|
|
مانع تراشي در ايجاد 500 هزار شغل براي جنگل‌نشينان
اسد افلاکی
درحالي‌كه بيست ميليون هكتار از عرصه‌هاي طبيعي كشور مستعد كشت و برداشت گياهان دارويي وصنعتي است، مخالفت برخي افراد با مصوبه دولت مبني بر «طرح ملي توسعه گياهان دارويي و صنعتي»، مانع كسب ميليون‌ها دلار درآمد ارزي و ايجاد پنج هزار شغل در ميان جوامع حاشيه نشين جنگل‌ها و مراتع شده است.
دكتر پيمان يوسفي، مديركل جنگل‌هاي خارج از شمال با اعلام اين مطلب به همشهري گفت: درحالي‌كه چراي دام و زراعت ديم و استفاده بي‌رويه از چوب، نفس مراتع و عرصه‌هاي جنگلي را گرفته، عده‌اي با وجود مصوبه دولت، مانع توسعه كشت گياهان دارويي و صنعتي در اين عرصه‌ها مي‌شوند.
اين در حالي است كه حاشيه‌نشينان جنگل و مراتع براي امرار معاش ناگزير به زراعت ديم گندم وجو و چراي دام در جنگل و مرتع هستند؛ روندي كه بيشترين آسيب‌ها را به اين عرصه‌ها وارد كرده است.
يوسفي تصريح كرد: در بهترين شرايط، كشت گندم و جو در هر هكتار از عرصه‌هاي جنگلي و مرتع، چهارصد هزار تومان محصول دارد؛ حال آنكه در همين عرصه مي‌توان گياهان صنعتي و دارويي نظير گل گاو زبان، كرفس كوهي، موسير و مورد كشت كرد كه درآمد آن قابل مقايسه با زراعت ديم يا برداشت چوب نيست.
براي مثال كشت گل گاوزبان در هر هكتار حداقل 5 ميليون تومان و كرفس كوهي در هر هكتار 7 ميليون تومان محصول مي‌دهد. چنين درآمدي علاوه بر بهبود وضعيت معيشتي جوامع محلي و روستائيان حاشيه نشين جنگل مانع تخريب اين عرصه‌ها مي‌شود.
وي با اشاره به اينكه مدت‌هاست كشورهاي توسعه يافته زمينه مشاركت جوامع بومي را در حفظ و احياي جنگل و مرتع فراهم كرده اند، تصريح كرد: سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور با الگو برداري از تجارب موفق جهاني و بومي‌سازي اين تجارب كوشيد تا توسعه كشت گياهان دارويي و صنعتي را به‌عنوان يك سند راهبردي براي حفاظت از عرصه‌هاي ملي به اجرا درآورد.
با همين رويكرد، سال 86، طرح كشت 5 ميليون هكتار گياهان دارويي و صنعتي تهيه و در دستور كار سازمان جنگل‌ها قرار گرفت. در پي آن، به‌دليل اهميت موضوع در سال 87، طرح ملي توسعه گياهان دارويي و صنعتي به تصويب هيات دولت رسيد اما به‌دليل سنگ اندازي برخي افراد اين طرح فقط در يك ميليون هكتار به اجرا درآمد و سازمان جنگل‌ها ومراتع با وجود پيگيري‌هاي فراوان موفق به اجراي كامل اين طرح نشد؛
طرحي كه با اجراي آن حداقل 500 هزار شغل ايجاد مي‌شد و تحولي بزرگ در اقتصاد جوامع بومي و محلي ايجاد مي‌كرد؛ ضمن آنكه حفظ و احياي عرصه‌هاي طبيعي را در پي داشت.
يوسفي از راه‌اندازي يك كارخانه فراوري گياهان دارويي و صنعتي توسط بخش خصوصي در لرستان به‌عنوان نمونه‌اي موفق در اين زمينه نام برد و افزود: اين كارخانه با استخدام 60 نفر كه بيشتر كاركنان آن افراد بومي هستند توانسته است مردم محلي را به كاشت «مورد» كه از جمله گياهان در معرض انقراض است ترغيب كند.
در اين كارخانه از اين گياه اسانسي به نام « ميراتول» به‌دست مي‌آيد كه هرليتر آن پنج هزار دلار براي استفاده درصنايع داروسازي به فروش مي‌رسد. وي گفت: در يك ميليون هكتاري كه هم‌اكنون زيركشت اين گياهان است به‌دليل نبود آموزش، كمبود اعتبارات مالي و ضعف تشكيلات و ساختار، بهره‌برداري به شيوه سنتي صورت مي‌گيرد كه غيراصولي است و بهره برداران را با مشكلات متعددي مواجه كرده است.
براين اساس انتظار مي‌رود مسئولان ذيربط با رفع موانع موجود بستر توسعه اين صنعت مغفول مانده را فراهم آورند و نگذارند بيش از اين عرصه‌هاي جنگلي و منابع طبيعي دستخوش تخريب‌هاي ناگزير جوامع بومي شود.
انتقاد از بانك كشاورزي
مديركل جنگل‌هاي خارج ازشمال، در بخشي از سخنان خود از بانك كشاورزي به‌عنوان بزرگ‌ترين مانع توسعه منابع طبيعي ياد كرد و افزود: اين بانك با سياست‌هايي كه اعمال مي‌كند عملا مانع توسعه فعاليت مرتبط با گياهان دارويي و صنعتي و زراعت چوب شده كه نتيجه آن تخريب عرصه‌هاي طبيعي است.
وي در توضيح اين مطلب تصريح كرد: روستائيان براي دريافت يك وام 10 ميليون توماني آنقدر با مشكل مواجهند و بانك‌ها با مقررات دست وپاگير آنقدر مانع تراشي مي‌كنند كه روستايي از گرفتن وام منصرف مي‌شود اما در عوض مي‌بينيد به يك شركت دويست ميليون تومان وام مي‌دهند.
اين شيوه برخورد جز سرخوردگي روستائيان فايده‌اي ندارد و بديهي است كه نه زراعت چوب رونق مي‌گيرد و نه كسي دنبال كشت گياهان صنعتي و دارويي مي‌رود. دولت بايد با بستر‌سازي مانع اينگونه مانع تراشي‌ها شود.
همشهری
فرستنده احمد، کميته بين المللی نجات پاسارگاد، از تهران
