|
|
يبانيه ها | آرشيو پاسارگاد | آرشيو خبرها | مقالات | آرشيو هنر و ادبيات | آرشيو تاريخ زدايي | ديداري ـ شنيداري | | تماس | جستجو پيوند به صفحه اصلی
28 شهريور 1387 (2547 سال پاسارگارد) 18 سپتامبر 2008 ============ کميته نجات پاسارگاد هيچ گونه وابستگی مذهبی و سياسي ندارد
دستکاری غير اصولی در محيط طبيعی در سه دهه اخير
بيشتر رودخانه های کشور دچار مسموميت هستند
دستكاري‌هاي غيراصولي در محيط طبيعي زمين، مهم‌ترين ويژگي ساخت و سازهاي گسترده در 3دهه
اخير بوده است.
در اين ميان، شبكه زهكش طبيعي و به ويژه رودخانه‌ها بيش از ساير عناصر طبيعي مورد تعرض قرار گرفته‌اند.
رودخانه‌هاي ايران نيز از اين تعرضات در امان نبوده و در چند دهه اخير به شكل‌هاي مختلف دچار تعرض و تخريب شده‌اند. جابه جايي مسير، تغيير نامناسب هندسه مسير رودخانه، تعرض به پهنه سيلابي، برداشت بي‌رويه شن و ماسه، اجراي سازه‌هاي نامناسب روي رودخانه و بالاخره رهاسازي زباله، پساب و فاضلاب به محيط رودخانه عمده‌ترين عوامل تخريب رودخانه‌ها در سال‌هاي اخير بوده است. اين در حالي است كه تعداد منابع آبي رودخانه‌اي كشور به كمتر از 25 جريان دائمي محدود است. به همين دليل ضروري است بهره‌وري از اين رودخانه‌ها و فشارهاي وارده به آن با شناختي علمي و عميق صورت پذيرد.
اما امروز برخلاف تمام معيارهاي زيست محيطي، پس از چند هزار سال ابتدا مسير رودخانه‌ها را تغيير مي‌دهيم سپس شدت آنها را تحت كنترل مي‌گيريم، اراضي بالادست را با تمامي گياهان، جانوران و ميكرو‌ارگانيزم‌هاي گياهي و جانوري به زير آب مي‌بريم و زمين‌هاي پايين‌دست را از نعمت جريان آب محروم مي‌سازيم و نهايتا آن تعادل چندين‌هزار ساله را بر هم مي‌زنيم، با اين همه، زيست بوم‌ها همچنان براي احياي زندگي آبزيان و كنار آبزيان تلاش مي‌كنند.
گرچه ساز‌و‌كار طبيعت به گونه‌اي عمل مي‌كند كه پس از مدتي بدون وارد آمدن لطمات غيرقابل بازگشت شرايط پايدار خود را باز مي‌يابد، ليكن در مواردي ميزان بار آلاينده ناشي از فعاليت‌هاي انساني به منابع در حدي است كه باعث برهم خوردن تعادل اكوسيستم طبيعي و عدم‌بازيابي آن و درنتيجه تخريب محيط زيست مي‌شود. براي نمونه نهر فيروزآباد كه در گذشته مملو از ماهي بود اكنون به كانال فاضلاب تبديل شده است. اين نمونه‌اي از بي‌مهري ما با طبيعتي است كه قدر آن را نمي‌دانيم.
قاتل خاموش
در حال حاضر اغلب رودخانه‌هاي كشور در اثر كشاورزي و تاثيرات مستقيم سموم و آفت‌كش‌ها كم و زياد دچار مسموميت قابل توجهي هستند. تبعات ناخوشايند راه يافتن اين سموم به رودخانه‌ها را مي‌توان در حاشيه اكثر رودخانه‌هاي شمالي وجنوبي كشور ديد. تجمع ماهيان كوچك و بزرگ نيمه‌جان و يا مرده‌اي كه بدون هيچ دليل خاصي در گوشه‌اي از آبگيرها مرده‌اند و يا جان مي‌دهند ناشي از ورود همين سموم به رودخانه‌هاست. البته با كمي جست‌وجو در حاشيه رودخانه‌ها قوطي‌هاي سم را مي‌توان يافت.
نگراني در ارتباط با فاجعه آلودگي رودخانه هنگامي زياد مي‌شود كه مرگ‌ومير ماهي‌ها تا آنجا گسترش مي‌يابد كه اين مرگ‌وميرها به مسئله‌اي كاملا عادي تبديل شده و تقريبا در حاشيه تمام رودخانه‌ها قابل رويت است.آيا فقط كشاورزان عامل ورود سموم به آب راهه‌ها هستند؟ اين درحالي است كه كشاورزان در ايام خاصي از سال براي مبارزه با آفات اقدام مي‌كنند. در اين ايام خاص حداقل 2 تا 3 روز آبياري انجام نمي‌شود، حال آنكه در ايام ديگر همچنان ما شاهد مرگ‌ومير آبزيان براثر سم هستيم. اما به‌راستي موضوع چيست؟ رد پاي اين مسئله را در شيوه جديد ماهيگيري بايد جست وجو كرد.
صيد با سم
ماهيگيري در كشور وارد مرحله جديدي شده است؛ صيد با سم
اكنون خطر فقط متوجه ماهيان نيست بلكه تمام اكوسيستم رودخانه در معرض تهديد است. آيا كسي مي‌تواند در بازارهاي ماهي شهر‌هاي كوچك تشخيص دهد كه ماهياني كه براي فروش عرضه مي‌شوند به چه شيوه‌اي صيد شده‌اند ؟
مسبب چنين پديده‌اي را مي‌توان ماهيگيران غيرمجاز دانست كه به روش‌هاي مختلف در مناطق گوناگون مشغول صيد هستند؛ افرادي كه تنها مدتي از سال و به‌دنبال كسب سود به صيد ماهي مي‌پردازند و البته براي صيد به هر وسيله‌اي روي مي‌آورند. استفاده از جريان برق در داخل رودخانه (پيل‌هاي سري شده يا موتور‌هاي برق قابل‌حمل)، استفاده از سموم كلره و فسفره، استفاده از تور‌هاي دانه‌ريز (كه حتي بچه ماهي از آنها نمي‌گذرد) در شاخه‌هاي فرعي و بعضي اوقات رود اصلي از جمله روش‌هاي غيراصولي و مرگباري است كه صيادان غيرمجاز از آنها براي صيد بهره مي‌برند و البته طي سال‌هاي اخير دامنه اين شيوه صيد غيرمجاز به اندازه‌اي گسترده شده كه محيط‌بانان و ضابطان دلسوز با وجود زحمات بي‌دريغ و شبانه نمي‌توانند مانع آن شوند.
همشهری
فرستنده احمد، همراه کميته نجات، از ايران
