|
يلدا با معنايي فراتر از گاهشماری و شب نشينی
جشن بزرگ شب يلدا
را به همه ايرانيان در سراسر جهان شادباش مي گويم
از: کوروش زعيم
شب يلدا، جشن پيروزي روشنايي بر تاريكي است، پيروزي سپيدي روز بر تيرگي درازترين شب سال. از فردا اهريمن تاريكي ها عقب نشيني مي كند. امسال، جشن يلدا معنايي اين چنين در همه جنبه هاي زندگي ما ايرانيان ساكن ايران دارد. يلدا يكي از بزرگترين جشنهاي باستاني ايرانيان با پيشينه اي چندين هزارساله، زادروز مهر و بزرگداشت دانش ايرانيان و دستيابي به گاه شماري خورشيدي است.
يلدا هديه فرهنگي زيباي ايرانيان به همه جهانيان است. جشني كه در سراسر جهان با نام هاي گوناگون و به بهانه هاي گوناگون بر پا ميشود. روز اول دي (21 دسامبر)، زادروز ايزد مهر است. مردم روم و ديگر اروپاييان نيز، كه به آيين مهر ايراني گرويده بودند، زادروز مهر را جشن مي گرفتند. پس از رسمي اعلام شدن دين مسيحيت در امپراتوري روم، مردمي كه سده ها پيش به آيين مهر ايراني گرويده و حاضر نبودند مراسم آن را ترك كنند، شب يلدا را به عنوان زادروز حضرت عيسا، كه روز تولدش نامعلوم بود، جشن گرفتند. چهارصد سال بعد بود كه يك اشتباه محاسباتي روميان، يلدا را به روز25 دسامبر تغييرداد. به اين ترتيب، عيسا جانشين مهر يا ميترا، كه از دوشيزه باكره اي بنام آناهيتا در غاري زاده شده بود، شد و آناهيتا نام مريم به خود گرفت و مسيحيان به تفليد از آيين مهر، خدا را پدر ناميدند. مسيحيان كماكان همانند ايرانيان درخت سرو را آذين مي بستند، بر تارك آن ستاره مي آويختند و روي شاخه هايش شمع روشن مي كردند. پاپا مهر در جامه موبدان ايران، بنام پاپا نوئل ظاهر شد و كاج اروپايي جانشين سرو ايراني گشت. به اين ترتيب، آيين ايراني يلدا همراه با مسيحيت به سراسر جهان گسترش يافت.
ما ايرانيان اين آيين زيبا و شادي آفرين را، همانند ديگر شگفتي هاي فرهنگ ايراني، به مردم جهان هديه كرديم. در اين بلندترين شب سال، ما ايرانيان تا سپيده پگاه بيدار مي نشينيم و پيروزي فرشته روشنايي را بر اهريمن تاريكي جشن مي گيريم.
ولي اكنون كه تاريكي زندگي ما را فراگرفته، يلدا براي ما معنايي فراتر از گاه شماري و شب نشيني باستاني دارد. اكنون به اميد پايان جهل، به اميد پايان فساد، به اميد پايان فرهنگ ستيزي، به اميد پايان ستمگري، و به اميد پايان سياهپوشي و سياه انديشي و سياهكاري جشن مي گيريم. باشد كه دروغ و فريب و ناداني را از مرزهاي خود برون رانيم.
30 آذر 1385