|
|
در سنگی نيايشگاهی از دوره کوروش در پاسارگاد کشف شد
حسن ظهوري
فعاليت‌هاي كشاورزي در 100 متري "تُل تخت" در پاسارگاد منجر به شناسايي و كشف "در سنگي" بزرگي شد. پژوهش‌هاي باستان‌شناسي اثبات مي‌كند اين در سنگي متعلق به آرمگاه كمبوجيه بوده و شواهد "در" حاكي از آن است كه آرامگاه كمبوجيه نيايشگاهي از دوره كوروش كبير است.
«افشين يزداني»، باستان‌شناس بنياد پژوهشي پارسه ـ پاسارگاد با اعلام اين مطلب به ميراث خبر گفت: «تخته سنگي كه از 5 قطعه سنگ شكسته تشكيل شده به ابعاد يك متر و 60 سانتي متر، اسفند سال گذشته در حين فعاليت‌هاي كشاورزي در 100 متري تُل تخت پيدا شد و از آن زمان تا كنون مسكوت ماند تا مطالعات روي آن انجام شود. در همان زمان اين قطعه سنگ به سرعت به پژوهشكده پاسارگاد منتقل و مطالعات باستان‌شناسي روي آن آغاز شد.»
50 سال پيش مرحوم سامي، باستان‌شناسي كه روي دوره هخامنشي كار مي كرد، قطعه سنگ ديگري را كه شباهت زيادي به قطعه سنگ تازه كشف شده دارد در "تُل تخت" كشف مي‌كند.
در همان زمان استروناخ، باستان‌شناس آمريكايي اين قطعه سنگ را متعلق به بناي منسوب به مقبره كمبوجيه يا به قول محلي‌ها بناي زندان مي‌داند و طرحي را به عنوان ورودي اين بناي نيمه ويران روي كاغذ پياده مي‌كند.
بر اساس طرح استروناخ در ورودي مقبره كمبوجيه، از دو لنگه در سنگي كه هر لنگه 6 قاب مستطيل شكل دارد تشكيل شده است. همچنين در بالا و پايين هر 6 قاب، 3 عدد گل 12 پر كار شده است.
يزداني در اين مورد گفت: «همان‌طور كه استروناخ نيز در زمان طراحي "در" آن را مشكوك دانسته بود، بايد گفت كه با كشف در سنگي جديد نظريه استروناخ اشتباه بوده است. با توجه به اين نمونه، ورودي آنچه مقبره كمبوجيه خوانده مي‌شود از دو لنگه در سنگي كه هر لنگه دو قاب مستطيل شكل به اندازه‌هاي 35 در 59 سانتيمتر كه در بالا و پايين 3 عدد گل 12 پر دارد، تشكيل شده است.»
وي افزود: « در قسمت بالاي اين سنگ كه ورودي بنا را تشكيل مي دهد، يك حاشيه تزئيني وجود دارد كه عناصر آن براي نخستين بار در هنر پاسارگاد ديده مي‌شود. اين عناصر شامل يك رديف تزئين معروف به دوك و مهره است و در بالا رديف ديگري به نام تزئين تخم مرغي شكل دارد. »
به گفته يزداني، ويژگي‌هاي بازسازي ارائه شده توسط هيات باستان‌شناسي پارسه ـ پاسارگاد بيانگر آن است كه ارتفاع هر لنگه در 175 سانتيمتر بوده است.
آثار تزئيني از جمله ويژگي‌هاي هنر پاسارگاد است كه در هنر تخت‌جمشيده ديده نمي‌شود و به خوبي بيانگر ارتباط هنر پاسارگاد با مناطق غربي امپراطوري هخامنشي است.
اين بازسازي نشان مي‌دهد قطعه سنگ تازه يافت شده با توجه به شيوه ساخت، يك ورودي جايگزين به جاي ورودي دوره اصلي است.
با توجه به آثار موجود روي بناي مقبره كمبوجيه و ارتفاع بازسازي شده، در بالا و پايين "در" فضاهايي به بلندي 4 سانتيمتر به صورت خالي وجود داشته است كه امكان تهويه هواي اطاق بنا را به وجود مي‌آورده است.
همچنين در بالاي گوشه قطعات به دست‌آمده برشي ديده مي‌شود كه به اعتقاد هيات باستان‌شناسي در بهبود تهويه هواي اطاق مثمر ثمر بوده است.
در نوشته‌هاي بيستون آمده است پس‌از مرگ كمبوجيه، "گئومات" با ناميدن نام "برديا"، فرزند مقتول كوروش، قدرت دولت هخامنشي را به دست مي‌گيرد و اقدام به تخريب نيايشگاه‌ها يا به زبان باستاني "آي‌دانه‌هاي" هخامنشي مي‌كند.
داريوش به صراحت در كتيبه بيستون بيان مي‌كند كه پس‌از كشته شدن گئومات دروغي به دست وي اقدام به بازسازي نيايشگاه‌هاي تخريب شده مي‌كند.
يزداني مي‌افزايد: «شواهد موجود در "در سنگي" به خوبي تاييد كننده بازسازي ورودي بنا در زماني پس از كوروش و تاريخ اوليه حكومت داريوش بزرگ است.»
وي با استناد به اين موضوع و اين‌كه نمونه بناي منسوب به آرامگاه كمبوجيه در نقش رستم توسط داريوش ساخته شده است ، به ميراث خبر گفت: «از ميان سه گزينه مطرح شده براي كاربري اين بنا يعني آرامگاه كمبوجيه، محل نگهداري اسناد دودماني و آتشكده، با توجه به يافته‌هاي اخير اين بنا نيايشگاهي از دوره كوروش است.»
يزداني اعلام كرد: «به زودي اين نظريه كه اكنون براي هيات باستان‌شناسي پاسارگاد به اثبات رسيده به صورت مقاله‌اي به چاپ مي رسد.»
به اعتقاد وي شكل و كاربري اين بنا در زمان كوروش به اندازه‌اي مهم بوده كه داريوش نمونه مشابه آن را در نقش رستم مي‌سازد كه امروز به آن كعبه زرتشت گفته مي‌شود.
مقبره كمبوجيه كه امروز آن را به عنوان آتشكده‌اي از دوره كوروش كبير معرفي مي‌كنند، اثري منحصر به فرد محسوب مي‌شود كه با نام بناي زندان در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيده است.
اين بنا در مجموعه پاسارگاد و در مسير كاخ‌هاي اختصاصي و بارعام با تُل تخت واقع شده است.
پاسارگاد _ خبرگزاري ميراث فرهنگي
http://www.chn.ir/news/?section=2&id=35779
کشاورزان منطقه پاسارگاد در سنگی نيايشگاهی از دوره کوروش را کشف کردند.
اين در دارای تهويه هوا بوده است
يک اتفاق کاملا معمولي سبب شد کشاورزان در 100 متري تل تخت پاسارگاد، در سنگي بزرگي
را که تا امروز زير انبوهي از علفها و اندکي خاک پنهان مانده بود، کشف کنند.
افشين يزداني ، باستان شناس بنياد پژوهشي پارسه پاسارگاد با تاييد اين خبر به ميراث
خبر گفت: تخته سنگي که از 5 قطعه سنگ شکسته تشکيل شده (به ابعاد يک متر و
60سانتيمتر) به احتمال فراوان متعلق به آرامگاه کمبوجيه بوده و شواهد اين در حاکي
است ، آرامگاه کمبوجيه نيايشگاهي مربوط به دوره کوروش کبير است.
به گفته يزداني ، در قسمت بالاي اين سنگ که ورودي بنا را تشکيل مي دهد يک حاشيه
تزئيني وجود دارد که عناصر آن براي نخستين بار در هنر پاسارگاد ديده شده است.
اين عناصر شامل يک رديف تزئين معروف به دوک و مهره است و رديف بالا تزئين تخم مرغي
شکل دارد.
وي افزود: ويژگي هاي بازسازي ارائه شده از سوي هيات باستان شناسي پارسه پاسارگاد
بيانگر آن است که ارتفاع هرلنگه در، 175 سانتيمتر بوده است.
همچنين در گوشه قطعات به دست آمده برشي ديده مي شود که به اعتقاد هيات باستان شناسي
در تهويه هواي اتاق مثمرثمر بوده است.
به گفته يزداني شواهد مربوط به در سنگي ، تاييدکننده بازسازي ورودي بنا در زماني پس
از کوروش و تاريخ اوليه حکومت داريوش بزرگ است.
وي با بيان اين که نمونه بناي منسوب به آرامگاه کمبوجيه در نقش رستم از سوي داريوش
ساخته شده است ، افزود: از ميان 3 گزينه مطرح شده براي کاربري اين بنا يعني آرامگاه
کمبوجيه ، محل نگهداري اسناد دودماني و آتشکده ، يافته هاي اخير نشان مي دهد اين
بنا نيايشگاهي مربوط به دوره کوروش است.
http://www.jamejamonline.ir/shownews2.asp?n=171870&t=cul