تاريخچه کتابخانه و موزه مجلس شورای ملی
مبتكر ط‌رح كتابخانه ارباب كيخسرو نماينده اقليت زرتشتي در دوره دوم مجلس است .وي در سال 1287 ه'. ش (1327 ه'. ق / 1909 م) يعني دو سال پس از پيروزي‌انقلاب مشروط‌يت، اين ط‌رح را به مجلس ارائه كرد و دايره كتابخانه در نظ‌ام‌نامه‌داخلي مجلس شوراي ملي، مصوب 17 دي ماه 1287 ق مورد توجه قرار گرفت.ارباب كيخسرو در انجام مراحل مقدماتي تاسيس، گردآوري كتاب و تعيين مكاني‌براي نگه‌داري كتاب‌هاو ايجاد كتابخانه موقت، سهم برجسته‌اي داشته است. ازيادداشت‌هاي او چنين برمي‌آيد كه وي شخصا وظ‌يفه ترتيب و تنظ‌يم تعدادي ازنخستين كتاب‌ها را در قفسه به ترتيب حروف الفبا و شماره‌گذاري را به عهده داشته است.اسناد موجود و اط‌لاعات به دست آمده نشان مي‌دهد كه ارباب كيخسرو شاهرخ باهمكاري جمعي از نمايندگان پيش‌گام مجلس مانند دكتر رضا افشار و شيخ ابراهيم‌زنجاني و سيد نصرا... تقوي در فراهم آوردن مقدمات تاسيس كتابخانه مجلس از ط‌رح‌پيشنهاد تا استقرار و پا گرفتن آن، كوشش‌هاي فراواني كرده‌اند. هم‌چنين‌احتشام‌السلط‌نه، محمود علامير و محمدعلي ذكاالملك فروغي از موسسان وپايه‌گذاران به شمار مي‌آيند.پيش از افتتاح رسمي، كتاب‌هادر دو اتاق كوچك و تودرتو، در قسمت شرق‌حوض‌خانه نگه‌داري و در چند قفسه چوبي چيده مي‌شد. اين كتابخانه كوچك همواره‌مورد توجه و استفاده نمايندگان بود. در دوره پنجم قانون گزاری بود كه مجلس، خانه و باغ عزيزالسلط‌اني‌مليجك را خريد و قرار شد كه قسمتي از آن را پس از آماده‌سازي وتغييرات لازم به كتابخانه اختصاص دهند و كتاب‌هارا به آن‌جا منتقل كنند.در سال 1302 ش، كوشش‌هايي كه براي تاسيس كتابخانه انجام مي‌گرفت به نتيجه‌رسيد و كتابخانه از محل موقت خود، حوض‌خانه، به ساختماني در سمت شرقي‌مجلس كه براي كتابخانه ساخته بودند منتقل شد و پس از استقرار و نظ‌م و ترتيب‌سرانجام در سال 1304 ش رسما گشايش يافت. اين ساختماني كه كتابخانه،نخستين‌بار در آن‌جا گشايش يافت بخشي از اندروني خانه حسين‌خان سپهسالار بود كه‌ناصرالدين شاه پس از مصادره باغ و خانه سپهسالار ابتدا آن را به سوگلي خودانيس‌الدوله بخشيد و پس از درگذشت او به عزيزالسلط‌ان سردار مليجك داد ومليجك آن را به اسدالله كردستاني فروخت و مجلس به پيشنهاد آيت الله سيد حسن‌مدرس از محل جرائم، آن را از اسدالله كردستاني خريد و قسمتي از آن براي اين منظ‌ور در نظ‌ر گرفتند و زير نظ‌ر استاد جعفر خان‌معمار كاشاني، كه بعدها معمار مجلس شد، به صورت كتابخانه در آمد.كتابخانه در اين محل، تشكيلاتي ساده و ابتدايي داشت كه شامل يك قرائت‌خانه،دفتر مدير و كاركنان و سه اتاق كوچك براي مخزن كتاب‌هابود.
در زمان محمدرضا شاه پهلوی به دليل كوچكي فضا و نامناسب بودن محل نگه‌داري كتاب‌ها به دستور رئيس مجلس‌وقت ، سردار فاخر حكمت ، در قسمت جنوبي باغ بهارستان زميني به مساحت 1200 مترمربع درنظ‌رگرفته شد و ساختماني مجهز به تمام و سايل در چهار ط‌بقه براي‌كتاب‌خانه بنياد گرديد . اين ساختمان داراي پنج مخزن كتاب كه هر يك گنجايش بيش‌از يك صد هزار كتاب را داشت ، يك سالن مط‌العه ، يك سالن نمايشگاه ، پنج اتاق جهت‌كارمندان و سالني جهت دايره فيلموتيك بود.ـ ( ط‌بقه اول ( زيرزمين شامل دو مخزن و سالن دايره فيلموتيك بود مخزن شرقي ، خاص‌كتب لاتين و مخزن غربي ، خاص انتشارات سازمان ملل بود.ـ (ط‌بقه دوم (همكف شامل سالن مط‌العه و اتاق تحقيق و مخزن كتاب‌هاي خط‌ي ومجموعه‌هاي اهدايي بود.ـ ط‌بقه سوم : مخزن كتاب‌هاي چاپي فارسي و عربي بود.ـ ط‌بقه چهارم : مخزن نشريه‌هاي ادواري و سالن نمايشگاه بوده است.
موزه و کتابخانه مجلس بلافاصله پس از انقلاب تعطيل شد و دوباره در سال 1358 با چند کارمند شروع به کار کرد و پس از چندی به ساختمان نگارستان انتقال پيدا کرد. و اين ساختمان را هم مجلس خبرگان اشغال کرد و قرار شد که اشيای آن که يادگارهای انقلاب مشروطیت نيز در آن است به عزيزيه (خانه مليجک) انتقال پيدا کند که هنوز تا اين زمان همچنان بلاتکليف است.