با آبگيري سد سيوند پاسارگاد نابود خواهد شد
رضا حيدري سرپرست تيم کاوشگري ايران و لهستان:
اگر سد سيوند آبگيري شود آرامگاه کوروش و شهر پاسارگاد صد در صد نابود خواهد شد
نيکي محجوب
سد سيوند در دو كيلومترى مقبره كوروش «پاسارگاد» قرار گرفته و اين اثر تاريخى در صورت آبگيرى سد در طول سال ها صد درصد تخريب مى شود.
رضا حيدرى سرپرست كاوش «محوطه ۶۴ تنگه بلاغى» و مسئول تيم كاوشگرى ايران، لهستان با اعلام اين موضوع در جمع خبرنگاران كميته ميراث فرهنگى گفت: من در چالوس بزرگ شده ام و مى دانم رطوبت چگونه فضا را از بين مى برد. در مشاهداتى كه از پاسارگاد داشته ام، آثارى از گل سنگ بر مقبره ديده ام كه از عوامل تخريب و آسيب به آثار تاريخى است. وسعت اين سد و آبگيرى آن به گونه اى است كه تا ۵۰ سال آينده تخليه نمى شود. همچنين درياچه ايجاد شده به عنوان يك مكان تفريحى محسوب خواهد شد و رفت و آمد ماشين ها و افراد سبب آلودگى مى شود. كوهستانى بودن منطقه و بارش باران آلودگى ها را به بسيارى از مناطق ديگر منتقل مى كند كه اين پديده از عوامل تخريب آثار به حساب مى آيد. حيدرى با اشاره به اينكه تيم هاى مشترك ايران، ايتاليا، فرانسه و لهستان در تنگه بلاغى مشغول به فعاليت هستند، گفت: دكتر عطايى بيش از ۱۳۱ محوطه باستانى را در اين منطقه شناسايى كرد و از سال ۸۳-۸۲ اهميت اين منطقه براى ميراث فرهنگى سبب شروع فعاليت باستان شناختى شد. وى همچنين افزود: در صورت آبگيرى، بيش از ۷۰ سايت تاريخى باستانى زير آب مى رود. در حال حاضر پس از مستندسازى برخى آثار براى جلوگيرى از تخريب، مجدداً آثار را زير خاك مدفون كرده ايم و برخى باستان شناسان نيز ترجيح داده اند كه مناطق تاريخى را كاوش نكنند تا از آسيب در امان باشند. حيدرى مى گويد بايد بين بد و بدتر يعنى آبگيرى سد و زير آب رفتن محوطه تاريخى بد را انتخاب كرده و سد را آبگيرى نكرد. او با اشاره به راه شاهى كه در اثر آبگيرى به زير آب مى رود، گفت: اين راه شاهى از زمان هخامنشى تا دوره اسلامى مورد استفاده بوده و در اصل يك فرآيند تاريخى با آبگيرى سد از بين مى رود. به گفته حيدرى طبق اطلاعات به دست آمده طرح سد مربوط به پيش از انقلاب بوده و ساخت آن از ۱۱ سال پيش آغاز شده است، اما هنوز مشخص نيست چه كسى در ميراث فرهنگى با ساخت اين سد موافقت كرده است. درحالى كه مسئولان يونسكو از سد بازديد كرده اند و تاكنون هيچ اظهارنظرى در اين زمينه نشده و به گفته حيدرى يونسكو تا زمان آبگيرى عكس العملى نشان نخواهد داد، اما اظهارنظر يونسكو در آن زمان را نگران كننده توصيف كرد.اين مسائل درحالى عنوان مى شود كه حسين مرعشى رئيس پيشين سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى گفته بود نمى توان سدسازى را كه لازمه تمدن امروز و فرداى ايران است فداى آثار تاريخى و باستانى كرد. اما به اعتقاد بسيارى از كارشناسان كمتر جايى در كشور وجود دارد كه به اين شكل تداوم زندگى را به عينه بتوان در آن مشاهده كرد. اين تنگه نخستين جايى است كه مى توان در مورد خصوصيات و نحوه زندگى مردم دوره هخامنشى اطلاعاتى به دست آورد كه در صورت توسعه كاوش ها و مطالعات در اين منطقه مى توان اطلاعات فراوانى درخصوص مردم آن دوره كسب كرد. براساس نظر باستان شناسان و گياه شناسان به علت بكر بودن تنگه بلاغى گياهانى در اين منطقه وجود دارد كه در صورت انجام مطالعات كامل بر روى آنها مى توان به نوع گل ها، درختان و پوشش گياهى كه در باغ هاى پاسارگاد، كوروش و داريوش وجود داشته، پى برد.مهندس «محمدحسن طالبيان» مدير بنياد پژوهشى پارسه و پاسارگاد درباره يافته هاى كاوشگران در اين دره نيز پيشتر گفته بود: باستان شناسان در فصل اول كاوش بخشى از بقاياى معمارى يك روستاى هخامنشى كه شايد قدمت آن به دوران فراهخامنشى نيز برسد با ديوارهاى دفاعى و لوله هاى سفالى دفع فاضلاب و يك منطقه توليدى ابزارآلات كشاورزى كه احتمالاً متعلق به دوران ساسانى است را پيدا كردند. او تاكيد مى كند كه زمان بيشترى لازم است تا براى تعيين قدمت و تاريخچه آنها مطالعات كافى صورت گيرد و ساير آثار باستانى مدفون در اين بخش پيدا شود.همچنين دو كوره سفالگرى از هفت هزار و ۵۰۰ سال پيش، يك محوطه باستانى هفت هزارساله، تدفين اموات مربوط به شش هزارسال پيش، آثارى از بقاياى دوره عيلامى، دو اسكلت دفن شده همراه اشيا در گور، يك گورستان كلان سنگى ساسانى، خمره ذخيره آذوقه (بزرگ ترين ظرف باستانى ايرانى با وزنى معادل ۱۲۰ كيلوگرم)، حوض ساخته شده از لاشه سنگ با اندود گچ، مهر باستانى با نقوش افقى و قدمت پنج هزار و پانصد سال كه در اين منطقه از نظر تجارى حائز اهميت است، كوره هاى ذوب فلز و دو گورستان دسته جمعى از ديگر آثارى است كه تاكنون در اين دره به دست آمده است.به گفته مسئولان سد سيوند امسال در فصل باران آبگيرى مى شود. اين سد، در شمال شهر مرودشت به روش خاكى احداث مى شود. تاج آن به طول ۶۲۰ متر و ارتفاع آن ۶۰ متر است كه در هر ثانيه پنج هزار و ۶۰۰ مترمكعب آب از سرريز آن تخليه مى شود. گنجايش كل مخزن ۲۵۵ ميليون مترمكعب اعلام شده كه در پشت سد فضايى معادل ۱۲ هزار هكتار آب جمع مى شود
نشريه شرق: گروه اجتماعىـ چهارشنبه 21 تير 85
http://www.sharghnewspaper.com/850421/html/societ.htm#s441309