت كاملي از چگونگي و نظام اعتقادي كه اغلب باعث حصول اطمينان از رسيدن به يك نظام مديريتي بر جامعه محلي و حفظ كيفيت‌هاي منظر فرهنگي مي‌شود، كسب نمايند.
14. به مقامات محلي و دولتي پيشنهاد مي‌نماييم كه در مواد آموزشي ملي خود و با تاكيد بر تعامل ميان مردم و محيط زيست آموزه‌هاي ميراث جهاني را افزايش داده و به مشاركت سازمان‌هاي غيردولتي در فعاليت‌هاي آموزشي غيررسمي ميراث جهاني توجه كنند.
اقدامات خاص براي آينده نزديك (كوتاه مدت):
15.به يونسكو و كميته ميراث جهاني يونسكو پيشنهاد مي‌نماييم كه رهنمودهاي مديريت منظر فرهنگي را روز‌آمد، تكميل و توزيع كرده و مجموعه‌اي از مطالعات موردي در زمينه مديريت و تجربيات موفق را همراه با روش‌شناسي‌هاي منظرهاي فرهنگي ميراث جهاني جمع‌آوري و منتشر نمايند به همان‌گونه كه در برنامه كاري 1993 كميته ميراث جهاني به تصويب رسيده است. همچنين پيشنهاد مي‌شود كه كشورهاي عضو نسبت به نيازهاي محلي رهنمودهايي مناسب در مقياس ملي تدوين نمايند.
16. به يونسكو و كشورهاي عضو پيشنهاد مي‌نماييم تا نشست‌هاي كارشناسي منظمي را در ارتباط با موضوعات مربوط به مسائل منظرهاي فرهنگي و ميراث جهاني، به ويژه در زمينه حساس فرهنگي توسعه گردشگري مبتني بر ظرفيت‌هاي موجود محوطه، حفاظت و مديريت يكپارچه و همچنين ارزيابي اثرات فرهنگي برگزار نمايند. به ويژه:
· توسعه گردشگري حساس فرهنگي بر اساس ظرفيت محوطه
· حفاظت و مديريت يكپارچه
· ارزيابي تاثير فرهنگي و عواقب عمليات عمراني و عمومي
· آمادگي در هنگام بروز حوادث و حفاظت پيشگيرانه
· تعامل بين ميراث ملموس و ناملموس
17. به يونسكو و كشورهاي عضو پيشنهاد مي‌نماييم كه گروه كارشناسي منطقه‌اي را به منظور تبادل اطلاعات و رسيدن به راهكارهاي افزايش همكاري منطقه‌اي در جهت اجراي كنوانسيون ميراث جهاني به وجود آورند.
18. به كميته ميراث جهاني يونسكو و ايكروم پيشنهاد مي‌نماييم كه از برنامه‌هاي حفاظت منطقه‌اي يكپارچه همانند برنامه ITUC سابق ايكروم حمايت كنند.
19. به مقامات ملي و محلي كه مديريت ميراث جهاني با توان بالقوه ارزشي منظرهاي فرهنگي را به عهده دارند پيشنهاد مي‌نماييم امكان گسترش و توسعه محدوده ميراث جهاني مربوطه را به نحوي كه حفاظت و مديريت بخش وسيع‌تري از منظر فرهنگي را شامل مي‌شود، بررسي نمايد.
20. به كميته ميراث جهاني يونسكو و مركز ميراث جهاني پيشنهاد مي‌نماييم كه انجام مطالعاتي در زمينه ميراث جهاني و پروژه‌هاي عمراني با مقياس بزرگ را در نظر گيرند كه اين مهم مي‌تواند از مطالعه «سدها و ميراث جهاني» آغاز گردد. همان‌گونه كه در مطالعه «معادن و ميراث جهاني» نيز انجام گرديده است. اهميت موضوع بدان جهت است كه تخريب فزاينده و غيرقابل بازگشت به منظرهاي فرهنگي و محوطه‌هاي ميراث جهاني بدين ترتيب مورد توجه قرار خواهد گرفت.
تخت جمشيد، ايران، 12 خرداد 1385